Bắc Giang là tỉnh miền núi có 26 dân tộc anh em, tính đến tháng 1/2009 đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh có gần 203.000 người, bao gồm các dân tộc Nùng, Tày, Sán Dìu, Hoa, Cao Lan, Sán Chí, Dao… Đồng bào các dân tộc thiểu số ở Bắc Giang cư trú rải rác trên địa bàn rộng, tập trung đông ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa của tỉnh, nơi điều kiện tự nhiên không thuận lợi, trong một thời gian dài đời sống các dân tộc thiểu số gặp nhiều khó khăn. 

Thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, xoá đói giảm nghèo, nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Bắc Giang đã tích cực chỉ đạo các cấp, các ngành, các huyện miền núi tập trung huy động các nguồn lực của nhà nước, các tổ chức trong và ngoài nước đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trọng tâm là các xã đặc biệt khó khăn và các thôn, bản thuộc khu vực III… nơi còn nhiều khó khăn về kinh tế, văn hoá, xã hội.

Chuyển đổi số vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi 

Triển khai Kế hoạch thực hiện Đề án Chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025.

Để đồng bào dân tộc thiểu số nắm được chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; được tiếp cận đầy đủ thông tin về y tế, giáo dục, khoa học công nghệ, thị trường; thông tin an ninh, trật tự để chủ động đảm bảo giữ gìn ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế xã hội vùng thông qua các nhiệm vụ, dự án trong phạm vi Đề án. Phấn đấu từng bước đưa các lễ hội, phong tục tập quán của các dân tộc thiểu số được bảo tồn dưới dạng cơ sở dữ liệu số hóa, đa phương tiện và được phổ biến, giới thiệu đến với cộng đồng trong và ngoài nước thông qua các nhiệm vụ, dự án trong phạm vi Đề án.

Đề án cũng hướng tới mục tiêu hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số được tiếp cận thông tin về khoa học công nghệ và quảng bá các sản phẩm địa phương cho bạn bè trong nước và thế giới. Nâng cao khả năng ứng dụng và sử dụng công nghệ thông tin hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong triển khai Chương trình, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác dân tộc và tổ chức quản lý, tổ chức Chương trình từ trung ương đến địa phương.

Từ đó, triển khai áp dụng công nghệ số, dữ liệu số nhằm đổi mới và tăng cường hiệu quả công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, giám sát, đánh giá Chương trình. Đổi mới phương pháp, chuyển đổi số trong truyền thông, tuyên truyền cho Chương trình. Nâng cao năng lực cho cán bộ thực hiện Chương trình các cấp.

Mục tiêu của Bắc Giang đặt ra, đến năm 2025, 100% các cơ quan quản lý, thực hiện Chương trình từ tỉnh đến cấp xã được triển khai hệ thống thông tin phục vụ quản lý, chỉ đạo, điều hành, nâng cao năng lực, truyền thông và giám sát, đánh giá; 100% việc báo cáo định kỳ, báo cáo giám sát, báo cáo tổng hợp, hệ thống chỉ tiêu Chương trình được thực hiện trên môi trường số đồng bộ từ trung ương tới địa phương, hướng tới thay thế các báo cáo truyền thống; 100% các cơ quan, tổ chức quản lý, thực hiện Chương trình từ cấp tỉnh đến cấp xã được thông tin tự động về các nội dung, nhiệm vụ và kết quả triển khai. Thiết lập và công bố các bộ dữ liệu mở về kết quả triển khai, giám sát, đánh giá thực hiện Chương trình để công khai cho các tổ chức, người dân.

Phấn đấu 100% các dữ liệu được công bố có khả năng khai thác trên môi trường số (máy tính, điện thoại thông minh...); 100% cán bộ quản lý các cấp quản lý, thực hiện Chương trình được tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, chia sẻ thông tin thường xuyên về kỹ năng số và ứng dụng công nghệ thông tin trong xử lý tác nghiệp trên môi trường số. Các cơ quan công tác quản lý, tổ chức thực hiện Chương trình từ tỉnh đến địa phương được đảm bảo hạ tầng, trang bị vận hành Phòng họp trực tuyến; có ít nhất 30% các cuộc họp, hội nghị, hội thảo, tập huấn được triển khai trên môi trường số; 100% các hệ thống thông tin thuộc Đề án được triển khai đầy đủ quy định của pháp luật hiện hành về an toàn thông tin mạng.

Vận động thành lập mới hợp tác xã trong vùng đồng bào DTTS và MN

Tính đến nay tỉnh Bắc Giang đã huy động được gần 1.000 tỷ đồng cho xây dựng các công trình trọng điểm về giao thông, thuỷ lợi ở các huyện miền núi, như: đường quốc lộ, tỉnh lộ, cầu qua sông lớn, hồ chứa nước và đưa điện về các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn trong tỉnh như ở các huyện Lục Nam, Lục Ngạn, Sơn Động, Yên Thế.

Trong Chương trình mục tiêu phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn 1: 2021-2025, tỉnh Bắc Giang dành gần 110 tỷ đồng để hỗ trợ sản xuất theo chuỗi giá trị cho các HTX, doanh nghiệp, gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm và hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế cho đồng bào DTTS, hộ nghèo, hộ cận nghèo và một số hộ không thuộc hộ nghèo ở xã, thôn đặc biệt khó khăn.

Nhằm khai thác tối đa lợi thế tại vùng đồng bào DTTS, từ năm 2021, Ban Dân tộc và Liên minh HTX tỉnh có chương trình phối hợp, cùng hỗ trợ, tư vấn, tuyên truyền, vận động thành lập mới các HTX trong vùng đồng bào DTTS và miền núi; xây dựng một số mô hình ứng dụng công nghệ cao, sản xuất gắn với chuỗi giá trị. Phối hợp các hoạt động khởi nghiệp, hợp tác quốc tế và thu hút đầu tư vùng đồng bào DTTS và miền núi trên nhu cầu thực tế, tiềm năng và lợi thế vùng.

Theo thống kê, hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bắc Giang có 1.027 HTX. Trong đó ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi của tỉnh Bắc Giang có khoảng 140 HTX; tại các thôn, xã đặc biệt khó khăn cũng đã hình thành được 50 HTX. 

Qua đánh giá, các HTX đã khai thác tốt lợi thế, phát triển ổn định và giữ được nghề truyền thống của đồng bào.

Hỗ trợ phát triển mô hình hợp tác xã ứng dụng công nghệ 4.0

Nắm bắt kịp thời nhu cầu của người tiêu dùng, các hợp tác xã vùng dân tộc thiểu số của Bắc Giang cũng đang nỗ lực áp dụng chuyển đổi số.

UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Đề án “Hỗ trợ phát triển mô hình hợp tác xã ứng dụng công nghệ 4.0 trong quản lý, điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh và mô hình hợp tác xã nông nghiệp khởi nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2021-2025.

Tỉnh đã bố trí 2,7 tỷ đồng để xây dựng ứng dụng phục vụ công tác quản lý, điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã, cài đặt trên thiết bị thông minh (điện thoại, máy tính bảng, máy vi tính...). Đồng thời, thực hiện hỗ trợ, phát triển các mô hình hợp tác xã ứng dụng công nghệ 4.0 phục vụ công tác quản lý, điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh, 5 mô hình khởi nghiệp hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao...

Theo ông Trần Quang Hùng, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh: “Trong giai đoạn 2021 - 2025, Liên minh HTX tỉnh sẽ phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh hỗ trợ thành lập mới 5 - 10 HTX tại vùng DTTS và miền núi, đồng thời tạo điều kiện cho các chủ thể tiếp cận nguồn vốn vay để phát triển sản xuất…".