Trao đổi tại hội thảo chuyên đề “Chuyển đổi kép trong sản xuất công nghiệp và năng lượng” trong khuôn khổ Diễn đàn chuyển đổi số ngành Công Thương 2025 được tổ chức ngày 3/12 tại Hà Nội, ông Phạm Văn Quân, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) nhấn mạnh: chuyển đổi số đang tạo ra mô hình vận hành mới cho doanh nghiệp công nghiệp, trong khi chuyển đổi xanh là yêu cầu không thể trì hoãn để phục vụ mục tiêu phát triển bền vững. Hai tiến trình này có mối quan hệ bổ trợ lẫn nhau, tạo nền tảng quan trọng để các doanh nghiệp nâng cao năng suất, giảm phát thải và tăng sức cạnh tranh trong môi trường kinh tế toàn cầu hóa.
Theo ông Nguyễn Hoa Cương, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược, để duy trì tăng trưởng dài hạn, các doanh nghiệp sản xuất cần đẩy mạnh tự động hóa, chuẩn hóa dữ liệu và phát triển nhà máy thông minh. Ba yếu tố này được coi là “kiềng ba chân” để hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu vận hành, minh bạch quy trình và tham gia sâu hơn vào các chuỗi cung ứng có yêu cầu cao về chất lượng và truy xuất nguồn gốc.
Từ thực tế tại tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN, ông Nguyễn Xuân Khải, Phó Giám đốc Trung tâm EVN-ICT cho biết, tập đoàn đã và đang chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình vận hành truyền thống sang hệ sinh thái số, từ văn phòng số, ERP cho đến hệ thống SCADA/DCS bao phủ toàn bộ lưới điện quốc gia.
Theo thống kê, tỷ lệ trạm biến áp không người trực đã đạt 92,68% ở cấp 500 kV và 100% ở cấp 110 kV. Việc áp dụng các công nghệ mới UAV và AI đã giúp EVN tự động hóa việc kiểm tra đường dây, giảm thời gian xử lý sự cố và nâng cao an toàn.
“Trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, EVN đặt mục tiêu hoàn thiện kho dữ liệu dùng chung, chuẩn hóa ngữ nghĩa và triển khai hạ tầng AI hiệu năng cao để tiến tới mô hình EVN thông minh”, ông Nguyễn Xuân Khải thông tin thêm.
Với tập đoàn Hóa chất Việt Nam – Vinachem, theo ông Phùng Ngọc Bộ, Trưởng ban kỹ thuật của tập đoàn này, Vinachem đang triển khai đồng thời cả chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, với mục tiêu đặt ra là giảm tối thiểu 5% lượng phát thải CO₂ vào năm 2030 và nâng tỷ lệ năng lượng tái tạo lên từ 5 – 10%.
Những định hướng lớn như áp dụng IoT, Cloud, tự động hóa dây chuyền, tái chế nguyên liệu và đầu tư điện mặt trời áp mái được tập đoàn nhận định là điều kiện cần để ngành hóa chất chuyển sang mô hình sản xuất sạch hơn và hiệu quả hơn.
Nhận định xu hướng chuyển đổi số không chỉ diễn ra trong sản xuất mà còn lan rộng tới các khâu phân phối, ông Nguyễn Hoàng Long, Phó Trưởng ban CNTT và chuyển đổi số Petrolimex cho hay: Với 2.850 cửa hàng và tổng doanh thu 140.000 tỷ đồng, Petrolimex đang triển khai hệ thống thanh toán không tiếp xúc, định vị trạm xăng theo thời gian thực và tích hợp bản đồ thời gian chờ, nhằm tối ưu trải nghiệm của người tiêu dùng, tăng minh bạch và rút ngắn quy trình vận hành tại trạm.
Chia sẻ kinh nghiệm triển khai giải pháp công nghiệp thông minh, ông Nguyễn Hoàng Kiên, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông cho biết, nhờ áp dụng mô hình chuyển đổi số - xanh và chuyển đổi AI, Rạng Đông đã giảm được 70% điện năng tiêu thụ trên mỗi đơn vị doanh thu và tự động hóa 72% dây chuyền sản xuất. Các giải pháp AI như Vision Guided Robotics, Digital Twin hay Edge AI đã giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh cả trong nước cũng như tại thị trường quốc tế.
Tham gia phiên tọa đàm mở của hội thảo, các chuyên gia đến từ có quan quản lý, viện nghiên cứu cùng các doanh nghiệp đều thống nhất rằng việc triển khai đồng bộ lưới điện thông minh, chuẩn hóa dữ liệu, áp dụng công nghệ AI và phát triển các mô hình sản xuất ít phát thải sẽ là nền tảng quan trọng để ngành công nghiệp – năng lượng thực hiện thành công chuyển đổi kép.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng khuyến nghị doanh nghiệp cần tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo, đầu tư hạ tầng số và xây dựng hệ sinh thái công nghiệp xanh nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững của giai đoạn đến năm 2030.
.svg){kind=icon}
