Trước đó, Mỹ đã đề nghị Kiev giao lại các phần lãnh thổ thuộc vùng Donbass, miền đông Ukraine đang nằm dưới sự kiểm soát của họ cho Nga. Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Zelensky tiết lộ, Washington hiện đã đề xuất một phương án thỏa hiệp, trong đó quân đội Ukraine sẽ rút lui, nhưng các lực lượng Nga sẽ không tiến vào Donbass.

tong thong Ukraine The Guardian.jpg
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky

“Ai sẽ quản lý vùng lãnh thổ này, nơi họ (Mỹ) gọi là ‘vùng kinh tế tự do’ hay ‘vùng phi quân sự’? Họ không biết”, ông Zelensky phát biểu trước các nhà báo tại Kiev hôm 11/12.

Báo Guardian dẫn lời Tổng thống Ukraine lưu ý, nếu Kiev đồng ý với kế hoạch như vậy, họ sẽ cần phải tổ chức bầu cử hoặc trưng cầu dân ý để phê chuẩn. Ông nhấn mạnh, “chỉ có người dân Ukraine” mới có thể đưa ra quyết định về những nhượng bộ lãnh thổ.

Ông Zelensky nói thêm, trong kế hoạch hòa bình mới của Mỹ, chiến tuyến sẽ bị đóng băng ở các vùng Kherson, Zaporizhzhia và Nga sẽ phải từ bỏ một vài vùng đất nhỏ mà họ đang kiểm soát ở các khu vực khác.

Ông Zelensky đang chịu áp lực rất lớn từ Tổng thống Mỹ Donald Donald Trump về việc chấp thuận kế hoạch hòa bình do Washington đề xuất. Trong những ngày gần đây, ông Trump đã chỉ trích ông Zelensky “thậm chí còn chưa đọc” bản dự thảo kế hoạch hòa bình, đồng thời ám chỉ ông Zelensky thiếu tính chính danh và khuyên Ukraine nên tổ chức bầu cử.

Karoline Leavitt, Thư ký báo chí của ông Trump hôm 11/12 cho hay: “Tổng thống Trump vô cùng thất vọng với cả hai phía trong cuộc xung đột này. Ông ấy đã chán ngấy những cuộc tiếp xúc chỉ để gặp mặt”.

Chiều cùng ngày, ông Zelensky đã có cuộc điện đàm video với khoảng 30 nhà lãnh đạo từ các quốc gia thuộc “liên minh sẵn sàng” quy tụ những nước ủng hộ Ukraine, nhưng không có ông Trump.

Tại một số nước châu Âu, ngày càng có nhiều ý kiến ​​cho rằng Ukraine sẽ phải đưa ra “những thỏa hiệp đau đớn” khi đất nước bước vào mùa đông thứ 4 của cuộc xung đột toàn diện với Nga, trong bối cảnh tình hình khó khăn trên chiến tuyến và những vấn đề lớn về năng lượng do các cuộc tấn công liên tiếp của các lực lượng Moscow.  

Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo Pháp, Anh và Đức, những người đã gặp ông Zelensky tại London hôm 8/12 đều nhấn mạnh chỉ có Ukraine mới có thể quyết định các vấn đề lãnh thổ.

Ông Zelensky cho biết, ngoài thỏa thuận khung tổng thể, còn có 2 văn kiện riêng biệt mà Ukraine hy vọng sẽ ký kết trong những ngày tới, một về các đảm bảo an ninh tiềm năng sẽ có hiệu lực nếu Nga tấn công Ukraine một lần nữa và một về sự phục hồi kinh tế của Ukraine.

Cũng trong ngày 11/2, các quan chức cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) đã gặp nhau tại Lviv, miền tây Ukraine, để thảo luận về triển vọng gia nhập của Ukraine, ngay cả khi Thủ tướng Hungary Viktor Orbán, một nhà lãnh đạo thân Nga, tiếp tục ngăn chặn các cuộc đàm phán chính thức.

Tổng thống Zelensky bày tỏ hy vọng người đồng cấp Mỹ Trump sẽ dùng “đòn bẩy ảnh hưởng” để gây áp lực với Hungary và bất kỳ quốc gia EU nào khác có thể cản trở việc Ukraine gia nhập liên minh.