Lịch sử Công an nhân dân ghi nhận thời khắc lịch sử ngày 28/5/1967, Bộ trưởng Bộ Công an Trần Quốc Hoàn đã ký Quyết định số 295/QĐ-BCA thành lập Ban Thanh tra Bộ Công an.
Đây là sự kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu sự ra đời và chính thức lấy ngày 28/5 hằng năm trở thành Ngày truyền thống của lực lượng Thanh tra Công an nhân dân (CAND).
Trải qua 57 năm xây dựng, phấn đấu và trưởng thành (28/5/1967-28/5/2024), lực lượng thanh tra CAND luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, ngành và gắn bó với nhân dân; luôn bám sát nhiệm vụ chính trị được giao, chủ động tham mưu Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, cấp ủy, lãnh đạo chỉ huy Công an các cấp lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện hiệu quả các mặt công tác thanh tra, giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong CAND; đồng thời, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý về an ninh trật tự.
Thanh tra Bộ Công an đã được Đảng, Bộ Công an và nhân dân ghi nhận, trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Quân công hạng Nhì (năm 1995), Huân chương Quân công hạng Nhất (năm 1997, năm 2012), Huân chương Độc lập hạng Ba (năm 2002), Huân chương Hồ Chí Minh (năm 2007), Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất (năm 2017), Huân chương Lao động hạng Ba (năm 2020) và Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì (năm 2022).
Những năm qua, Thanh tra Bộ Công an nói chung và lực lượng thanh tra chuyên ngành nói riêng luôn được Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ. Lãnh đạo Thanh tra Bộ Công an chú trọng thực hiện một cách toàn diện, đảm bảo hiệu quả, đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Bộ Công an về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Từ năm 2010 đến nay, Thanh tra Bộ Công an đã chủ trì tiến hành thanh tra tổng số 141 cuộc thanh tra chuyên ngành (trong đó có 4 cuộc thanh tra đột xuất) đối với 17 chuyên đề lĩnh vực như: Phòng cháy, chữa cháy, bảo vệ bí mật và an ninh mạng, phòng, chống ma túy, thi hành án hình sự và tái hòa nhập cộng đồng, nhập cảnh, xuất cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam, quản lý ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện, quản lý vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ…, phòng, chống khủng bố, bảo vệ mục tiêu, bảo vệ công trình quan trọng về an ninh quốc gia), đã đưa ra tổng số 968 nhóm kiến nghị yêu cầu đối tượng thanh tra tổ chức thực hiện; quá trình thanh tra đã phát hiện nhiều vụ việc vi phạm hành chính của đối tượng thanh tra.
Đoàn thanh tra chuyên ngành tiến hành lập 196 biên bản về vi phạm của đối tượng thanh tra, chuyển và thông báo cho cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật; tổng số tiền xử phạt là 1.743.800.000 đồng; tạm đình chỉ đối với các cơ sở không đủ điều kiện về ANTT; đề nghị cơ quan điều tra khởi tố 5 vụ liên quan đến lĩnh vực PCCC và quản lý ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT.
Thanh tra Bộ cũng đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài ngành tiến hành thanh tra 141 cuộc đối với 16 bộ, ban, ngành và 125 lượt UBND cấp tỉnh về việc chấp hành các quy định của pháp luật về ANTT.
Qua công tác thanh tra, đánh giá đúng thực trạng về tình hình triển khai, thi hành các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; hoàn thiện cơ chế quản lý, cải cách hành chính; phòng ngừa, phát hiện, xử lý vi phạm, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả đối với công tác quản lý về an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng CAND; đồng thời, xây dựng và củng cố mối quan hệ phối hợp giữa thanh tra CAND với các bộ, ban, ngành, cấp ủy, chính quyền các cấp trong công tác quản lý về ANTT.
Đồng thời, thực hiện chức năng về quản lý về công tác thanh tra chuyên ngành CAND, Thanh tra Bộ đã định hướng, hướng dẫn Công an các đơn vị địa phương tiến hành thanh tra chuyên ngành có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm khoa học, hợp lý về mặt thời gian, đạt chất lượng, hiệu quả và được dư luận và xã hội quan tâm, qua đó nâng cao hiệu quả công tác quản lý về ANTT tại thuộc trách nhiệm của UBND các cấp.
Với phương châm hành động “Xây dựng lực lượng Thanh tra CAND vững mạnh, kỷ cương, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác Công an trong tình hình mới”, Thanh tra Bộ Công an các đơn vị, địa phương thanh tra các lĩnh vực quản lý về ANTT thuộc phạm vị quản lý bảo đảm đúng tiến độ, kế hoạch và đạt được hiệu quả, chất lượng.
Từ năm 2005 đến nay, thực hiện hướng dẫn của Thanh tra Bộ Công an, Công an các đơn vị, địa phương đã tiến hành thanh tra, như: Tiến hành thanh tra 219 cuộc về Phòng cháy, chữa cháy tại 1.395 UBND các cấp và các cơ sở có nguy cơ cháy nổ cao; 277 cuộc thanh tra về bảo vệ bí mật với 3.361 đối tượng thanh tra; 122 cuộc thanh tra về thi hành án hình sự; 125 cuộc thanh tra về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ đối với Công an các đơn vị, địa phương và UBND các cấp; 99 cuộc thanh tra thực hiện các quy định của pháp luật về Công an xã đối với 241 UBND cấp huyện, 970 UBND cấp xã và Công an xã; 9 cuộc thanh tra do Tổng cục Cảnh sát tiến hành thanh tra về phòng, chống ma túy tại tỉnh Yên Bái, Nghệ An, Long An, Đồng Nai, Bắc Giang, Hà Giang, Lạng Sơn, Ninh Bình, Bà Rịa - Vũng Tàu đối với 96 đơn vị, cơ sở và 54 cuộc do Thanh tra Công an cấp tỉnh tiến hành; đối với lĩnh vực ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT, Thanh tra Công an cấp tỉnh đã tiến hành 25 cuộc đối với 684 chủ cơ sở các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT. Qua đó, nâng cao hiệu quả quản lý về ANTT tại các cơ quan, đơn vị, địa phương.
Đặc biệt, qua công tác thanh tra chuyên ngành của Thanh tra Bộ Công an đã phát hiện những tồn tại, hạn chế và thiếu sót trong thực hiện các quy định của pháp luật về ANTT. Từ đó, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và UBND các cấp trong công tác quản lý về ANTT; giúp các cơ quan, tổ chức, cá nhân nhận ra được các tồn tại, hạn chế, thiếu sót trong việc chấp hành các chính sách, pháp luật để có các giải pháp khắc phục, góp phần điều chỉnh, cải cách hành chính trong công tác quản lý về ANTT; phòng ngừa, đấu tranh, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật về công tác như phòng cháy, chữa cháy, bảo vệ bí mật và an ninh mạng, phòng, chống ma tuý, phòng, chống khủng bố, thực hiện quản lý về thi hành án hình sự và tái hoà nhập cộng đồng, nhập cảnh, xuất cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt nam, quản lý ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện, quản lý vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ… bảo vệ mục tiêu, bảo vệ công trình quan trọng về an ninh quốc gia.
Hướng đến kỷ niệm 57 năm xây dựng, phấn đấu và phát triển của lực lượng Thanh tra CAND (ngày 28/5/1967 - 28/5/2024), toàn thể CBCS lực lượng Thanh tra CAND nói chung và thanh tra chuyên ngành CAND nói riêng luôn luôn đoàn kết thống nhất, phấn đấu nỗ lực vượt bậc xứng đáng với truyền thống vẻ vang, hào hùng của lực lượng Thanh tra CAND, luôn trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; tiếp tục hưởng ứng đẩy mạnh phong trào thi đua vì an ninh Tổ quốc, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, góp phần quan trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng lực lượng Công an trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự trong tình hình mới.
Ths. Lê Đăng Phương, Thanh tra viên chính, Thanh tra Bộ Công an