Bảo vệ vững chắc Tổ quốc là một trong hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng nước ta. Trong đó, nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia là nội dung rất quan trọng, nhất là trong bối cảnh tình hình thế giới có những thay đổi nhanh chóng, phức tạp, khó lường và hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay. Đây là vấn đề được Đại hội XII của Đảng đặc biệt quan tâm.

Trung tướng Hoàng Xuân Chiến phát biểu tại Hội nghị học tập, quán triệt, triển
khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. (Ảnh: bienphong.com.vn)

Trên cơ sở đánh giá, dự báo khách quan, toàn diện tình hình thế giới, khu vực và trong nước, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng xác định: “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ vững chắc biên giới và chủ quyền biển, đảo, vùng trời của Tổ quốc; đồng thời giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển bền vững đất nước”1. Đây là định hướng chiến lược đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nói chung, Bộ đội Biên phòng nói riêng trong tình hình mới. Đồng thời, đó còn là quan điểm nhất quán, xuyên suốt của Đảng và Nhà nước ta nhằm hướng tới mục tiêu lâu dài là: xây dựng đường biên giới quốc gia hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Nhìn lại 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước cho thấy, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, công tác xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới, vùng biển được thực hiện nghiêm túc và đạt nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật là, nhận thức của các cấp, ngành, địa phương biên giới, ven biển về công tác biên phòng từng bước được nâng lên. Việc phối hợp giữa Bộ đội Biên phòng với các lực lượng, địa phương trong tham mưu các chủ trương, đối sách cho Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng và tổ chức thực hiện nhiệm vụ này có nhiều chuyển biến tích cực. Cơ quan, đơn vị biên phòng các cấp thường xuyên được kiện toàn; điều chỉnh thế bố trí phù hợp; không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Nhờ đó, chủ quyền, an ninh biên giới, vùng biển của quốc gia luôn được giữ vững, góp phần tạo môi trường hòa bình, ổn định ở khu vực biên giới, hải đảo, phục vụ đắc lực sự nghiệp phát triển đất nước.

Tuy vậy, việc quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, vùng biển trong những năm qua vẫn còn những hạn chế, bất cập. Nổi lên là năng lực nắm, dự báo và xử lý tình hình có nơi còn lúng túng; công tác phối hợp trong tham mưu và tổ chức thực hiện nhiệm vụ biên phòng chưa chặt chẽ, toàn diện; trình độ tư duy, kiến thức quân sự và khả năng trang bị, phương tiện của các đơn vị làm nhiệm vụ trên biển còn bất cập, v.v. Trong khi đó, dự báo tình hình thế giới, khu vực những năm tới, nhất là tình hình ở Biển Đông sẽ còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ khó lường. Hoạt động cài cắm, móc nối chống phá của các thế lực thù địch, phản động trên các tuyến biên giới ngày càng tinh vi, xảo quyệt; vấn đề xâm canh, xâm cư, vượt biên trái pháp luật, buôn lậu, gian lận thương mại, tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là tội phạm ma túy có vũ trang có chiều hướng gia tăng. Trước thực tế đó, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, nòng cốt là Bộ đội Biên phòng cần quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. Trên cơ sở đó, triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới, vùng biển; trong đó, tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau:

Trước hết, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ, các cấp, ngành và toàn dân về nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh, biên giới, vùng biển trong tình hình mới. Đây là nội dung rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của Bộ đội Biên phòng. Đặc biệt, trong điều kiện nước ta có đường biên giới trên bộ, trên biển dài hàng nghìn ki-lô-mét, đi qua nhiều khu vực, địa bàn khác nhau, chủ yếu là vùng sâu, vùng xa, hải đảo và vùng đặc biệt khó khăn,… thì công tác này càng có ý nghĩa quan trọng. Để làm được điều đó, cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các đơn vị Bộ đội Biên phòng cần tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, làm cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững đường lối, quan điểm, chính sách về biên giới của Đảng và Nhà nước; nhiệm vụ công tác biên phòng cùng những thuận lợi và khó khăn đối với công tác quản lý, bảo vệ biên giới, vùng biển trong bối cảnh hội nhập. Đồng thời, chú trọng tuyên truyền, giáo dục bộ đội hiểu rõ âm mưu chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thủ đoạn kích động của các thế lực thù địch, vấn đề biên giới, lãnh thổ cùng tư tưởng ly khai, tự trị,… hòng gây mất ổn định an ninh. Qua đó, nâng cao trách nhiệm, quyết tâm, tính chủ động, sáng tạo, quyết đoán và tinh thần cảnh giác của cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Trong giai đoạn hiện nay, để nâng cao hiệu quả giáo dục, tuyên truyền, các cơ quan, đơn vị cần nghiên cứu, cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước thành nội dung, hình thức cụ thể, thiết thực, phù hợp với đặc điểm, điều kiện của từng đối tượng, địa bàn. Trong đó, tập trung thực hiện có hiệu quả Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới” và chủ trương tăng cường tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo,… bảo đảm cho bộ đội có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ, năng lực toàn diện, tác phong chính quy, mẫu mực, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, các đơn vị Bộ đội Biên phòng cần phối hợp chặt chẽ với địa phương nơi địa bàn công tác, có nhiều hình thức tuyên truyền phù hợp, nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm và sự đồng thuận của nhân dân trong tham gia quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, vùng biển.

Hai là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả các mặt công tác biên phòng. Theo đó, các đơn vị phải chủ động làm tốt công tác nghiên cứu, dự báo tình hình biên giới, vùng biển; thấy rõ những thuận lợi, thách thức đặt ra; từ đó, đổi mới, phương thức theo hướng linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả trên từng mặt công tác biên phòng, bảo đảm phù hợp với từng địa bàn, tuyến biên giới, vùng biển được giao. Đối với tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, cần tiếp tục tổ chức quản lý, bảo vệ theo 3 văn kiện pháp lý và các thỏa thuận cấp cao giữa hai nước. Trong đó, chú trọng việc tuần tra, kiểm soát, nắm chắc tình hình (nội, ngoại biên), đấu tranh ngăn chặn các hoạt động tội phạm, xâm canh, xâm cư; đẩy mạnh đổi mới cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thông thoáng trong lưu thông biên giới. Trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào, tích cực triển khai các văn kiện đã ký kết giữa hai nước sau tăng dày, tôn tạo mốc quốc giới và tổ chức quản lý, bảo vệ biên giới trên thực địa; có biện pháp giải quyết kịp thời, hiệu quả những vụ việc liên quan đến an ninh nông thôn, an ninh tôn giáo, hoạt động móc nối xây dựng cơ sở ngầm và phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm về ma túy. Trong quản lý, bảo vệ tuyến biên giới Việt Nam – Cam-pu-chia, cần chủ động tham mưu cho Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng giải quyết các vấn đề còn tồn đọng để thúc đẩy tiến độ phân giới, cắm mốc giữa hai bên; đồng thời, chủ động xây dựng, điều chỉnh kế hoạch, phương án bảo vệ biên giới trong tình hình mới. Đối với tuyến biên giới biển, cùng với tăng cường năng lực thực thi pháp luật và hoạt động cứu hộ, cứu nạn cho các lực lượng trên từng vùng biển, cần đẩy mạnh triển khai Dự án Thực hiện thủ tục biên phòng điện tử cảng biển trong xuất nhập cảnh, bảo đảm văn minh, thuận tiện, thông thoáng, chặt chẽ, đúng pháp luật, đáp ứng yêu cầu mở rộng giao lưu, hội nhập quốc tế. Bên cạnh đó, các đơn vị biên phòng cần đổi mới phương thức tham gia xây dựng biên giới vững mạnh toàn diện, có chiều sâu, nhất là trong nắm tình hình địa bàn; đẩy mạnh phong trào quần chúng bảo vệ đường biên, cột mốc; tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở; phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh xã, phường biên giới, hải đảo.

Ba là, thường xuyên chăm lo xây dựng lực lượng Bộ đội Biên phòng vững mạnh, đủ sức làm nòng cốt trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Lãnh thổ quốc gia là thiêng liêng, bất khả xâm phạm; trong đó, khu vực biên giới là “phên giậu” của đất nước. Bảo vệ biên giới trên bộ, trên biển là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta; trong đó, Bộ đội Biên phòng giữ vai trò nòng cốt, chuyên trách. Vì thế, quan tâm chăm lo xây dựng lực lượng Bộ đội Biên phòng vững mạnh là vấn đề cơ bản, có tính nguyên tắc trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Trước hết, các đơn vị cần chủ động rà soát, củng cố, hoàn chỉnh cơ cấu lực lượng theo quy định của Bộ Quốc phòng, nhất là đối với các đơn vị làm nhiệm vụ chiến đấu, các đồn, trạm biên phòng, bảo đảm hệ thống, tinh gọn, chính quy, hiện đại. Trên cơ sở đó, đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; huấn luyện, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức toàn diện; nâng cao năng lực nghiệp vụ biên phòng cho các đối tượng trong toàn lực lượng, đáp ứng sự phát triển của công tác biên phòng trong tình hình mới. Trong đó, cần tập trung đổi mới công tác huấn luyện chiến đấu, bảo đảm sát yêu cầu nhiệm vụ, đối tượng tác chiến, địa bàn hoạt động và tổ chức biên chế, trang bị; thực hiện “Năm huấn luyện điều lệnh, kỷ cương”, trình độ chính quy, sẵn sàng chiến đấu cao; đồng thời, coi trọng nâng cao trình độ kỹ năng nghiệp vụ, nhất là nghiệp vụ điều tra phản gián, phòng, chống tội phạm, quản lý xuất nhập cảnh, v.v. Mặt khác, cần tranh thủ phát huy mọi nguồn lực, tăng cường đầu tư trang bị, phương tiện hiện đại cho các đơn vị, nhất là lực lượng làm nhiệm vụ chiến đấu đặc thù, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Bốn là, tích cực, chủ động phối hợp chặt chẽ với các cấp, ngành, lực lượng đẩy mạnh công tác đối ngoại biên phòng. Đây là vấn đề rất quan trọng, yêu cầu khách quan trong xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển. Các cơ quan, đơn vị cần nắm vững và vận dụng đúng đắn quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng vào hoạt động thực tiễn, bảo đảm kết hợp chặt chẽ giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân và đối ngoại quốc phòng với đối ngoại biên phòng. Tiếp tục thực hiện tốt phương châm vừa hợp tác, vừa đấu tranh, nhằm giải quyết kịp thời, hiệu quả, tại chỗ các vấn đề nảy sinh trên biên giới, vùng biển, bảo vệ vững chắc chủ quyền, lãnh thổ và lợi ích quốc gia - dân tộc. Trước mắt, cần phát huy hiệu quả hoạt động của đại diện và lực lượng bảo vệ biên giới các nước trong phân giới, cắm mốc, giao lưu, tiếp xúc, củng cố lòng tin để cùng chung tay xây dựng biên giới bình yên, đồn, trạm biên phòng hữu nghị, vì sự ổn định và hạnh phúc của nhân dân hai bên biên giới. Về lâu dài, cần hướng tới việc hợp tác một cách sâu, rộng, thực chất với lực lượng bảo vệ biên giới các nước trên cả 3 cấp2 về cung cấp thông tin, trao đổi kinh nghiệm, phối hợp công tác, đào tạo cán bộ và trang bị, kỹ thuật biên phòng,… nhằm duy trì, giữ vững môi trường hòa bình, tạo thuận lợi cho các hoạt động hợp tác, đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh ở khu vực biên giới, hải đảo.

Như vậy, dưới góc nhìn của công tác biên phòng, có thể thấy, thực hiện đồng bộ, triệt để những vấn đề nêu trên là biểu hiện sinh động trong việc cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XII của Đảng vào sự nghiệp quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.

Trung tướng, PGS, TS. HOÀNG XUÂN CHIẾN, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tư lệnh Bộ đội Biên phòng

_______________

1 - ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb CTQG, H. 2016, tr. 148.

2 - Gồm: Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng các tỉnh và đồn biên phòng.

Theo tapchiqptd.vn