Đây là lời khẳng định của PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) tại Hội thảo nhóm chuyên gia về phòng chống tác hại thuốc lá do Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá phối hợp tổ chức ngày 10/10.
Ông Khuê cho biết, Việt Nam luôn xác định phòng chống tác hại thuốc lá là vấn đề y tế công cộng được quan tâm hàng đầu. Việc sử dụng thuốc lá phổ biến ở Việt Nam là một nguyên nhân làm gia tăng các bệnh không lây nhiễm nhanh chóng trong thời gian qua.
Các bệnh như đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, ung thư phổi là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở cả nam và nữ giới Việt Nam. Hơn 75% các ca tử vong ở Việt Nam hằng năm là do các bệnh không lây nhiễm trong đó sử dụng thuốc lá là nguyên nhân chính.
Theo ông Khuê, hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá ngày càng được đẩy mạnh tại các tỉnh, thành phố trong cả nước. Công tác truyền thông về tác hại của thuốc lá và xây dựng môi trường không khói thuốc được tổ chức trên toàn quốc với nhiều hình thức đa dạng, phong phú...
Hiện tỷ lệ sử dụng hút thuốc lá trong nam giới từ 15 tuổi trở lên giảm từ 42,3% (năm 2020) xuống 38,9% (năm 2022). Tỷ lệ sử dụng hút thuốc lá trong học sinh độ tuổi từ 13 đến 15 giảm từ 2,5% (năm 2014) xuống 1,9% (năm 2022).
Tuy nhiên, còn nhiều khó khăn trong công tác phòng chống tác hại của thuốc lá. Công tác thanh tra, kiểm tra thực hiện Luật Phòng chống tác hại thuốc lá chưa thường xuyên, giá thuốc lá rẻ, bày bán khắp nơi; Vi phạm quảng cáo, trưng bày tại điểm bán còn phổ biến.
"Tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nước ta tuy đã giảm nhưng vẫn còn cao, đặc biệt là nam giới. Tỷ lệ hút thuốc lá trong nữ giới gia tăng, sự xuất hiện của các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang đe doạ những thành quả hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá của Việt Nam trong hơn 10 năm qua", ông Khuê nói.
Theo Điều tra năm 2019 của Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh 15-17 tuổi tại Việt Nam là 2,6%. Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh năm 2022 cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử học sinh độ tuổi 13-15 là 3,5%.
Tại hội thảo, các chuyên gia quốc tế cũng bày tỏ sự lo ngại thuốc lá điện tử đang có xu hướng tăng nhanh trong đối tượng thanh thiếu niên và phụ nữ trẻ. Theo các chuyên gia, cần phải có sự phối hợp liên ngành trong phòng chống tác hại thuốc lá và cần tạo ra một phong trào rộng khắp.