Công tác giáo dục chính trị là nội dung quan trọng của công tác đảng, công tác chính trị, nhằm nâng cao nhận thức, định hướng tư tưởng cho bộ đội. Trong thời gian tới, cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác này tại đơn vị, góp phần xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Xuất phát từ vị trí quan trọng của công tác giáo dục chính trị, ngày 31-3-2011 Thường vụ Quân ủy Trung ương ban hành Chỉ thị 124-CT/QUTW về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới và ngày 23-7-2013, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt Đề án "Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới".

Quán triệt và thực hiện các văn bản trên, những năm qua, cấp ủy, chỉ huy các cấp đã nêu cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị với nhiều đổi mới, sáng tạo cả về nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành, nên đã đạt được kết quả quan trọng, góp phần vào việc hoàn thành nhiệm vụ của mỗi cơ quan, đơn vị trong toàn quân. Đặc biệt, các cơ quan, đơn vị đã phát huy tốt các thiết chế văn hóa và lực lượng, phương tiện tham gia giáo dục chính trị; kết hợp chặt chẽ giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên; giữa giáo dục chính trị với giáo dục pháp luật; giáo dục chính trị với phong trào Thi đua Quyết thắng và các cuộc vận động, v.v. Nhờ đó, chất lượng công tác giáo dục chính trị có sự chuyển biến mạnh mẽ, tích cực. Trước những diễn biến phức tạp của tình hình, nhận thức, tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ về nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ Quân đội, đơn vị ngày được nâng lên; tuyệt đại đa số có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, tinh thần cảnh giác cách mạng, ý thức, trách nhiệm trong học tập, huấn luyện, công tác và xây dựng đơn vị được đề cao. Đồng thời, luôn tích cực, tự giác tu dưỡng phẩm chất đạo đức, lối sống, chấp hành kỷ luật, ý thức pháp luật,… tạo sự đoàn kết, thống nhất cao trong từng cơ quan, đơn vị và toàn quân. Điều đó đã góp phần giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội, xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, nâng cao chất lượng tổng hợp và khả năng, sức mạnh chiến đấu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Tuy nhiên, công tác giáo dục chính trị tại đơn vị thời gian qua vẫn còn những hạn chế, bất cập. Một số cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, nhất là ở cơ sở nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng và yêu cầu đổi mới công tác giáo dục chính trị; chưa có sự vào cuộc đồng bộ của các cấp và còn có biểu hiện giao khoán cho cơ quan chính trị, cán bộ chính trị. Trình độ kiến thức, năng lực sư phạm, khả năng sử dụng công nghệ thông tin của một bộ phận cán bộ giáo dục chính trị còn hạn chế, chất lượng chưa đều. Nội dung, hình thức giáo dục chưa phong phú, thiếu sáng tạo, tính thuyết phục chưa cao, chưa gắn giáo dục với biện pháp hành chính, quản lý, rèn luyện kỷ luật. Điều kiện bảo đảm kinh phí, cơ sở vật chất phục vụ công tác giáo dục chính trị còn khó khăn.

Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu khai mạc Hội nghị triển khai nhiệm vụ công tác đảng, công tác chính trị 6 tháng cuối năm 2016. (Ảnh: qdnd.com)

Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực sẽ tiếp tục có thay đổi nhanh chóng, phức tạp, khó lường; tranh chấp chủ quyền biển, đảo trên Biển Đông diễn ra gay gắt, phức tạp. Đối với nước ta, các thế lực thù địch đẩy mạnh chiến lược "Diễn biến hòa bình" với thủ đoạn ngày càng tinh vi, quyết liệt, nguy hiểm. Cùng với đó, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong một bộ phận cán bộ, đảng viên và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí là rất đáng quan ngại, đang hằng ngày, hằng giờ tác động đến nhận thức, tư tưởng của bộ đội. Sự nghiệp xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa ngày càng toàn diện, sâu rộng, đã và đang đặt ra yêu cầu cao về bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, ý chí chiến đấu, trách nhiệm, năng lực và phương pháp, tác phong công tác của cán bộ, chiến sĩ. Trong bối cảnh tình hình trên toàn quân phải tiếp tục quán triệt nắm vững mục tiêu của Đề án: đổi mới toàn diện công tác giáo dục chính trị, đảm bảo có sự chuyển biến rõ rệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và chất lượng, hiệu quả của công tác này tại đơn vị. Đồng thời, phải nâng cao nhận thức, sự nhạy bén chính trị của cán bộ, chiến sĩ để trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng luôn tỏ rõ bản lĩnh chính trị vững vàng, lập trường tư tưởng kiên định với chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội; phát huy bản chất, truyền thống "Bộ đội Cụ Hồ", sẵn sàng nhận, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Thời gian tới, toàn quân, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tập trung thực hiện tốt một số vấn đề trọng tâm sau:

Một là, tiếp tục quán triệt, thực hiện tốt Chỉ thị 124-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương và Đề án "Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới". Thực tiễn giáo dục chính trị ở các đơn vị thời gian qua cho thấy, chất lượng, hiệu quả của công tác này cao hay thấp trước hết, phụ thuộc rất lớn vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, cán bộ chính trị và cơ quan chính trị. Ở đâu và nơi nào, cấp ủy, chỉ huy nhận thức đúng tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị và đề cao trách nhiệm trong thực hiện thì ở đó, khi đó công tác này đạt kết quả tốt và ngược lại. Bởi vậy, toàn quân, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp phải tiếp tục quán triệt sâu sắc, thực hiện tốt Chỉ thị 124 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới, Đề án "Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới" và nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quân ủy Trung ương, Tổng cục Chính trị, nhất là nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội X Đảng bộ Quân đội. Trên cơ sở đó lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị tại đơn vị đảm bảo đúng định hướng, đạt chất lượng, hiệu quả. Quá trình tổ chức thực hiện phải nắm vững mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ và giải pháp mà Đề án đã xác định, với trọng tâm là đổi mới mạnh mẽ, toàn diện, vững chắc. Đồng thời, chú trọng phát huy những kết quả, kinh nghiệm thực tiễn vào quá trình thực hiện đổi mới để nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị. Trong đó, cần tập trung khắc phục khâu yếu, mặt yếu, tạo bước chuyển biến mới vững chắc về chất lượng, hiệu quả công tác này. Cấp ủy, chỉ huy các cấp phải đưa công tác giáo dục chính trị vào nghị quyết lãnh đạo của cấp ủy, kế hoạch công tác của người chỉ huy; duy trì nghiêm nền nếp công tác ở các đơn vị, đề cao vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì cả về lời nói và hành động.

Hai là, tiếp tục đổi mới chương trình, nội dung, hình thức giáo dục chính trị. Mục tiêu, yêu cầu và phương châm chỉ đạo xuyên suốt của Đề án là đổi mới toàn diện. Để thực hiện tốt, các đơn vị cần tập trung rà soát, điều chỉnh, xây dựng chương trình, nội dung giáo dục chính trị đảm bảo đúng đường lối, quan điểm của Đảng về bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Từ đó tích cực đổi mới toàn diện công tác giáo dục chính trị đảm bảo phù hợp với thực tiễn, yêu cầu nhiệm vụ. Theo đó, các cơ quan, đơn vị cần khẩn trương hoàn thành việc biên soạn tài liệu cho các đối tượng theo nhiệm kỳ đại hội Đảng và nội dung, chương trình giáo dục chính trị cơ bản hằng năm cho các đối tượng. Trước mắt, hoàn thành việc biên soạn tài liệu học tập chính trị cho hạ sĩ quan - binh sĩ, chiến sĩ mới, một số đối tượng đặc thù, đơn vị mới thành lập (lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc; tàu ngầm; kiểm ngư). Các chuyên đề giáo dục chính trị cần được nghiên cứu kỹ, đảm bảo thiết thực, tránh chồng chéo hoặc chung chung, không sát với thực tiễn và đặc thù của cơ quan, đơn vị. Nội dung giáo dục chính trị phải toàn diện, phù hợp với từng đối tượng; chú trọng các nội dung thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động "Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ",… gắn với liên hệ thực tiễn đơn vị. Trong tình hình phức tạp hiện nay, phải tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; học tập, quán triệt đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Coi trọng giáo dục truyền thống, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức về đối tượng, đối tác và âm mưu, thủ đoạn "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch, để cán bộ, chiến sĩ luôn nêu cao cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh chống quan điểm sai trái, nhận thức mơ hồ, lệch lạc; tích cực phòng chống "phi chính trị hóa" Quân đội, ngăn ngừa những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, v.v. Các đơn vị cần chủ động thực hiện việc phân cấp, tổ chức quản lý nội dung và tài liệu học tập chính trị cho các đối tượng vừa bảo đảm tính lý luận, vừa tập trung giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra, nhất là trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa.

Hình thức giáo dục phải phong phú, đa dạng, có sức thuyết phục cao. Việc đổi mới hình thức giáo dục chính trị phải gắn với đổi mới, nâng cao chất lượng công tác thông tin tuyên truyền, các hoạt động báo cáo viên, thông báo chính trị - thời sự, sinh hoạt tư tưởng, Ngày Chính trị và văn hóa tinh thần, tăng cường đối thoại dân chủ và hoạt động văn hóa, văn nghệ, v.v. Đổi mới phương pháp giáo dục có ý nghĩa quan trọng. Do đó cần chú trọng kết hợp giáo dục truyền thống với giáo dục hiện đại sao cho hài hòa, phong phú, sinh động, hấp dẫn bộ đội và tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giáo dục chính trị. Trong thời gian tới, cần tiếp tục hoàn thiện các tài liệu hỏi - đáp, sản xuất đĩa phim tư liệu bổ trợ, trang bị phương tiện phục vụ tra cứu, học tập trên mạng in-tơ-nét, xây dựng giáo án điện tử phục vụ giảng dạy chính trị trong các học viện, nhà trường. Cùng với đó, phải gắn giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên; giáo dục chính trị với quản lý tư tưởng, duy trì nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật, xây dựng nếp sống có văn hóa, kỷ cương, kỷ luật, thực hiện nghiêm Quy chế Dân chủ ở cơ sở, quan tâm bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ.

Ba là, đổi mới công tác bồi dưỡng, tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác giáo dục chính trị tại đơn vị. Những năm qua, được sự quan tâm của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, công tác giáo dục - đào tạo tại các nhà trường Quân đội có bước chuyển biến tích cực cả về chất lượng, số lượng. Hầu hết cán bộ chính trị đã qua đào tạo cơ bản tại Trường Sĩ quan Chính trị và Học viện Chính trị. Đó là một thuận lợi lớn đối với công tác giáo dục chính trị. Tuy nhiên, số cán bộ chính trị cấp phân đội, nhất là số cán bộ mới ra trường còn ít kinh nghiệm thực tiễn về công tác đảng, công tác chính trị. Trong khi đó, đối tượng giáo dục chính trị tại đơn vị có trình độ nhận thức ngày càng cao, đòi hòi cán bộ chính trị - lực lượng nòng cốt làm công tác giáo dục chính trị - phải không ngừng nâng cao trình độ và phương pháp giáo dục chính trị. Do vậy, các cơ quan, đơn vị cần quan tâm công tác tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, trước hết là cán bộ chính trị cả về trình độ, năng lực, phương pháp sư phạm, tác phong công tác; kết hợp chặt chẽ giữa bồi dưỡng trong nhà trường với bồi dưỡng thường xuyên tại đơn vị, nhất là cấp sư đoàn, trung đoàn và tương đương để trang bị thêm kiến thức, kỹ năng thực tiễn về công tác giáo dục chính trị cho cán bộ. Tăng cường bồi dưỡng thông qua công tác kiểm tra, sơ kết rút kinh nghiệm. Tiếp tục rà soát, điều chỉnh các chuyên đề và phương pháp giáo dục; tăng cường kỹ năng thực hành giáo dục, quản lý học tập chính trị cho cán bộ chính trị cấp phân đội, đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị.

Bốn là, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác giáo dục chính trị tại đơn vị. Thực hiện công tác giáo dục chính trị là trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy, tổ chức đoàn thể và đội ngũ cán bộ các cấp. Trong đó, chính ủy, chính trị viên, cán bộ chính trị và cơ quan chính trị là lực lượng chuyên trách chịu trách nhiệm chính. Do đó, để công tác này đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra, không ngừng đổi mới, sáng tạo, điều quan trọng là phải phát huy được vai trò, trách nhiệm của mọi tổ chức, đoàn thể để tạo nên sức mạnh tổng hợp trong quá trình thực hiện. Chú trọng tăng cường phối hợp giữa lãnh đạo với chỉ huy, cơ quan chính trị với cơ quan tham mưu và các cơ quan chức năng khác trong xây dựng chương trình, kế hoạch, tổ chức giáo dục chính trị, bảo đảm sự thống nhất, chặt chẽ, thiết thực, hiệu quả. Phát huy vai trò các tổ chức quần chúng, các lực lượng và đội ngũ cán bộ các cấp; phối hợp chặt chẽ với địa phương và gia đình trong công tác giáo dục chính trị. Mọi cán bộ, đảng viên, trên từng cương vị công tác, phải thường xuyên quan tâm, theo dõi, giúp đỡ và trực tiếp tham gia công tác giáo dục chính trị theo kế hoạch được phân công. Lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị cần quan tâm đổi mới và tăng cường phương tiện, cơ sở vật chất, kỹ thuật, kinh phí cho nhiệm vụ giáo dục chính trị. Cùng với đó, cần chăm lo xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, động viên tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập, rèn luyện của mọi cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị và khắc phục triệt để tình trạng giao khoán công tác giáo dục chính trị cho cơ quan chính trị và cán bộ chính trị.

Năm là, đổi mới chế độ kiểm tra, rút kinh nghiệm công tác giáo dục chính trị tại đơn vị. Các cấp phải tăng cường đổi mới, kiểm tra thường kỳ và đột xuất việc thực hiện kế hoạch, nội dung, chương trình giáo dục chính trị; kiểm tra về ý thức, trách nhiệm trong học tập và nhận thức của chiến sĩ thuộc quyền. Tiếp tục đổi mới hình thức, phương pháp kiểm tra nhằm đánh giá đúng thực chất nhận thức chính trị của các đối tượng. Kết hợp kiểm tra bằng hình thức tổ chức viết thu hoạch chuyên đề tự chọn với viết theo nội dung bắt buộc, kiểm tra vấn đáp với trắc nghiệm. Khi kiểm tra phải coi trọng nội dung vận dụng kiến thức vào thực tiễn, xử lý tình huống, diễn biến tư tưởng của bộ đội trong đơn vị. Thông qua công tác kiểm tra, phúc tra đánh giá kết quả giáo dục chính trị, cần kịp thời rút kinh nghiệm, nhân rộng các mô hình điển hình, tiêu biểu, khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác giáo dục chính trị.

Thực hiện tốt các giải pháp trên là một bảo đảm quan trọng để tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tại đơn vị, góp phần xây dựng Quân đội nhân dân vững mạnh về chính trị, có sức mạnh tổng hợp và sức mạnh chiến đấu ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Trung tướng NGUYỄN TRỌNG NGHĨA, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam

Theo tapchiqptd.vn