Theo Trung tướng Tô Ân Xô, thời gian qua, tình trạng mua, bán dữ liệu cá nhân trên không gian mạng diễn ra rất phổ biến và công khai trên các ứng dụng, mạng xã hội (Telegram, Facebook...).

Các thông tin thường được rao bán phổ biến gồm: thông tin về người, thuê bao di động, công ty nơi làm việc (thông qua mã số bảo hiểm xã hội), thông tin ngân hàng (thông qua số tài khoản ngân hàng), thông tin IP Internet, thông tin phương tiện giao thông (thông qua biển số xe), thông tin tài khoản mạng xã hội), thông tin nợ xấu, tín dụng.

Theo ông Tô Ân Xô, khách hàng có nhu cầu mua dữ liệu liên hệ với đối tượng thông qua các ứng dụng OTT (Telegram, Zalo, Viber...), trả tiền chủ yếu bằng tiền ảo USDT, Bitcoin, chuyển khoản vào tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử của đối tượng. Mức giá dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng mỗi lần tra cứu tùy yêu cầu của khách hàng.

Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an. 

Trung tướng Tô Ân Xô nhấn mạnh: Thực trạng lộ, mất thông tin cá nhân đã xảy ra trong nhiều năm qua và ngày càng diễn biến phức tạp. Việc này có thể thấy qua tình trạng tin nhắn, cuộc gọi có nội dung quảng cáo, quấy rối, tín dụng đen, lừa đảo xuất hiện ngày càng nhiều gây bức xúc cho xã hội.

Về nguyên nhân, theo người phát ngôn Bộ Công an: Việc lộ, mất dữ liệu cá nhân có thể xuất phát từ nguồn thông tin khách hàng chủ động cung cấp thông qua các hoạt động đăng ký/giao dịch trên mạng Internet, viễn thông, các sàn giao dịch bất động sản, tổ chức tài chính, chương trình khuyến mại của các siêu thị, nhà hàng, giáo dục, y tế... các tổ chức sẽ lưu trữ, phân tích dữ liệu phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.

Có một số tổ chức cố ý bán, trao đổi dữ liệu thông tin khách hàng cho bên thứ ba hoặc do hệ thống thông tin không đảm bảo nên bị đánh cắp (hack) dữ liệu...

Ngoài ra, việc lộ, mất dữ liệu từ nhà cung cấp dịch vụ thường do lỗ hổng trên hệ thống, ứng dụng hoặc do hành vi cố ý của các cá nhân được giao quyền quản trị, khai thác hệ thống.

Đề cập đến một số khó khăn khi xác minh, truy vết các đối tượng hoạt động mua bán dữ liệu, Trung tướng Tô Ân Xô cho biết: Các đối tượng thường sử dụng các ứng dụng, mạng xã hội của nước ngoài không đặt máy chủ ở Việt Nam để thực hiện việc mua, bán dữ liệu.

Các giao dịch thực hiện qua việc sử dụng các loại tiền điện tử, tiền ảo, các ví tiền ảo ở nước ngoài nên cơ quan chức năng gặp khó khăn trong việc xác minh thông tin về tài khoản, lịch sử hoạt động của đối tượng.

"Các số điện thoại, tài khoản ngân hàng mà đối tượng sử dụng đều không chính chủ. Đây là thủ đoạn ẩn danh của đối tượng, gây khó khăn cho công tác truy vết đối tượng.

Cách thức tổ chức mua, bán dữ liệu chủ yếu thực hiện trên không gian mạng, mọi giao dịch, người mua, người bán đều ẩn danh, không trực tiếp nên rất khó thu thập chứng cứ, chứng minh hành vi vi phạm của các đối tượng", Trung tướng Tô Ân Xô thông tin.

Về các giải pháp, ông Tô Ân Xô cho biết, Bộ Công an tăng cường đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân khi tham gia các giao dịch dân sự; chú ý bảo mật dữ liệu cá nhân.

Bộ tham mưu đẩy mạnh triển khai thực hiện Nghị định số 13 của Chính phủ về bảo vệ dữ liệu cá nhân nhất là quản lý dữ liệu người dùng; Tăng cường kiểm tra, đấu tranh xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến mua bán trái phép thông tin, dữ liệu cá nhân của người dùng.

Bên cạnh đó, để nâng cao hiệu quả phòng ngừa, đấu tranh với các hoạt động này, Bộ Công an đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục thực hiện các giải pháp siết chặt quản lý thông tin thuê bao; phối hợp tuyên truyền nâng cao ý thức cho người dân khi tham gia các giao dịch dân sự; hoàn thiện quy định về quản lý các ứng dụng, mạng xã hội nước ngoài; nghiên cứu, bổ sung nội dung này khi sửa đổi Luật Viễn thông.

Đối với các ngân hàng, ông Tô Ân Xô cho biết, cần có các giải pháp siết chặt quản lý tài khoản khách hàng; giải pháp bảo đảm an ninh, an toàn đối với hệ thống thông tin. Các bộ, ngành phải có giải pháp bảo đảm an ninh, an toàn đối với dữ liệu chuyên ngành do bộ, ngành quản lý.

Nguyễn Đình Đoàn Bổng, Lê Tiến Dũng, Lê Diệu Thúy, Nguyễn Đình Thành, Nguyễn Thái Khang