Trong tuần này, QH sẽ thảo luận dự thảo bộ luật Lao động (sửa đổi) với nhiều nội dung sát sườn liên quan đến quyền lợi của người lao động, trong đó có việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu.

Đại diện cơ quan thẩm tra, Phó chủ nhiệm UB Về các vấn đề xã hội của QH Bùi Sỹ Lợi cho biết, việc tăng tuổi nghỉ hưu là thực hiện tinh thần nghị quyết TƯ và để tiệm cận quá trình già hoá dân số vì dân số vàng của Việt Nam đã kết thúc từ 2011, chuyển sang già hoá dân số.

{keywords}
Phó Chủ nhiệm UB Về các vấn đề xã hội của QH Bùi Sỹ Lợi

3 nhóm tuổi nghỉ hưu

Theo ông, tờ trình của Chính phủ cần giải thích rõ việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu không chỉ tăng nguồn lực cho tương lai mà quan trọng là để kéo dài thời gian làm việc cho người lao động, tích luỹ quỹ hưu trí tăng lên. Như vậy khi họ về hưu, tiền lương hưu cao hơn bình quân bây giờ, để đảm bảo đời sống khi hết tuổi lao động.

“Bản chất tuổi nghỉ hưu hiện nay dự thảo đưa ra chỉ có điểm khác là nâng lên 62 tuổi với nam và 60 với nữ. Nhưng lại đi theo lộ trình, đến năm 2029 hoặc 2035 mới đạt được tuổi tối đa đó. Do đó, không phải năm 2021 đã tăng tuổi hưu”, ông Lợi phân tích.

Phó chủ nhiệm UB Về các vấn đề xã hội cho biết có 3 nhóm tuổi nghỉ hưu.

Nhóm 1 là nam lên 62, nữ lên 60 áp dụng cho những người lao động làm việc trong điều kiện bình thường, không nặng nhọc, độc hại hay suy giảm khả năng lao động.

Đối với nhóm này, chủ yếu rơi vào công chức viên chức và ngành nghề lao động sản xuất kinh doanh nhưng chủ yếu những người làm quản lý, hành chính, làm công việc bình thường.

Nhóm 2 là người lao động làm việc trong điều kiện bị tác động, suy giảm khả năng lao động đến 61% thì được ghỉ hưu sớm. Hay người làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và lao động đặc biệt khác. Nhóm này do Chính phủ quy định được nghỉ hưu trước 5 tuổi.

Ngoài ra, trong nhóm này còn có những người bị suy giảm lao động, làm việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì có thể nghỉ hưu trước 10 năm. Tức nam có thể nghỉ hưu ở tuổi 50 và nữ dưới 50.

Nhóm thứ 3 là những người làm công việc quản lý, chuyên môn kỹ thuật có trình độ cao và trường hợp đặc biệt thì Chính phủ quy định kéo dài thời gian nhưng không quá 5 tuổi, tức nam không quá 67, nữ không quá 65 tuồi.

“Do đó không phải cứ nói nâng tuổi hưu thì ai cũng phải tăng như thế, cơ bản người lao động làm việc nặng nhọc, độc hại hay chân chậm mắt mờ đều được giảm tuổi nghỉ hưu hết”, ông Lợi nhấn mạnh.

Tiền lương phải tương ứng

Theo ông Lợi, vấn đề này cần phân tích cho người lao động hiểu rõ. Muốn vậy Chính phủ khi quy định điều chỉnh tuổi nghỉ hưu phân theo 3 nhóm thì phải kèm theo các danh mục ngành nghề lĩnh vực được giảm tuổi để người lao động nhìn vào thấy được mình thuộc diện được giảm tuổi nghỉ hưu hay không.

Điều này rất quan trọng và phải đánh giá tác động xem nhóm nào là nhóm được kéo dài, nhóm nào phải giảm đi, nhóm nào tăng lên.

“Chính phủ cần tiếp tục lấy ý kiến tập trung đối tượng điều chỉnh bộ luật, đừng lấy mình công chức, viên chức hay người lao động bởi 3 nhóm này xung đột với nhau”, Phó Chủ nhiệm UB Về các vấn đề xã hội lưu ý.

Ông Lợi cho rằng người lao động trực tiếp luôn muốn giảm tuổi hưu, còn người làm việc hành chính sự nghiệp, khu vực công lại muốn nâng tuổi. Điều quan trọng là tính lợi ích chung của người lao động nên khi quy định điều chỉnh tuổi nghỉ hưu làm sao đảm bảo lợi ích của tất cả.

Nói về việc điều chỉnh tuổi hưu ảnh hưởng đến lương hưu như thế nào, ông Lợi cho hay, nếu trước đây nói “có thể” nghỉ hưu sớm và muộn 5 năm thì bây giờ đó là “quyền” được có của người lao động.

Vì vậy, Chính phủ cũng cần đặt ra các chính sách, chế độ phù hợp cho người lao động khi điều chỉnh tuổi hưu.

“Nếu làm việc trong điều kiện nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm mà về hưu sớm thì tiền lương phải tương ứng để đảm bảo cuộc sống. Luật chắc chắn xử lý theo cách đó. Còn lao động bình thường thì bắt buộc đóng đủ bảo hiểm, còn về sớm dứt khoát phải trừ”, ông Lợi nói.

Phó chủ tịch Hội đồng tiền lương quốc gia Ngọ Duy Hiểu:

DN muốn người lao động trẻ hơn

Chúng tôi cũng đề xuất là khi trình dự thảo bộ luật Lao động thì Chính phủ cũng phải trình nghị định, danh mục những ngành, lĩnh vực mà tuổi về hưu sớm hơn, hay nói cách khác là tuổi nghỉ hưu linh hoạt, vẫn đảm bảo quyền lợi người lao động.

Khi tăng tuổi nghỉ hưu mà người lao động không được người sử dụng lao động chấp nhận thì có thể họ buộc phải nghỉ sớm. Như vậy khi nghỉ sớm vốn lương của họ đã thấp cộng với nghỉ sớm thì tỷ lệ được hưởng hưu trí, chế độ rất thấp. Điều này sẽ ảnh hưởng đến vấn đề an sinh xã hội, đến cuộc sống của họ sau khi nghỉ hưu.

Đấy là vấn đề chúng ta phải hết sức quan tâm để tránh tác động không tốt với người lao động.

Ngoài ra, thực tế ở Việt Nam, số lao động của chúng còn dư thừa khá nhiều, lao động thất nghiệp, lao động trẻ, môi trường làm việc đang rất vất vả khó khăn, hầu như làm việc ở lĩnh vực chân tay cơ bắp. Vì vậy để họ làm việc khi lớn tuổi cũng là vấn đề phải tính toán.

Thực tế các chủ DN muốn người lao động trẻ hơn, họ khẳng định người lao động trẻ thì năng suất cao hơn, lương phải trả không cao. Đấy cũng là vấn đề cần quan tâm khi tính toán tổng thể tuổi nghỉ hưu.
Tăng tuổi nghỉ hưu: Chọn lộ trình nào?

Tăng tuổi nghỉ hưu: Chọn lộ trình nào?

Theo dự thảo bộ luật Lao động, có 2 phương án lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu đến khi nam giới đạt 62 tuổi, nữ đạt 60 tuổi.

Thu Hằng - Hồng Nhì