Bệnh tay chân miệng phức tạp, nhiều ca tử vong

- Bệnh tay chân miệng (TCM) diễn biến phức tạp trong 6 tuần đầu năm 2012, với hơn 6.300 ca mắc, gấp 7 lần so với cùng kỳ năm 2011.

Tính từ đầu năm, đã có 9 trường hợp tử vong, đều do virus cực độc EV71 (gây TCM thể nặng).

Thông tin được đưa ra tại buổi họp Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh TCM do Bộ Y tế tổ chức chiều 20/2 tại Hà Nội.

Cục Y tế dự phòng dự báo, trong năm 2012, khả năng bệnh TCM vẫn có những diễn biến phức tạp trên diện rộng do chưa có vaccine phòng bệnh, không có thuốc điều trị và các biện pháp phòng chống đặc hiệu.

Theo ông Trần Thanh Dương, phó cục trưởng Cục Y tế dự phòng, thông thường bệnh TCM có hai đỉnh: tháng 4-5 và tháng 8-9. Tuy nhiên, năm nay bệnh đã xuất hiện ngay từ đầu năm, chứng tỏ sự tồn tại của mầm bệnh ngoài môi trường.

Còn theo Tiến sĩ Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, có thể bệnh TCM hiện không chỉ do một loại virus gây ra, mà có khả năng đồng loạt nhiều loại virus đường ruột khác nhau nên dịch mới kéo dài như vậy.

Ông Hiển cũng cho biết: "Đối tượng mắc chủ yếu là trẻ dưới 5 tuổi do cơ thể chưa có kháng thể bảo vệ, chưa từng bị nhiễm bệnh trước đó".

Đáng chú ý, mới đầu năm nhưng diễn biến nhiều ca bệnh TCM phức tạp nên các cơ sở điều trị tuyến dưới đã không nắm bắt được và điều trị kịp thời. Nhiều trường hợp có biểu hiện lâm sàng rất đặc trưng của bệnh TCM nhưng kết quả thử test lại không dương tính. Ngược lại, có trường hợp chỉ có vài vết loét ở miệng, nhiều bác sĩ không nghĩ đến bệnh TCM nhưng lại cho kết quả dương tính với virus này.

TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cảnh báo, hiện nay nhiều ca mắc TCM có biến chứng viêm cơ tim - một biến chứng nguy hiểm, dẫn tới tử vong nhanh nếu không được sơ cấp cứu kịp thời.

Đại diện Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, bệnh tập trung chủ yếu ở khu vực phía nam với hơn 60% trường hợp mắc bệnh và 8 ca tử vong; còn lại là miền Bắc (khoảng 30%) và miền Trung.

Các biểu hiện của bệnh và cách phòng ngừa

Bệnh TCM là bệnh do siêu vi trùng gây ra. Sở dĩ gọi nôm na là bệnh TCM vì có biểu hiện chính là các mụn nước nổi ở vùng tay, chân và miệng.

Năm 2011, bệnh được phát hiện thêm tác nhân gây bệnh Enterovirus 71 (EV71), tác nhân này nguy hiểm có thể biến chứng não và tim gây tử vong cao và rất nhanh.

Siêu vi trùng gây bệnh có trong nước bọt, phân, bóng nước của trẻ bị bệnh. Chúng có thể bám vào bàn tay, sàn nhà, thức ăn, đồ chơi, dụng cụ ăn uống. Trẻ mắc bệnh TCM có thể nuốt phải thức ăn, khi ngậm đồ chơi chứa siêu vi trùng gây bệnh.

Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi và rất dễ lây, lây nhanh qua đường tiêu hóa ở trẻ cùng nhà, cùng nhà trẻ.

Biểu hiện: Các mụn nước có kích thước 1 - 10 mm màu xám, hình bầu dục, ở mông, cổ, gối, lòng bàn tay, lòng bàn chân và ở miệng, thường không đau, sau tự xẹp đi, từ 5 - 7 ngày đa số tự khỏi. Song nếu do tác nhân EV71 một số ca có biến chứng rất nguy hiểm và viêm não, viêm cơ tim...

Biến chứng não: không hôn mê sâu, khó nhận biết triệu chứng, khó ngủ, quấy khóc liên tục, giật mình lúc thức hay lúc thiu thiu ngủ. Ngoài ra, trẻ còn có biểu hiện hốt hoảng, nói lảm nhảm, chới với, run chi, co giật,...

Theo các chuyên gia, bệnh TCM lây trực tiếp từ người sang người. Đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh TCM, song có thể phòng ngừa bằng cách vệ sinh tốt môi trường sinh hoạt, vệ sinh ăn uống, vệ sinh cơ thể, đồ chơi của trẻ...

Hải Tâm (tổng hợp)