'Chấm phá' và những trang viết trải lòng của nhà thơ Đặng Nguyệt Anh

Chấm phá (NXB Hội Nhà văn - 2024) là cuốn sách mới nhất của nhà thơ Đặng Nguyệt Anh. Nội dung là những trang viết trải lòng, chia sẻ cảm nhận của tác giả về các tác phẩm văn học xuất sắc và một số vấn đề khoa học, tự nhiên, văn hóa, tôn giáo, triết học, lịch sử…

Tác giả đã đề cập đến khoảng ba mươi tác phẩm nổi tiếng, rất nhiều trong đó thuộc hàng kiệt tác nhân loại. 

Nhà thơ Đặng Nguyệt Anh sinh ra tại một vùng quê mà bà tự bộc bạch rằng: “Quê tôi là một làng trù phú thuộc Đồng bằng Bắc bộ, tỉnh Nam Định. Người dân quê tôi theo hai tôn giáo chính: Thiên Chúa giáo và Phật giáo. Vùng chúng tôi ở, dân cư xen kẽ Chúa và Phật. Người ta gọi là vùng xôi đỗ".

Có lẽ vì vậy nên những trang đầu tiên của Chấm phá được viết về một số tác phẩm tôn giáo như: Từ bi và nhân cách (tác giả Đạt Lai Lạt Ma, TK. Thích Nguyên Tạng dịch, NXB Đồng Nai, 2010), Khi hồng hạc bay về (Thầy Huyền Diệu), Kinh Thánh, Pháp Cú Kinh, Đạo đức Kinh (Lão Tử), Luận ngữ (Khổng Tử)…

Bà chia sẻ cảm nhận của mình dưới dạng văn xuôi hoặc thơ, qua đó người đọc có thể hiểu được một phần cuộc sống của tác giả: “Gia đình tôi theo đạo Phật, nhưng lũ trẻ chúng tôi chẳng phân biệt và người lớn cũng không phân biệt. Xóm làng sống với nhau hòa thuận, yêu thương. Ngày nhỏ, bọn trẻ chúng tôi hay tha thẩn chơi dưới bóng mát của những cây cổ thụ trong sân nhà thờ”.

Đặc biệt, chiếm dung lượng lớn nhất trong Chấm phá là những bài cảm nhận về tác phẩm văn học trữ tình. Đọc thơ Đặng Nguyệt Anh viết về Chuông nguyện hồn ai (Ernest Miller Hemingway), độc giả sẽ cảm nhận được tâm hồn dễ rung động trước tình yêu của bà:

“Chưa trọn ba ngày đêm

Một tình yêu lửa cháy

Một tình yêu thiêng liêng

Một tình yêu cuồng dại

Một tình yêu lớn lao

Một tình yêu vĩ đại

Mạnh hơn cả chiến tranh

Mạnh hơn cả cái chết”

(Trích Tình yêu lửa cháy, thơ Đặng Nguyệt Anh viết sau khi đọc Chuông nguyện hồn ai)

Cứ thế, qua mỗi trang sách, tâm hồn tác giả tiếp tục phiêu du qua nhiều tác phẩm kinh điển từng làm say đắm bao thế hệ người đọc trên toàn thế giới: Sông Đông êm đềm (Mikhail Aleksandrovich Sholokhov), Tình yêu tự do (Maxim Gorky), Những linh hồn chết (Nikolay Vasilyevich Gogol), Chiến tranh và hòa bình (Lev Nikolayevich Tolstoy), Những người khốn khổ (Victor Hugo), Truyện cổ tích Andersen (Hans Christian Andersen), Hiệp sĩ Don Quixote (Miguel de Cervantes), Nghìn lẻ một đêm, Robinson Crusoe (Daniel Defoe)…

Bên cạnh đó, Đặng Nguyệt Anh cũng nhắc đến những bậc danh nhân như Nguyễn Trãi, Đỗ Phủ, Vương Duy… Đôi lúc, tác giả sẽ điểm thêm một số thông tin thú vị về khoa học như: Ai là người đầu tiên bay lên mặt trăng, Ai là người đầu tiên bay vòng quanh trái đất, Galileo - Người đưa tin về sao…

Giọng văn của bà chân tình và tâm huyết, khi thủ thỉ như một người bạn, có lúc nồng nhiệt giống người phụ nữ đang yêu. Mỗi bài viết là lời trải lòng chân thành về cảm xúc với những cuốn sách có lẽ đã đồng hành cùng tác giả qua nhiều năm tháng.

Vì thế, Chấm phá cũng chính là bức tranh nội tâm của Đặng Nguyệt Anh khi thấm thía bao thăng trầm của cuộc sống. 

Nhà thơ Đặng Nguyệt Anh sinh năm 1946, trong gia đình nhà nho nghèo, nề nếp và yêu nước tại Nam Định. Khi lớn lên, bà đi dạy học theo truyền thống gia đình. Đến năm 1973, Đặng Nguyệt Anh vào chiến trường miền Nam và công tác tại Tiểu ban giáo dục thuộc Ban Tuyên huấn Trung ương Cục Miền Nam. Sau năm 1975, bà chuyển về công tác ở TP.HCM và làm giáo viên dạy văn tại trường Trung học phổ thông Marie - Curie. 

Tác giả Đặng Nguyệt Anh trở thành hội viên Hội Nhà văn TP.HCM và hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, thường sáng tác dưới các bút danh Đặng Diệu Hằng, Ninh Giang, Đặng Túy Hồng. 

Chuyện tình lãng mạn của nhà thơ Đặng Nguyệt AnhCâu chuyện của nhà thơ Đặng Nguyệt Anh được ví như bản tình ca bất hủ cho nhiều thế hệ - một tình yêu cháy bóng da diết được chuyển hóa thành thơ.