Theo thống kê, hiện nay, trung bình mỗi ngày thành phố Hà Nội phát sinh hơn 6.500 tấn rác thải sinh hoạt. Ngoài ra, còn một lượng lớn rác thải công nghiệp từ các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp. Theo các chuyên gia, với đà hiện nay, mỗi năm, số rác thải của Hà Nội tăng thêm khoảng 5%. Dự tính đến năm 2030, mỗi ngày, Hà Nội sẽ phải xử lý số rác thải gấp gần 1,5 lần con số hiện tại.
Tuy nhiên, có một thực tế là lượng rác thải của thành phố Hà Nội ngày càng tăng, trong khi công nghệ, hạ tầng, quy mô xử lý rác thì dường như vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu.
Quy hoạch xử lý chất thải rắn Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 609/QĐ-TTg ngày 25/4/2014 chia 3 vùng phía Bắc, Nam và Tây, xác định 17 khu xử lý chất thải, trong đó 8 khu hiện có nâng cấp, mở rộng và 9 khu đầu tư mới; 5 trạm trung chuyển; 26 bãi đổ chất thải rắn xây dựng; 3 bãi chôn lấp bùn thải thoát nước…
Sau 9 năm triển khai quy hoạch, bên cạnh một số kết quả đạt được vẫn còn nhiều nội dung chưa được triển khai, công tác xử lý chất thải rắn còn nhiều khó khăn, bất cập. Hầu hết các vị trí quy hoạch đã có dự án đầu tư nhà máy xử lý chất thải nhưng chưa được triển khai xây dựng hoặc triển khai chậm tiến độ. Do vậy, khối lượng rác thải phát sinh trên địa bàn thành phố lên đến 6.500 tấn/ngày đêm nhưng chỉ được phân luồng tiếp nhận, xử lý tại hai khu xử lý chất thải rắn là Nam Sơn (Sóc Sơn) và khu xử lý chất thải rắn Xuân Sơn (Sơn Tây) trong khi tỷ lệ thu gom tại hai bãi xử lý này đã vượt yêu cầu quy hoạch.
Trong số 17 khu được quy hoạch thì khu xử lý Kiêu Kỵ (Gia Lâm) dừng hoạt động vào năm 2017. Khu xử lý Cầu Diễn (Nam Từ Liêm) hoạt động kém hiệu quả. Khu xử lý Việt Hùng chưa đi vào hoạt động. Một số khu xử lý nhỏ như Phương Đình (huyện Đan Phượng) đang tạm dừng cải tạo. Một số khu khác khó có khả năng triển khai do vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng, công nghệ…
Đối với hai khu xử lý chất thải rắn là Nam Sơn và Xuân Sơn, vấn đề nằm ở vị trí của hai nhà máy đang hoạt động này so với phân vùng. Một nằm hoàn toàn ở phía Bắc và một nhà máy phía Tây Bắc. Hiện nay, phía Nam và Đông Nam thành phố còn bỏ trống nhà máy xử lý rác thải, gồm Ứng Hòa, Phú Xuyên và bên này là Long Biên, Thanh Trì. Sự chưa hợp lý trên dẫn đến tình trạng rác phải vận chuyển rất xa địa điểm xử lý, và thậm chí phải đi qua khu vực đô thị, làm ảnh hưởng đến môi trường.
Được biết, hiện Hà Nội đang tiến hành lập đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến 2065, trong đó đối với lĩnh vực quy hoạch chất thải rắn, phương án định hướng sắp xếp khu xử lý chất thải rắn của thành phố được đưa ra là tiếp tục phân chia 3 vùng thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn. Cụ thể, vùng phía Bắc bao gồm khu vực nội đô lịch sử; các quận Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Long Biên, Hà Đông; các huyện Mê Linh, Đông Anh, Gia Lâm, Sóc Sơn. Phân vùng này có 4 khu xử lý chất thải rắn gồm: Sóc Sơn, Phù Đổng, Việt Hùng và Cầu Diễn. Vùng phía Nam bao gồm các huyện Thanh Trì, Phú Xuyên, Thường Tín, Thanh Oai, Ứng Hòa, Mỹ Đức. Vùng này có 3 khu xử lý gồm: Châu Can, Cao Dương, Tả Thanh Oai. Vùng phía Tây bao gồm các huyện Đan Phượng, Hoài Đức, Phúc Thọ, Quốc Oai, Ba Vì, Thạch Thất, Chương Mỹ, thị xã Sơn Tây, có 3 khu xử lý gồm: Xuân Sơn, Núi Thoong, Đồng Ké. Các cơ sở xử lý chất thải rắn có quy mô cấp thành phố này phải sử dụng công nghệ hiện đại, ưu tiên các công nghệ tái chế, tái sử dụng và công nghệ đốt…
Bên cạnh đó, yêu cầu mỗi huyện ngoại thành phải bố trí một khu xử lý chất thải rắn cấp huyện nhằm làm trạm trung chuyển kết hợp phân loại thứ cấp các loại chất thải, trước khi chuyển đến khu xử lý chất thải rắn cấp thành phố.
Để xử lý vấn đề rác thải rắn, các chuyên gia trong lĩnh vực môi trường cho rằng, cùng với việc đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các tầng lớp nhân dân hình thành thói quen, thực hiện phân loại rác tại nguồn, Hà Nội cần sớm ban hành các cơ chế, chính sách khuyến khích, triển khai một cách đồng bộ nhiều giải pháp về việc phân loại, xử lý rác thải. Cùng với đó, chủ động nâng cấp, đầu tư đồng bộ về hệ thống hạ tầng phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải, đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường trong tình hình mới.
.svg){kind=icon}
