Ông Nguyễn Cảnh Cường - nguyên Tham tán Công sứ, Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh cho biết, hàng Việt Nam đang có cơ hội từ các ưu đãi thuế quan theo UKVFTA. Đặc biệt, doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tăng cường xuất khẩu các mặt hàng: Giấy và các sản phẩm từ giấy, cao su, rau quả thực phẩm, giày da, dệt may... sang thị trường Anh.
Cũng theo ông Nguyễn Cảnh Cường, hiện nay, may mặc là nhóm hàng mà Vương quốc Anh có nhu cầu nhập khẩu lớn. Theo dữ liệu từ Trung tâm Thương mại Quốc tế, nhập khẩu hàng may mặc vào Vương quốc Anh đạt khoảng 24 đến 25 tỷ USD mỗi năm trong giai đoạn 2017- 2019, chiếm 3-4% tổng trị giá nhập khẩu hàng hóa của Anh.
Báo cáo Phát triển thị trường UK đối với ngành dệt may của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cũng cho thấy các cam kết thuế quan trong UKVFTA mang đến lợi ích dài hạn cho dệt may Việt Nam tại Vương quốc Anh.
Về cơ bản, thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng xuất khẩu nói chung, mặt hàng dệt may nói riêng, từ Việt Nam vào thị trường này sẽ bằng với thuế nhập khẩu đối với mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam vào EU tại bất kỳ thời điểm nào bắt đầu từ khi UKVFTA có hiệu lực.
Theo đó, với UKVFTA, Vương quốc Anh xóa bỏ thuế quan với 42,5% dòng thuế từ ngày 1/1/2021; xóa bỏ phần thuế quan còn lại sau 2, 4 hoặc 6 năm. Khi đó, so với Việt Nam, các đối thủ cạnh tranh như: Bangladesh, Campuchia, Pakistan sẽ không còn lợi thế cạnh tranh về thuế quan nữa.
Các mặt hàng có mức thuế 0% ngay khi UKVFTA có hiệu lực tập trung vào mặt hàng nguyên liệu và các sản phẩm may mặc như đồ lót, áo choàng tắm, quần áo ngủ, mặc trong nhà, đồ bơi, khăn tay, khăn choàng và cavat (trừ loại tơ tằm), găng tay, quần tất, quần áo trẻ em, áo blouse hoặc sơ mi dệt kim dành cho nữ hoặc trẻ em gái, một số bộ comple, bộ đồ, áo jackets…
Nhóm mặt hàng áo jacket, tùy theo chất liệu có lộ trình giảm thuế khác nhau. Áo jacket từ len đang thuộc lộ trình A, là nhóm được hưởng thuế 0% ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực; áo jacket từ các vật liệu dệt khác đang thuộc lộ trình B2, là nhóm được giảm thuế về 0% sau 2 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực; áo jacket từ bông/sợi tổng hợp đang thuộc lộ trình B4, là nhóm được giảm thuế về 0% sau 4 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.
Nhóm mặt hàng áo sơ mi, đa số thuộc lộ trình B6, là nhóm được giảm thuế về 0% sau 6 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.
Nhóm mặt hàng áo thun, quần tùy theo chất liệu, mô tả cũng có lộ trình giảm thuế khác nhau, một số dòng hàng được hưởng thuế 0% ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực, một số dòng giảm về 0% sau 2-4 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.
Nhóm mặt hàng quần lót thuộc lộ trình A và B4, là nhóm được giảm thuế về 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực hoặc sau 4 năm Hiệp định có hiệu lực.
Nhóm mặt hàng quần áo bảo hộ lao động thuộc lộ trình A, B2, B4, B6 tùy theo chất liệu, mô tả của mặt hàng.
Thực tế nếu tính cả thời gian được hưởng ưu đãi thuế theo Hiệp định EVFTA thì hàng hoá Việt Nam xuất khẩu sang UK đã được hưởng ưu đãi thuế quan hơn 2 năm. Trong 2 năm này, thuế suất thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng dệt may vẫn còn cao hơn so với thuế suất GSP 9,6% đang được hưởng. Tuy nhiên Hiệp định UKVFTA sẽ mang lại lợi ích dài hạn cho ngành dệt may Việt Nam.
Doanh nghiệp cần nâng cao năng lực sản xuất, chế biến sâu
Ngoài ra, cũng tương tự Hiệp định EVFTA, khi một nước đang được UK cho hưởng cơ chế GSP mà ký kết Hiệp định FTA với UK thì cơ chế GSP sẽ tự động kết thúc.
Theo Hiệp định UKVFTA, Việt Nam có lộ trình 6 năm để chuyển đổi từ GSP sang UKVFTA. Theo đó, đến hết năm 2022, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang UK được phép lựa chọn áp dụng một trong hai mức thuế ưu đãi từ GSP hoặc Hiệp định UKVFTA và áp dụng cơ chế chứng nhận xuất xứ tương ứng.
Trong 4 năm tiếp theo, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang UK vẫn được phép lựa chọn áp dụng một trong hai mức thuế ưu đãi từ GSP hoặc Hiệp định UKVFTA, tuy nhiên, phải đáp ứng quy định về quy tắc xuất xứ trong Hiệp định UKVFTA.
Sau 6 năm kể từ khi Hiệp định UKVFTA có hiệu lực, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang UK sẽ hưởng mức thuế và áp dụng quy tắc xuất xứ hoàn toàn theo Hiệp định UKVFTA.
Để tận dụng hiệu quả UKVFTA, mở rộng thị phần hàng may mặc tại UK, theo Cục Xuất nhập khẩu, các doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao năng lực sản xuất, chế biến sâu, tìm kiếm nguồn nguyên liệu xuyên khu vực hoặc phát triển các nguồn nguyên liệu từ trong nước. Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu, tham gia các hoạt động tập huấn chuyên sâu để có thể hiểu rõ, hiểu đúng và tự tin áp dụng các quy định về quy tắc xuất xứ.