Buổi toạ đàm với chủ đề Phụ nữ trong điện ảnh Hoa ngữ và văn hóa đại chúng Nhật Bản mới diễn ra tại TP.HCM. Diễn giả của chương trình là Tiến sĩ Alisa Freedman (Đại học Oregon, Mỹ) và Tiến sĩ Phan Thu Vân (Đại học Sư phạm TP.HCM).

Chương trình bàn luận về những người phụ nữ quyền lực trong văn hóa đại chúng của Nhật Bản và chủ đề giới trong các tác phẩm của Lý An - đạo diễn gạo cội của nền điện ảnh Hoa Ngữ. Nhiều vấn đề được đặt ra như: "Người phụ nữ của các nước Á Đông chịu nhiều ảnh hưởng bởi tư tưởng phong kiến", "Quyền kiến tạo bản thân, kiến tạo văn hóa trong xã hội hiện đại".

Tại buổi trò chuyện, diễn giả Alisa Freedman cho rằng phụ nữ Nhật Bản đã âm thầm phá vỡ các chuẩn mực, mạnh dạn lên tiếng chống lại áp bức và thay đổi văn hóa đại chúng. Những quyết định cá nhân của những người phụ nữ này đã làm thay đổi văn hóa và các quan hệ quốc tế. 

Từ các dẫn chứng tổng quan về những người phụ nữ quyền lực từng làm việc trong lĩnh vực anime, manga, văn học thiếu nhi, âm nhạc, thể thao, người nổi tiếng trên truyền hình và doanh nhân, diễn giả Alisa Freedman nhận định: “Một số phụ nữ Nhật Bản đã làm việc trong các thiết kế kiên cố để thay đổi định kiến về giới. Một số đã thành lập sự nghiệp xuyên quốc gia của riêng họ. Họ thể hiện sự đa dạng và giúp mở rộng cách hiểu về phụ nữ và công việc. Những người phụ nữ đặc biệt này đã mở đường cho mọi người thuộc mọi giới tính”. 

gia i trong ia n anh hoa nga va v n haa ai chang nhat ban.jpg
Tiến sĩ Phan Thu Ngân (giữa) và Tiến sĩ Alisa Freedman (phải) chia sẻ trong buổi toạ đàm 'Phụ nữ trong điện ảnh Hoa ngữ và văn hóa đại chúng Nhật Bản'.

Bên cạnh đó, Tiến sĩ Alisa Freedman cũng phân tích việc phụ nữ Nhật Bản đã đối mặt với những lựa chọn khác nhau như thế nào trong công việc và gia đình cũng như khả năng tiếp cận giáo dục và việc làm so với người thuộc những giới tính khác - mà khó khăn của họ xuất phát từ luật pháp, tập quán xã hội, phương thức kinh doanh và nhiều yếu tố khác.

Về diễn giả Phan Thu Ngân, cô chia sẻ đề tài “Nhân vật nữ trong các tác phẩm điện ảnh Hoa ngữ của đạo diễn Lý An từ góc nhìn nghiên cứu giới” thông qua các bộ phim như Thôi thủ (Pushing hands), Hỷ yến (The Wedding Banquet), Ẩm thực nam nữ (Eat Drink Man Woman)... Phan Thu Ngân phân tích các nhân vật nữ để thấy được nhận thức về giới của đạo diễn Lý An và những thử nghiệm của ông trong việc xây dựng hình tượng nữ.

Tiến sĩ Phan Thu Ngân cũng nhận định Lý An là một đạo diễn có nhận thức về giới một cách nhân văn. Ông không ngừng thử nghiệm những phương thức khác nhau để xây dựng hình tượng nhân vật nữ độc lập lập, độc đáo, sống trọn vẹn với chính mình. Các nhân vật nữ chính trong điện ảnh Hoa ngữ của Lý An đều có điểm chung: dám thách thức phụ quyền để theo đuổi tình yêu tự do, phá vỡ truyền thống để giải phóng bản ngã... 

Qua buổi trò chuyện, khán giả có thể tìm hiểu các quan niệm về giới trong điện ảnh, văn hóa đại chúng ở Nhật Bản, Trung Quốc, từ đó nhìn nhận, thay đổi cách ứng xử, hành động phù hợp, hướng tới xã hội bình đẳng.

Yến Thơ - Phước Sáng