Bài toán lớn đối với các nền tảng OTT Việt

“Thị trường dịch vụ truyền hình trên mạng Internet (còn gọi là truyền hình OTT hoặc OTT TV) có mức độ cạnh tranh rất khốc liệt. Trong khi khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp, dịch vụ trong nước đang bị hạn chế do đi sau các nền tảng xuyên biên giới, nguồn lực đầu tư không thể mạnh bằng”, ông Nguyễn Minh Dũng, đại diện Nền tảng Truyền hình số quốc gia VTVGo tiếp tục câu chuyện với phóng viên VietNamNet.

Ông Nguyễn Minh Dũng, đại diện Nền tảng Truyền hình số quốc gia VTVGo. Ảnh: B.M

Người dùng Việt Nam thích nghi rất nhanh với công nghệ số, sản phẩm số, nhưng đôi khi lại không công bằng lắm, thường có xu hướng đánh giá cao các nền tảng nước ngoài và chưa có cái nhìn đủ khách quan đối với các nền tảng trong nước.

“Không chỉ VTVGo mà cả nhiều nền tảng, dịch vụ khác trong nước cũng đang phải chấp nhận thực tế này. Hy vọng sắp tới, cùng với sự nỗ lực của các doanh nghiệp trong nước, mọi người dần có cái nhìn đúng hơn, sẽ nhìn thấy giá trị mà những nền tảng, ứng dụng như VTVGo mang lại”, ông Dũng nói.

Hiện nguồn doanh thu từ người dùng trên các nền tảng OTT đang thấp hơn nhiều so với các nền tảng truyền thống. Thị trường quảng cáo trên các nền tảng số lâu nay đang do những nền tảng xuyên biên giới dạng mạng xã hội chia sẻ video như YouTube, Facebook… chi phối do có lượng người dùng rất lớn. Họ đưa ra những mức chi phí cụ thể cho từng thị trường, và Việt Nam là một trong những thị trường có mức giá rất thấp, trong khi có nhiều lợi thế như thu thập được nhiều dữ liệu người dùng, sản phẩm quảng cáo cũng đa dạng hơn. Nhiều dịch vụ OTT tại thị trường Việt Nam đang bị ảnh hưởng bởi mặt bằng giá này. Hệ lụy kéo theo là sự đầu tư về nội dung, phát triển người dùng, phát triển ứng dụng bị hạn chế rất nhiều. Đơn vị nào có nguồn vốn đầu tư lớn, khả năng chịu lỗ lâu dài thì mới cố gắng cạnh tranh và tồn tại.

Có phát triển, cạnh tranh được với những nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài hay không là bài toán lớn đối với những nền tảng Việt như VTVGo. Khi mình đang cố gắng đầu tư thì họ cũng đầu tư rất nhiều. Lợi thế của họ chính là hệ thống toàn cầu. Ví dụ, những ứng dụng xem phim của nước ngoài như Netflix, Amazon Prime, Apple TV… đều là những ứng dụng toàn cầu. Dù hiện tại họ chưa phát triển, khai thác tại thị trường Việt Nam với tư cách chính thống, nhưng vẫn có lượng người dùng rất lớn. Một nội dung họ có thể đầu tư, mua bản quyền sản xuất và phát hành trên toàn thế giới, thị trường này bù đắp cho thị trường kia trên cơ sở một nền tảng ứng dụng thống nhất nên khả năng cạnh tranh của họ vô cùng lớn. 

Còn những nền tảng, dịch vụ số trong nước thường chỉ khai thác thị trường Việt Nam, có nhiều bất lợi khi cạnh tranh với các nền tảng nước ngoài.

Đại diện VTVGo kiến nghị: “Nếu các cơ quan quản lý nhà nước siết chặt quản lý các nền tảng xuyên biên giới về tính chính thống, buộc phải tuân thủ các quy định pháp luật về cung cấp dịch vụ, về thuế, về kiểm soát nội dung… thì sẽ giúp cho các nền tảng, ứng dụng trong nước có mặt bằng cạnh tranh công bằng hơn. Chỉ như vậy, các nền tảng, ứng dụng trong nước mới có cơ hội để phát triển được”.

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 71/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 06/2016/NĐ-CP, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2023, với quan điểm quản lý dịch vụ OTT TV do doanh nghiệp nước ngoài cung cấp xuyên biên giới cũng phải bình đẳng như doanh nghiệp trong nước. Các nền tảng OTT xuyên biên giới khi hoạt động tại Việt Nam cũng phải chấp hành những quy định như doanh nghiệp Việt Nam.

“Mọi thứ đang chuyển động khá nhanh theo chiều hướng tích cực. Các nền tảng xuyên biên giới bắt đầu có những động thái tuân thủ như xin giấy phép, nghiêm túc làm việc với các cơ quan quản lý nhà nước… Sắp tới, các cơ quan quản lý cần triển khai mạnh mẽ hơn nữa Nghị định mới để tất cả các nền tảng, ứng dụng đều được quản lý theo đúng quy định pháp luật”, ông Dũng nêu ý kiến.

“Một cây làm chẳng nên non”

Quay lại câu chuyện đường hướng phát triển của VTVGo, ông Dũng khẳng định: “VTVGo sẽ vẫn luôn là một ứng dụng miễn phí, không phải là một dịch vụ cung cấp thuê bao hàng tháng cho mọi người; sẽ luôn có vai trò riêng trong thị trường OTT TV”.

Tuy nhiên, chi phí mua bản quyền các nội dung nước ngoài, đặc biệt là thể thao, ngày càng tăng, gây khó khăn cho VTVGo cũng như các doanh nghiệp OTT Việt khác.

Việc tăng giá bản quyền xảy ra trên toàn cầu, mức tăng cao hay thấp do nhà cung cấp quyết định tùy từng thị trường, đối tác. Hiện tượng đẩy giá, ép giá diễn ra khá phổ biến.

“Thị trường cứ bị phân tán, các doanh nghiệp “nội” không tập trung, đoàn kết với nhau, thì sẽ luôn phải đối mặt với việc tăng giá. Nếu chúng ta có thể liên minh, liên kết với nhau trong việc đàm phán mua bản quyền thì chắc chắn mặt bằng giá sẽ phù hợp hơn, doanh thu với đầu tư dần cân bằng hơn, không bị quá chênh lệch như bây giờ. Vẫn biết thật khó để các nhà phát triển dịch vụ trong nước ngồi với nhau vì mỗi nhà có một định hướng, mục tiêu riêng, nhưng hy vọng các nhà cung cấp dịch vụ trong nước sẽ dần có tiếng nói chung. Chỉ có như vậy, những nền tảng, dịch vụ OTT trong nước mới có thể cạnh tranh được với đối thủ nước ngoài”, đại diện VTVGo phân tích.

“Mạnh ai nấy làm” là tình trạng chung của các doanh nghiệp ở nhiều quốc gia chứ không chỉ riêng Việt Nam. Nhưng qua một thời gian “ngấm đòn”, tại một số quốc gia, đã có những liên minh doanh nghiệp được thành lập, thậm chí hợp nhất nhiều ứng dụng lại với nhau để tạo ra lượng người dùng lớn, qua đó tạo vị thế cạnh tranh tốt hơn. Đây là bài học kinh nghiệm cho doanh nghiệp Việt.

Liên quan tới chuyện nâng cao năng lực cạnh tranh, có một cách thức khá hay mà Đài truyền hình Việt Nam (VTV) đang tích cực áp dụng, đó là chủ động tham gia các nền tảng xuyên biên giới như YouTube, Facebook, Tiktok.. để lan tỏa nội dung, thu hút khán giả trên các nền tảng này. Qua đó, những người làm nội dung số của VTV cũng như đội ngũ VTVGo trau dồi được thêm kỹ năng, hiểu hơn về việc phân phối nội dung cũng như về nhu cầu của khán giả từ kinh nghiệm tích lũy qua các nền tảng có lượng người dùng rất lớn như thế.

Các dịch vụ OTT có thể dễ dàng cài đặt ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào, ai cũng có thể cài đặt được. Sự thay đổi, điều chỉnh lựa chọn, chuyển từ ứng dụng này sang ứng dụng khác rất dễ dàng. Ứng dụng nhiều khi không quan trọng bằng nội dung. Ứng dụng nào có nội dung hấp dẫn, phù hợp thì người ta sẽ sử dụng.

Khi chủ động đưa nội dung lên YouTube, Facebook, VTV cho công chúng nhìn thấy nội dung chính thống của Việt Nam trên những nền tảng xuyên biên giới, đồng thời cũng sẽ có thể thu hút khán giả từ nền tảng đó sang các nền tảng của mình như VTVGo.

Đấy là cách VTV đang làm với các đối thủ “ngoại”, ngoài chuyện tăng lượng người dùng, tăng doanh thu cho nền tảng, dịch vụ của mình, thì còn góp phần khẳng định chủ quyền quốc gia trên không gian số.

Ông Vũ Kiêm Văn, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội Truyền thông số Việt Nam

Ảnh: Tạp chí điện tử Viettimes.

Có một thời gian dài, dịch vụ truyền hình trả tiền, dịch vụ truyền hình OTT ở Việt Nam đua nhau cạnh tranh về giá, giảm giá kịch sàn. Đúng ra, các dịch vụ truyền hình OTT/IPTV cần phải cạnh tranh nhau về chất lượng nội dung thay vì giảm giá. Đơn vị nào sở hữu những nội dung tốt, độc quyền thì sẽ có lợi thế. Thực tế quan sát thì chỉ một số ít đơn vị truyền hình có thể mạnh nội dung khi mua bản quyền các giải thể thao, bản quyền phim, hoặc tự sản xuất các nội dung giải trí và tổ chức gameshow... thu hút khán giả.

Số lượng các kênh nội dung của Việt Nam khá nhiều, lên tới hơn 200 kênh, nhưng số kênh có nội dung thực sự chất lượng thu hút người xem và giữ chân khán giả rất ít. Chi phí để mua bản quyền các nội dung nước ngoài rất cao, trong khi giá dịch vụ thấp, thu hút quảng cáo khó khăn, dẫn tới nhiều đơn vị thua lỗ.

Trong khi các OTT TV nước ngoài có thế mạnh về độc quyền nội dung, tự sản xuất nội dung, kho nội dung phong phú, đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng người xem, dễ dàng cá nhân hoá, nền tảng công nghệ tốt, có công cụ bảo vệ bản quyền mạnh, dẫn tới trải nghiệm của người dùng tốt hơn, thu hút được phân khúc người dùng sẵn sàng trả phí để xem.

Để phát triển đường dài, các OTT/IPTV Việt Nam cần hợp tác với các đơn vị sản xuất nội dung, cùng hợp tác đầu tư sản xuất nội dung độc quyền, sản xuất các sản phẩm phục vụ thị trường toàn cầu; liên minh với nhau để tạo lợi thế đàm phán khi mua bản quyền nội dung của nước ngoài.

Mặt khác, các đơn vị cũng cần đầu tư tương xứng cho hạ tầng, công nghệ và các giải pháp bảo vệ bản quyền.