Độc giả Lê Thị Hà, 35 tuổi: Gia đình tôi sống ở nhà mặt đất. Hàng xóm của tôi có 1 người là F0, hiện đang cách ly, điều trị tại nhà. Chúng tôi rất lo lắng, xin bác sĩ cho biết chúng tôi nên làm gì để tránh lây nhiễm?
Trả lời: Theo Bộ Y tế khuyến cáo, Covid-19 có thể lây từ người sang người hoặc động vật sang người qua ba đường lây sau:
- Qua tiếp xúc: Bệnh nhân tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm như bắt tay, ôm hôn. Họ tiếp xúc gián tiếp bằng cách chạm tay vào các bề mặt nhiễm virus rồi đưa lên miệng, mắt, mũi của mình.
- Qua giọt bắn: Khi tiếp xúc gần, bệnh nhân sẽ nói, ho, hắt hơi tạo ra các giọt có chứa virus nCoV bắn vào mắt, mũi, miệng hoặc hít phải các giọt này.
- Qua không khí: Trong một môi trường kín và thông khí kém, bệnh nhân được thực hiện chăm sóc y tế sẽ tạo ra những hạt nhỏ (aerosol) chứa virus lan theo không khí và có thể gây nhiễm nếu hít phải.
Trường hợp hàng xóm của bạn được phát hiện là F0, theo ThS.BS Trần Thị Hoa Vi - Giảng viên Bộ môn Y học gia đình, Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, việc đầu tiên là bạn nên làm là bình tĩnh. Sau đó, bạn xác định mình đã có tiếp xúc gần với F0 hay không.
Định nghĩa tiếp xúc gần như sau: “Tiếp xúc trực tiếp trong khoảng cách ≤ 2 mét với trường hợp bệnh nghi ngờ hoặc xác định mắc Covid-19 trong thời kỳ mắc bệnh”. Trường hợp này, bạn tiếp tục tuân thủ 5K, tự cách ly, theo dõi tại nhà trong 14 ngày.
Cũng theo BS Hoa Vi, nếu không có tiếp xúc gần với hàng xóm F0, bạn tiếp tục tuân thủ 5K khi đi ra ngoài. “Việc hàng xóm bị F0 và họ đã tuân thủ cách ly tại nhà đúng, mình không tiếp xúc gần thì virus không thể lây lan từ nhà này qua nhà khác. Điều quan trọng nhất vẫn là 5K”, BS này nhấn mạnh.
BS Trương Hữu Khanh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP.HCM cho rằng: “Nếu hàng xóm là F0, bạn có giao lưu với F0 trước đó, bạn có thể thực hiện test nhanh tại nhà để kiểm tra. Ngoài ra, trường hợp chúng ta đến các vùng có nguy cơ cao về, chúng ta cũng có thể tự test nhanh tại nhà”.
Bác sĩ này nhấn mạnh: “Tránh suy nghĩ hàng xóm là nguồn lây, có thể bạn lây nhiễm SARS-CoV-2 từ nguồn khác, nơi khác khi bạn chủ quan, không tuân thủ 5K”.
Về việc có nên vệ sinh khử khuẩn bề mặt đồ dùng trong nhà nếu phát hiện hàng xóm là F0, BS Khanh nói: “Nếu mình sống ở môi trường thông thường, tất cả thành viên trong gia đình đều là người an toàn, không có nguy cơ lây nhiễm, bạn nên vệ sinh nhà cửa như bình thường. Tuy nhiên chúng ta đảm bảo phòng thông thoáng, có ánh nắng. Nếu bạn muốn vệ sinh bề mặt bằng dung dịch khử khuẩn, đây là việc rất tốt nhưng ta không nên lạm dụng vì dùng dung dịch hóa chất khử trùng có clo nhiều quá sẽ không tốt cho sức khỏe”.
TS.BS Võ Văn Hải, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cũng chỉ ra sai lầm của một số gia đình có hàng xóm F0 là đóng kín cửa nhà.
“Có gia đình chia sẻ hàng xóm là F0, cả khu phố đóng cửa. Ở trường hợp này, mặc dù đóng cửa nhưng cũng có lúc bạn phải mở cửa ra lấy đồ ăn, đổ rác…
Vô tình bạn đã tiếp xúc môi trường bên ngoài và nếu môi trường này có người F0 không tuân thủ tốt 5K thì chính bạn đã vô tình mang mầm bệnh vào nhà, đóng cửa kín và vô tình nhốt chúng lại trong nhà bạn.
Khi bạn đóng kín, nhà không có hệ thống thông gió, nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh càng cao”.
Virus ra ngoài môi trường rộng lớn, thông thoáng có khí trời, gió, ánh nắng… nồng độ sẽ thấp, có thể bị bất hoạt làm giảm khả năng lây nhiễm. Vì vậy TS Hải nhấn mạnh, để hạn chế khả năng lây nhiễm, các gia đình phải tạo môi trường nhà cửa càng thông thoáng càng tốt.
>>> Cập nhật tình hình Covid-19 mới nhất
Ngọc Trang
Người mắc Covid-19 điều trị tại nhà nên ăn gì?
Bộ Y tế khuyến cáo, để hạn chế diễn biến nặng, nguy kịch, người mắc Covid-19 cần được theo dõi thường xuyên và thực hiện chế độ dinh dưỡng đầy đủ.
Bộ Y tế: F0 không được tiếp xúc với vật nuôi trong nhà
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, người mắc Covid-19 không nên tiếp xúc với vật nuôi vì đã có bằng chứng cho thấy virus lây lan sang động vật.