Để Việt Nam tham gia xu thế toàn cầu phát triển các-bon thấp, huy động nguồn lực, đổi mới công nghệ để chuyển dịch mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế, đóng góp vào nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản với nhiều nhiệm vụ, giải pháp nhằm huy động sự tham gia vào cuộc của các tổ chức, doanh nghiệp và người dân.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cũng được giao nhiệm vụ phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường tăng cường kết nối với hiệp hội doanh nghiệp quốc tế và các nước để kêu gọi, thu hút sự tham gia hỗ trợ tài chính và công nghệ thực hiện cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, đồng thời huy động các hiệp hội, doanh nghiệp tích cực tham gia thực hiện cam kết. 

Ngày 18/08/2023, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã cùng Quỹ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Đông Nam Á (ETP) và các đối tác tổ chức hội thảo khởi động dự án “Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp chế biến thực phẩm tại Việt Nam”. 

Nhiều nhà sản xuất có xu hướng bỏ qua các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả do hạn chế về tài chính, kỹ thuật, năng lực kiểm toán mức tiêu thụ năng lượng. Ảnh: Huệ Anh

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp chế biến thực phẩm và công nghiệp phụ trợ có tốc độ công nghiệp hóa nhanh chóng và tiềm năng lớn về tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn trong áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng do còn thiếu thông tin về năng lượng hiệu quả, tính bền vững và sản xuất xanh. Bên cạnh đó, các nhà sản xuất có xu hướng bỏ qua các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả do hạn chế về tài chính, kỹ thuật, năng lực kiểm toán mức tiêu thụ năng lượng, năng lực phát triển các dự án để tiếp cận các nguồn tài chính đầu tư phù hợp. Mô hình kinh doanh Công ty Dịch vụ Năng lượng (ESCO) là mô hình kinh doanh khá mới và chưa được nhiều doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam tiếp cận.

Mục tiêu tổng thể của dự án “Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp chế biến thực phẩm tại Việt Nam” là nâng cao nhận thức trong 2 ngành công nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn tài chính cho các khoản đầu tư sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, kết nối mạng lưới giữa các nhà sản xuất, nhà tài chính và các ESCO, thí điểm đánh giá chuẩn năng lượng hiệu quả cho hai ngành và xây dựng lộ trình thành lập Hiệp hội ESCO tại Việt Nam. Mục tiêu này sẽ được hiện thực hóa thông qua sự kết hợp của hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao năng lực về năng lượng hiệu quả, đào tạo về chuẩn bị đề xuất cho các dự án hiệu quả năng lượng khả thi về mặt tài chính. Dự án này sẽ giúp sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn, thực hành chuỗi cung ứng sản xuất có trách nhiệm, cải thiện điều kiện xã hội và môi trường, đồng thời giảm lượng khí thải carbon trong hai ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng.

Được biết, dự án “Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp chế biến thực phẩm tại Việt Nam” phối hợp với các đối tác sẽ được thực hiện thí điểm trong hai năm (2023 – 2025). Dự kiến kết quả của dự án là 100 nhà sản xuất trong 2 ngành được tuyên truyền nâng cao nhận thức và cải thiện các phương thức quản lý sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; 10 nhà máy sẽ được hỗ trợ phát triển các dự án hiệu quả năng lượng khả thi; 3 nhà máy tiếp cận doanh nghiệp trong ngành công nghiệp hỗ trợ và chế biến thực phẩm ứng dụng công nghệ nâng cao hiệu suất năng lượng; thiết lập 1 mạng lưới về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả bao gồm các nhà sản xuất, ESCO, các tổ chức tài chính và các bên liên quan; tham vấn lộ trình thành lập Hiệp hội ESCO và thí điểm công cụ đo điểm chuẩn về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Dự án do Quỹ Chuyển dịch Năng lượng Đông Nam Á (ETP), Văn phòng Dịch vụ Dự án của Liên Hợp Quốc UNOPS tài trợ, phối hợp Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng các đối tác thực hiện.

Tại Hội thảo, ông Trần Hà Ninh - Phòng Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng Ô-dôn, Cục Biến đổi khí hậu - Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chia sẻ các quy định và chính sách điều chỉnh việc sử dụng năng lượng và phát thải khí nhà kính trong ngành công nghiệp tại Việt Nam. Ông Ninh cho biết, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu của Việt Nam đến năm 20250 tập trung vào việc: Chủ động thích ứng hiệu quả, giảm mức độ dễ bị tổn thương, tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu; Giảm phát thải khí nhà kính theo mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050; Đóng góp tích cực và trách nhiệm với cộng đồng quốc tế trong bảo vệ hệ thống khí hậu trái đất; Tận dụng cơ hội từ ứng phó biến đổi khí hậu để chuyển dịch mô hình tăng trưởng, nâng cao sức chống chịu và cạnh tranh của nền kinh tế.

Để giảm phát thải khí nhà kính trong ngành năng lượng, ông Ninh cũng chia sẻ cần tăng cường các giải pháp sử dụng năng lượng hiệu quả và thúc đẩy chuyển dịch sang năng lượng sạch; Tăng tỷ lệ thâm nhập của các thiết bị tiết kiệm năng lượng và hiệu suất cao, sử dụng hydro thay thế than đá; Điện khí hóa nông nghiệp và thiết bị tiết kiệm năng lượng trong chuỗi sản xuất nông nghiệp sau thu hoạch; Phát triển các công trình, nhà ở chống nóng, sử dụng các giải pháp làm mát xanh, thân thiện với thiên nhiên, sử dụng vật liệu xây dựng ít phát thải, vật liệu tái chế...

Tại Hội thảo, ông Jørgen Hvid, Cố vấn cấp cao của Chương trình Hợp tác Năng lượng Đan Mạch - Việt Nam về tiết kiệm năng lượng công nghiệp (2020 – 2025) giới thiệu về chương trình và mong muốn được hợp tác cùng VCCI và ETP trong quá trình triển khai các dự án, thông qua kết nối với các công ty ESCO, chia sẻ các nội dung đào tạo, hỗ trợ nâng cao năng lực cho doanh nghiệp trong quá trình sử dụng năng lượng hướng tới mục tiêu tiết kiệm và hiệu quả.

Đại diện từ Cơ quan Phát triển Pháp tại Việt Nam (AFD), bà Nguyễn Thị Thanh An, Trưởng ban Chuyển đổi năng lượng đã cung cấp thông tin về giải pháp tài chính ưu đãi của AFD dành cho các doanh nghiệp Việt Nam. Theo đó, AFD cam kết hơn 2,3 tỉ EUR cho hơn 100 chương trình, dự án phát triển bền vững. 

“Chiến lược hoạt động của AFD chỉ có một mục tiêu duy nhất là hỗ trợ Việt Nam theo hướng tăng trưởng xanh và bền vững. AFD mong muốn mở rộng tài trợ cho các dự án xanh thông qua các ngân hàng thương mại Việt Nam, AFD cấp các hạn mức tín dụng xanh cho các ngân hàng và các ngân hàng cấp tín dụng cho Doanh nghiệp và AFD có thể cấp bảo lãnh cho ngân hàng để chia sẻ rủi ro”, bà An cho biết.

Vũ Thị Huệ, Nguyễn Hoài Bắc, Trần Thị Huệ