Đó là quan điểm của TS. Nguyễn Hoàng Nam, Giảng viên Khoa Môi trường, Biến đổi khí hậu & Đô thị, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân khi nói về quy trình quản lý chất thải bền vững, giúp doanh nghiệp đứng vững trong hành trình theo đuổi kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn của Việt Nam hiện nay.
Trong khi đó Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng vừa công bố quy định cụ thể phân loại rác tại nguồn dành cho hộ gia đình. Thời gian chính thức phân loại bắt đầu từ ngày 1/1/2025. Như vậy, chúng ta còn khoảng 1 năm để chuẩn bị cơ sở vật chất, nguồn lực để việc phân loại rác thải lần này sẽ không rơi vào tình trạng “đánh trống bỏ rùi”, đưa rác thải trở lại thành tài nguyên thực sự.
Theo TS. Nguyễn Hoàng Nam, ở các nước tiên tiến việc phân loại rác tại nguồn không chỉ góp phần giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường mà còn giúp tiết kiệm chi phí thu gom, vận chuyển và xử lý. Riêng tại châu Âu, những quy định khắt khe về phân loại, thu gom, tái chế rác thải đang được coi là hình mẫu cho các khu vực khác noi theo.
Tại Việt Nam, nhằm hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, hầu hết các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng… đã và đang thực hiện nhiều giải pháp để tiến tới việc phân loại rác tại nguồn được thực thi một cách triệt để và đồng bộ.
Thực tế đã chứng minh, muốn tái chế được rác thì phải phân loại được rác thải ngay tại nguồn, qua đó “lọc” và thu gom được những rác thải trở thành nhiên liệu thay thế. Cũng vì lí do này nhiều địa phương cũng đưa tiêu chí phải có Nhà máy điện rác vào trong quy hoạch hạ tầng của địa phương mình.
Về công tác phân loại, theo Luật Bảo vệ môi trường 2020 rác thải được chia làm ba nhóm chính gồm: nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế; nhóm chất thải thực phẩm; và nhóm chất thải rắn sinh hoạt khác. Đáng chú ý, riêng nhóm chất thải không thể tái chế có thể được chuyển đổi thành nhiên liệu thay thế hoặc nguyên liệu thô thông qua giải pháp đồng xử lý.
Ví dụ, với phế thải xây dựng có thể được tái chế thành nguyên liệu xây dựng, san lấp. Hoặc qua giải pháp đồng xử lý, chất thải không thể tái chế hoặc giá trị thấp có thể trở thành nhiên liệu cho nhà máy xi măng. Cụ thể, chất thải được hướng dẫn phân loại tại nguồn sẽ được đưa về nhà máy tiền xử lý.
Số rác thải này sẽ được đưa vào máy phá hủy kết cấu, cắt và nghiền nhỏ đến khi đạt kích thước tiêu chuẩn của nhiên liệu đầu vào nhà máy xi măng. Tận dụng các lò nung xi măng hiện có, chất thải trở thành nhiên liệu (thay thế cho than hoặc các loại nhiên liệu hóa thạch khác) được đốt ở nhiệt độ lên đến 2.000oC.
Nhiệt độ cao và ổn định, môi trường oxy hóa thời gian lưu cháy dài cho phép tiêu hủy hoàn toàn chất thải. Khí thải phát sinh trong quá trình đốt bị triệt tiêu hoàn toàn và kiểm soát bằng hệ thống quan trắc tự động. Tro còn lại sẽ được phối trộn cùng clinker sản xuất xi măng.
Giải pháp đồng xử lý chất thải là câu trả lời tối ưu cho bài toán không chôn lấp chất thải, hạn chế khai thác tài nguyên, khoáng sản và giảm thiểu phát thải khí nhà kính. Từ đó, giải pháp này giúp kéo dài vòng đời các sản phẩm, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và nỗ lực tiến đến phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Việt Nam.
Hoặc với rác thải sinh hoạt không có khả năng tái chế sẽ được đốt trong các nhà máy điện rác để phát điện, vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường vừa tận dụng được nguồn nguyên liệu quý giá này. Bài toán về mối quan hệ giữa kinh tế và môi trường đã được giải quyết thông qua hoạt động tái chế chất thải - một trong những lời giải hữu ích nhất cho Việt Nam hiện nay.
“Có thể thấy rõ, nếu chúng ta thực hiện tốt công tác phân loại rác tại nguồn thì mọi loại rác thải đều có thể được tái chế, xử lý 100%. Việc chôn lấp rác gây ô nhiễm sẽ trở thành dĩ vãng rác đã trở lại thành tài nguyên đúng nghĩa”, TS. Nguyễn Hoàng Nam kết luận.
.svg){kind=icon}
