Câu chuyện về một doanh nhân ở TPHCM bị các đối tượng lừa đảo dùng thủ đoạn, công nghệ cao, chiếm đoạt gần bốn tỉ đồng nhưng lại ngại tố cáo vụ việc với các cơ quan chức năng.
Như kẻ mất hồn
Giây phút nhận ra mình bị lừa, doanh nhân N. cho biết, ông “như kẻ mất hồn” và “không thể tin đó là sự thật”. Cả tuần sau ông mới bình tĩnh lại và tìm kiếm các “giải pháp khắc phục”... nhưng vô vọng. Lúc đó, người ông phờ phạc vì chính suy nghĩ tự trách mình, giận mình, quá bất cẩn. Và, cả tháng sau đó tâm trạng ông mới từ từ “cân bằng” trở lại...
Ông N. kể, công ty của ông (có trụ sở tại TPHCM) chuyên cung cấp sản phẩm gỗ lót sàn xuất xứ châu Âu cho thị trường trong nước, nên có làm ăn với một số nhà sản xuất, trong đó có một công ty của Thụy Sỹ. Vì quan hệ giữa công ty ông N. và công ty ở Thụy Sỹ (K.) rất thân thiết (bạn hàng lâu năm) nên cách thức mua bán giữa hai bên rất đơn giản.
Theo ông N., khi công ty của ông có nhu cầu mua hàng thì ông gửi thông tin về số lượng hàng, quy chuẩn hàng, thời gian nhập hàng... cho công ty K. ở Thụy Sỹ (qua e-mail); công ty K. gửi thông báo giá trị của đơn hàng lại để ông N. chuyển tiền (qua tài khoản ngân hàng) cho K. Sau đó, công ty K. sẽ gửi hàng cho công ty của ông N., rồi hai bên hoàn tất các thủ tục hợp đồng mua bán hàng.
Nhiều năm qua, chuyện mua hàng và thanh toán tiền “qua mạng” giữa công ty của ông N. và công ty K. ở Thụy Sỹ diễn ra bình thường và thuận lợi như vậy. Nhưng trong hai tháng, 4 và 5-2016, do nhu cầu thị trường, công ty của ông N. liên tiếp đặt công ty K. bốn đơn hàng trị giá gần bốn tỉ đồng đã gặp “trục trặc”. Vì, tiền thì ông N. đã chuyển cho công ty K. nhưng chờ mãi không nhận được hàng...
Dự cảm chuyện không lành, ông N. gọi điện cho quản lý của công ty K., mới vỡ lẽ... Công ty K. cho biết họ không hề nhận được đơn đặt hàng nào trong tháng 4 và 5-2016 từ công ty của ông N. Đọc kỹ lại các e-mail của công ty K. gửi, ông N. phát hiện: địa chỉ e-mail của công ty K. mà ông liên lạc trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6-2016 không phải là e-mail của công ty K. (nó chỉ gần giống, kiểu địa chỉ e-mail của công ty K. là jmkrono@... thì địa chỉ giả mạo là jjmkrono - thêm một chữ j vào đầu rất khó phát hiện).
Như vậy, số tiền gần bốn tỉ đồng mà ông N. chuyển vào tài khoản của công ty K. để thanh toán cho các đơn hàng thực chất không phải là của công ty K... mà là của một tổ chức lừa đảo.
“Kịch bản” hoàn hảo
Khi tâm trạng tạm ổn định, ông N. kể rằng, từ quan hệ làm ăn với các đối tác trong nước, ông được “tiếp thị” dịch vụ thanh toán giá trị các hợp đồng với đối tác nước ngoài bằng ngoại tệ không cần thông qua ngân hàng.
Theo đó, doanh nghiệp có nhu cầu chuyển tiền ra nước ngoài để thanh toán cho đối tác chỉ cần giao tiền cho “tổ chức” làm dịch vụ chuyển tiền ở Việt Nam, rồi người của “tổ chức” này (ở nước ngoài) sẽ chuyển tiền vào tài khoản của đối tác của doanh nghiệp.
Nhận thấy hình thức này vừa đơn giản, vừa thuận tiện, nhanh chóng, chi phí [dịch vụ] lại thấp nên ông N. muốn dùng thử! Đầu tháng 4-2016, ông N. liên hệ với một “tổ chức” ở chợ Bến Thành để chuyển hơn 26.000 EUR cho công ty K. theo đơn hàng đã đặt. Tuy nhiên, sau đó, ngày 7-4-2016, “tổ chức” chuyển tiền đưa cho ông N. một e-mail (tiếng Nga) có nội dung nói rằng tài khoản của khách hàng (công ty K.) mà ông N. cung cấp không có thật.
Trong khi chưa biết có trục trặc gì (vì trước giờ tài khoản của khách hàng không thay đổi) thì ngay lập tức, ngày 8-4-2016, ông N. nhận được e-mail từ công ty K. có nội dung cho biết: Công ty K. bị kiểm toán từ ngày 8-4-2016... Do đó, công ty K. sẽ không sử dụng tài khoản cũ nữa mà sẽ sử dụng một tài khoản mới ở Hồng Kông để thực hiện các giao dịch với khách hàng.
Nội dung thư cũng cho biết, chi tiết về tài khoản mới sẽ được công ty K. cung cấp khi ông N. xác nhận đã nhận được e-mail này. Đặc biệt, phần “lưu ý” của e-mail có nội dung: “Ngân hàng nói với chúng tôi rằng, nếu thực hiện bất kỳ thanh toán nào vào tài khoản ngân hàng cũ chúng tôi sẽ không rút tiền được cho đến khi công ty được kiểm toán xong (mất khoản ba tuần hoặc hơn). Điều này sẽ ảnh hưởng đến các đơn hàng của bạn. Vì vậy chúng tôi khuyên bạn làm theo hướng dẫn này của chúng tôi”.
Thế là ông N. đã làm theo hướng dẫn: chuyển tiền thanh toán đơn hàng đã đặt vào “tài khoản mới” của công ty K. tại ngân hàng H. mà không mảy may nghi ngờ. Bởi, sau khi “tổ chức” chuyển tiền thông báo với ông N. về tài khoản (cũ) của công ty K. không đúng thì họ đã chuyển trả lại tiền cho ông N. rất đàng hoàng. Sau đó, ông N. nhờ họ chuyển tiền theo số tài khoản mới thì phía công ty K. có gửi e-mail cho ông N. xác nhận rằng, công ty K. đã nhận tiền của ông N. thanh toán cho đơn hàng.
Vì thế, “niềm tin” của ông N. được cũng cố, ông tiếp tục chuyển tiếp số tiền của ba đơn đặt hàng tiếp theo... Và thế là gần bốn tỉ đồng của ông N. đã “một đi không trở lại”. Đến khi, kiểm tra lại tất cả các e-mail, chứng từ, ông N. mới phát hiện mình đã trao đổi và “giao dịch” với các đối tượng lừa đảo trong một thời gian dài mà không hề hay biết. Bởi vì, địa chỉ e-mail của ông N. đã bị tổ chức lừa đảo kiểm soát, nên tất cả các đơn hàng ông N. đặt công ty K. đều bị chúng mạo danh trả lời để chiếm đoạt tiền.
“Ngậm đắng nuốt cay”?
Ông N. cho biết, sau khi phát hiện bị lừa, ông đã nhờ cơ quan chức năng của Hồng Kông giúp đỡ nhưng không có kết quả. Lần tìm đến địa chỉ đăng ký số tài khoản này thì đây là trụ sở của một công ty ở Quảng Châu, Trung Quốc nhưng không còn hoạt động. Liên hệ với các luật sư ở Hồng Kông nhờ can thiệp theo pháp luật thì chi phí quá cao trong khi khả năng thành công của vụ việc là “mò kim đáy bể”...
Trình báo với các cơ quan chức năng của Việt Nam cũng là một hướng suy nghĩ của ông N. Tuy nhiên, vì hành vi chuyển tiền ra nước ngoài của ông N. không thông qua các tổ chức tín dụng, ngân hàng nên ông lo ngại sẽ phải gánh chịu hậu quả pháp lý (dù chưa biết cơ quan chức năng có tìm ra kẻ lừa đảo, mà nếu có tìm ra và thu hồi lại được thì chưa chắc ông đã nhận lại được số tiền này). Tuy nhiên, để “cảnh báo” với cộng đồng doanh nghiệp cũng như với các cơ quan chức năng về thủ đoạn lừa đảo mới này, ông N. đang cân nhắc việc trình báo vụ việc.
Nói về nội dung của vụ việc này, một cán bộ của Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an (C50) cho biết hiện cơ quan này đang thụ lý nhiều trường hợp tương tự, nhưng người bị hại chuyển tiền qua ngân hàng (chứ không phải qua các tổ chức chuyển tiền chui như ông N. - NV). Trong trường hợp như trường hợp ông N., theo vị này, không loại trừ khả năng tội phạm công nghệ cao “kết hợp” với các tổ chức chuyển ngoại tệ trái phép.
Vị cán bộ của C50 khuyên, các doanh nghiệp trước khi chuyển tiền, nhất là số tiền lớn, cần xác định lại với các đối tác (nhận chuyển tiền) bằng nhiều hình thức (nên trực tiếp qua điện thoại có hình ảnh) chứ không nên chỉ thông qua các e-mail xác nhận. Bởi vì, thời gian vừa qua có rất nhiều trường hợp đối tượng tội phạm công nghệ cao chiếm quyền kiểm soát địa chỉ e-mail của người bị hại sau đó thực hiện các thủ đoạn để lừa đảo.
(Theo TBKTSG)