Toàn tỉnh hiện có 85% số hộ đạt danh hiệu "Gia đình văn hóa"; 96,1% số làng, thôn, xóm, tổ dân phố được công nhận danh hiệu "Làng (thôn, xóm, tổ dân phố) văn hóa". Nhiều địa phương đã huy động được các nguồn lực phát triển đời sống văn hóa cộng đồng.

Thành tựu trong huy động các nguồn lực phát triển văn hóa

Sau gần 10 năm thực hiện các tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới, tỉnh Nam Định đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc huy động các nguồn lực phát triển văn hóa; phát huy vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Toàn tỉnh hiện có 85% số hộ đạt danh hiệu "Gia đình văn hóa"; 96,1% số làng, thôn, xóm, tổ dân phố được công nhận danh hiệu "Làng (thôn, xóm, tổ dân phố) văn hóa". Nhiều địa phương đã đạt được những thành tựu quan trọng trong việc huy động các nguồn lực phát triển đời sống văn hóa cộng đồng.

{keywords}
Toàn tỉnh Nam Định hiện có 85% số hộ đạt danh hiệu "Gia đình văn hóa"; 96,1% số làng, thôn, xóm, tổ dân phố được công nhận danh hiệu "Làng (thôn, xóm, tổ dân phố) văn hóa".

Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội được đưa vào quy ước, hương ước thôn, xóm, tổ dân phố, đề cao vai trò của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa". Tỉnh chỉ đạo các địa phương huy động mọi nguồn lực để xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở và đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động văn hóa. Ðối với hệ thống di tích lịch sử văn hóa, tỉnh yêu cầu các ban, sở, ngành và địa phương triển khai hiệu quả nguồn kinh phí trùng tu, tôn tạo nhằm phát huy giá trị di sản.

“Người nông dân là chủ thể trong xây dựng nông thôn mới”

Bộ tiêu chí quốc gia nông thôn mới gồm 19 tiêu chí, trong đó lĩnh vực văn hóa có 2 tiêu chí là tiêu chí số 6 (về cơ sở vật chất văn hóa) và tiêu chí số 16 (về các danh hiệu văn hóa).

Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, khó khăn chung của các địa phương trong tỉnh là nguồn vốn đầu tư xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở để hoàn thiện tiêu chí số 6.

Để thực hiện các tiêu chí về văn hóa trong xây dựng nông thôn mới, các cấp ủy Đảng, chính quyền trong tỉnh đã đề ra nhiều giải pháp khắc phục khó khăn. Trong đó tập trung chỉ đạo, thực hiện tốt phương châm “Người nông dân là chủ thể trong xây dựng nông thôn mới”, đẩy mạnh tuyên truyền, tạo sự đồng thuận của cộng đồng, nhất là đối với 96 xã, thị trấn xây dựng nông thôn mới (giai đoạn 2010-2015). UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1988/QĐ-UBND ngày 9-11-2011 về việc phê duyệt Đề án “Phát triển văn hoá nông thôn của tỉnh đến năm 2015, định hướng đến năm 2020”;  Quyết định số 17/QĐ-UBND ngày 30-5-2013 về việc ban hành quy định tiêu chuẩn, thủ tục công nhận danh hiệu “Gia đình văn hoá”, “Làng (thôn, xóm, tổ dân phố) văn hoá”, “Cơ quan (đơn vị), doanh nghiệp đạt chuẩn văn hoá”, “Xã (thị trấn) đạt chuẩn văn hoá nông thôn mới” và quy định thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên địa bàn tỉnh.

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhiều địa phương đã xây dựng cơ sở vật chất văn hoá tương đối quy mô từ nguồn kinh phí xã hội hóa, chất lượng các phong trào ngày càng được nâng lên, diện mạo văn hoá ở các địa phương trong tỉnh đã thay đổi theo hướng tích cực; đặc biệt, phong trào xây dựng “Văn hoá nông thôn mới” đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ từ nhân dân, phát triển mạnh ở các huyện: Hải Hậu, Xuân Trường, Giao Thuỷ, Nghĩa Hưng, Trực Ninh… Các địa phương trong tỉnh đã quan tâm chỉ đạo, đẩy mạnh công tác dồn điền, đổi thửa, tập trung quy hoạch diện tích đất xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở và các địa điểm sinh hoạt cộng đồng. Huy động mọi nguồn lực xã hội, nhất là nguồn lực xã hội hóa đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà văn hoá thôn, xóm, tổ dân phố đáp ứng các tiêu chí nông thôn mới.

Ban hành các văn bản chỉ đạo kịp thời

Bằng những kinh nghiệm thực tiễn trong giai đoạn I, bước vào giai đoạn II (2016-2020), Tỉnh uỷ, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện các tiêu chí văn hoá trong xây dựng nông thôn mới. Cụ thể, Tỉnh uỷ đã ban hành Nghị quyết 07/NQ-TU ngày 9-6-2016 về “Xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh”; Ban chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” của tỉnh ban hành Kế hoạch 15/KH-BCĐ ngày 25-4-2017 triển khai thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” (giai đoạn 2017-2020)…

Theo đó, phong trào thi đua xây dựng “Văn hóa nông thôn mới” đã tạo được sự đồng thuận và tham gia của cả hệ thống chính trị và người dân. Người dân với vai trò là chủ thể đã xác định được quyền lợi, trách nhiệm của mình, tích cực, chủ động tham gia thực hiện; từ việc họp bàn thảo luận, đóng góp ý kiến về quy hoạch xây dựng đến việc trực tiếp theo dõi, quản lý giám sát đầu tư xây dựng công trình văn hoá trên địa bàn; chủ động chỉnh trang nhà cửa, sân vườn; cứng hóa, bê tông hoá giao thông nông thôn; khơi thông cống rãnh, vệ sinh môi trường; tăng cường áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất…

Phong trào xây dựng “Văn hóa nông thôn mới” có sức lan tỏa sâu rộng, tác động tích cực, sâu sắc và toàn diện đối với đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của các địa phương. Cụ thể, với phương châm “Lấy thôn, xóm làm địa bàn, gia đình là hạt nhân”, phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa nông thôn mới” được nhân dân các địa phương trong tỉnh đồng tình hưởng ứng và tích cực tham gia thực hiện tốt các tiêu chí, có ý thức tự giác trong việc chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Phong trào xây dựng “Làng (thôn, xóm, tổ dân phố) văn hoá nông thôn mới” được gắn với nhiệm vụ: Xây dựng cộng đồng dân cư có đời sống kinh tế phát triển; đời sống văn hoá tinh thần phong phú; củng cố mối quan hệ giữa con người với gia đình, gia đình với xã hội; thi đua sáng tạo trong lao động, sản xuất, xây dựng nông thôn mới; phát huy vai trò tự quản, ý thức chủ động, tích cực của cộng đồng. Đặc biệt là ý thức tự giác, tinh thần tương thân, tương ái, giúp đỡ nhau làm giàu chính đáng. Công tác giảm nghèo, trợ giúp các gia đình có hoàn cảnh khó khăn luôn được các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các đoàn thể, tổ chức xã hội quan tâm.

Trong 10 năm xây dựng nông thôn mới, toàn tỉnh đã huy động được 190 tỷ 517 triệu đồng từ nguồn xã hội hoá đầu tư cho lĩnh vực văn hóa. Toàn tỉnh hiện có 158 trung tâm văn hoá, thể thao xã, thị trấn; 3.050/3.634 thôn, xóm, tổ dân phố xây dựng được nhà văn hoá. Nam Định hiện có trên 900 đội, câu lạc bộ văn hoá, văn nghệ quần chúng và gần 1.500 đội, câu lạc bộ thể dục, thể thao từ cấp huyện, thành phố đến cấp xã và các thôn, xóm, tổ dân phố. 

Hàng năm, nhiều hội diễn, hội thi văn nghệ, thể thao quần chúng diễn ra sôi nổi, tạo khí thế hăng say trong lao động sản xuất, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân.

Thúy Nga
Ảnh: Ngọc Quý