Chia sẻ về các giải pháp phòng vệ thương mại, góp phần bảo vệ sản xuất trong nước, ông Trịnh Anh Tuấn-Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã tiến hành 29 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại; trong đó, có 20 vụ việc chống bán phá giá, 1 vụ việc chống trợ cấp, 2 vụ việc chống lẩn tránh và 6 vụ việc tự vệ.
Thống kê cho thấy, các biện pháp phòng vệ thương mại đã áp dụng với hàng nhập khẩu hiện đang bảo vệ các ngành sản xuất trong nước chiếm khoảng 9,7% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam (ước tính theo GDP năm 2023) và công ăn việc làm của hàng trăm nghìn lao động.
Nhờ việc áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại hợp lý, phù hợp với cam kết quốc tế, các ngành sản xuất trong nước được bảo vệ trước những hành vi cạnh tranh không bình đẳng của hàng nhập khẩu. Từ đó, tạo điều kiện để doanh nghiệp trong nước phát triển, tạo thêm việc làm và giá trị gia tăng cho nền kinh tế.
Ở góc độ tiêu dùng, các biện pháp phòng vệ thương mại trong dài hạn giúp cho nền kinh tế không bị phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu, đem lại sự ổn định và chống chịu tốt hơn trước các tác động và cú sốc từ bên ngoài. Trong nhiều trường hợp, việc áp dụng phòng vệ thương mại cũng giúp tăng khả năng tận dụng cam kết trong các hiệp định thương mại tự do (FTA), đồng thời làm giảm nguy cơ Việt Nam bị nước ngoài điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại do Việt Nam đã chủ động và bảo vệ được nguồn nguyên liệu sản xuất trong nước.
Để tăng năng lực phòng vệ thương mại và năng lực cho hàng hóa trong nước, Bộ Công thương luôn theo sát và thực hiện các hoạt động phòng vệ thương mại trên cơ sở yêu cầu của ngành sản xuất trong nước. Từ đó, ngăn chặn những hành vi cạnh tranh không công bằng của hàng hóa nhập khẩu theo đúng quy định pháp luật và cam kết quốc tế.
Cụ thể, Bộ Công Thương đang triển khai Quyết định số 1659/QĐ-TTg ngày 02 tháng 10 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Nâng cao năng lực phòng vệ thương mại trong bối cảnh tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới”; tập trung vào các hoạt động tăng cường thông tin, kiến thức về các biện pháp phòng vệ thương mại cho các ngành sản xuất trong nước.
Cùng đó, Bộ Công Thương đang phối hợp với các hiệp hội, đơn vị liên quan theo dõi sát tình hình sản xuất, nhập khẩu để kịp thời có biện pháp phù hợp, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các ngành sản xuất trong nước.
Đối với vụ việc điều tra, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục tiến hành công khai, minh bạch theo đúng các quy định của pháp luật, đảm bảo ý kiến của tất cả các bên có lợi ích liên quan đều được lắng nghe, đưa ra những kết luận phản ánh chính xác nhất thực tế. Điều này nhằm ngăn chặn những hành vi cạnh tranh không công bằng của hàng hóa nhập khẩu.
Bên cạnh những nỗ lực của Chính phủ và Bộ Công Thương, việc xử lý hiệu quả các hoạt động điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài với hàng hóa xuất khẩu Việt Nam đòi hỏi sự tích cực, chủ động tham gia của cộng đồng doanh nghiệp. Do vậy, để giảm thiểu tác động tiêu cực của phòng vệ thương mại, các ngành sản xuất, xuất khẩu và doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược xuất khẩu theo hướng đa dạng hóa thị trường. Điều này để tránh phát triển quá nóng vào một thị trường, tăng cường cạnh tranh bằng chất lượng và hạn chế việc cạnh tranh bằng giá.
Mặt khác, doanh nghiệp cần cân nhắc các rủi ro về phòng vệ thương mại khi xây dựng chiến lược sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là xuất khẩu; trang bị kiến thức cơ bản về pháp luật phòng vệ thương mại. Doanh nghiệp nên chuẩn bị nguồn lực để đối phó với các nguy cơ kiện phòng vệ thương mại; theo dõi thông tin cảnh báo của Bộ Công Thương trong quá trình xuất khẩu sang các nước.
Đặc biệt, tuân thủ chặt chẽ quy định về chứng nhận xuất xứ; không tiếp tay cho hành vi gian lận xuất xứ, lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại; tham gia hợp tác đầy đủ với cơ quan điều tra và phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong quá trình xử lý vụ việc.