Ngày 10/4/2024, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 32 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định và phát triển bền vững ngành thủy sản, cho thấy, đây là một quyết tâm và cam kết chính trị rất lớn của Việt Nam về chống khai thác IUU cũng như phát triển thủy sản bền vững.
Trong Chỉ thị 32 có một nhóm nội dung chỉ đạo về công tác hợp tác quốc tế. Đó là tăng cường hợp tác quốc tế giữa Việt Nam với các nước EC, các nước ở trong khu vực để chúng ta tranh thủ nguồn lực, sự ủng hộ của các bên có liên quan trong nỗ lực gỡ cảnh báo thẻ vàng của Việt Nam. Chỉ thị nhấn mạnh, chúng ta cương quyết làm rõ những vụ việc mà tàu cá và ngư dân của Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ xử lý ở các vùng chồng lấn và chưa phân định. Đây là một nội dung công việc rất quan trọng.
Hiện nay, chúng ta đang còn một số những khu vực chồng lấn, tranh chấp, chưa phân định biển giữa Việt Nam và một số nước ở xung quanh. Nếu ngư dân và tàu cá bị bắt tại khu vực này, chúng ta phải đấu tranh để làm rõ việc này không vi phạm IUU.
Có thể thấy, Chỉ thị 32 đã đưa ra những chỉ đạo mang tính chất toàn diện, rất kịp thời, đầy đủ và yêu cầu phải triển khai, phổ biến, quán triệt đến tất cả các cấp ủy đảng, gắn trách nhiệm của người đứng đầu các cấp trong việc chống khai thác IUU và phát triển thủy sản bền vững.
Cả hệ thống chính trị vào cuộc quyết liệt
Kể từ khi Ủy ban châu Âu (EC) ra cảnh báo thẻ vàng đối với hải sản khai thác của Việt Nam (ngày 23/10/2017), cho tới nay, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc quyết liệt để triển khai các khuyến nghị của EC.
Dự kiến, Đoàn thanh tra của EC sẽ sang Việt Nam thanh tra lần thứ 5 về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quyết định (IUU) vào tháng 9 năm nay. Đây là cơ hội cuối cùng để Việt Nam tháo gỡ thẻ vàng cho hải sản khai thác trước khi EU bầu cử. Chính vì vậy Việt Nam cần phải tiếp tục khắc phục theo các khuyến nghị của EC như: không để tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; không để tàu mất kết nối 10 ngày; không để tàu "3 không" như không đăng kiểm, không đăng ký, không giấy phép.
Đến nay, Việt Nam đã lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên 28.605 chiếc tàu cá (đạt 98,2%); hoàn thiện thể chế, cơ bản phù hợp quy định quốc tế, đáp ứng các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC).
Trước đó, trong lần kiểm tra thứ 4 (tháng 10/2023), Đoàn thanh tra EC ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực chống khai thác IUU của Việt Nam khi các khuyến nghị trong lần thanh tra trước đó đã được khắc phục, chuyển biến tích cực.
Theo Cục Thủy sản, kể từ lần thanh tra thứ 4 của EC về IUU đến nay, tất cả 28 tỉnh, thành phố ven biển của Việt Nam đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm khắc phục các khuyến nghị của EC. Trong đó một số tỉnh làm tốt có thể kể đến như Bình Định, Cà Mau, Kiên Giang…,
Các nhiệm vụ, giải pháp mà các địa phương đang triển khai như: Quản lý tốt đội tàu, duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình, quản lý tốt sản lượng hải sản qua cảng; thực hiện rà soát, lập danh sách cảng cá, bến cá; đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn các quy định pháp luật chống khai thác IUU cho cộng đồng ngư dân, nhất là nâng cao nhận thức của chủ tàu cá, thuyền trưởng không vi phạm khai thác IUU; cho ngư dân ký cam kết không vi phạm các quy định khi đánh bắt trên biển…
Bên cạnh đó, chúng ta cũng đã hoàn thiện đầy đủ hệ thống cơ sở pháp lý cũng như cơ chế chính sách cho chống khai thác IUU. Chúng ta đã quản lý chặt chẽ đội tàu qua hệ thống VMS, qua việc lắp thiết bị giám sát hành trình. Với công tác truy xuất nguồn gốc, kể cả hàng khai thác trong nước cũng như hàng qua cảng Việt Nam cũng đã được kiểm soát.
Và các lô hàng xuất khẩu vào thị trường châu Âu, tỷ lệ vi phạm IUU bị trả lại rất thấp. Bên cạnh đó, việc thực thi pháp luật của các lực lượng chưa bao giờ mạnh mẽ và đồng bộ như thời điểm hiện nay.
Được biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; cơ cấu lại đội tàu theo chủ trương khai thác gần bờ, đẩy mạnh khai thác tại các vùng biển xa bờ và viễn dương phù hợp với từng vùng biển và khả năng phục hồi của hệ sinh thái biển.
.svg){kind=icon}
