Chiều 20/7, tại tọa đàm trực tuyến "Điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ và mục tiêu tăng trưởng trong bối cảnh mới", nhiều chuyên gia cho rằng thông điệp của Thủ tướng về việc cố gắng giảm mặt bằng lãi suất xuống 1,5 - 2% là rất mạnh dạn và hoàn toàn đúng với nhu cầu doanh nghiệp.
Cố gắng tạo nguồn nước để tưới cho mảnh ruộng đang khô hạn
Với vai trò là người dẫn chương trình tọa đàm, TS. Nguyễn Sĩ Dũng hỏi ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) về việc nới lỏng chính sách tiền tệ, tăng tín dụng, giảm mặt bằng lãi suất có ý nghĩa, tầm quan trọng như thế nào với nền kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp và cả nền kinh tế?
Ông Đậu Anh Tuấn cho rằng việc chuyển hướng chính sách tiền tệ từ "chặt chẽ, chắc chắn" sang "linh hoạt, nới lỏng" là rất đúng trong yêu cầu hiện nay, rất đúng với nhu cầu của doanh nghiệp.
Theo ông Tuấn, trong nhiều cuộc họp từ đầu năm đến nay, người đứng đầu Chính phủ liên tục thúc ép, liên tục đưa ra thông điệp về việc cố gắng giảm mặt bằng lãi suất xuống là hoàn toàn đúng với nhu cầu doanh nghiệp. Việc này tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận vốn với chi phí hợp lí, rẻ hơn là một quyết sách đúng đắn.
Tuy nhiên, ông Tuấn cũng nêu thực tế, hiện tại nhiều doanh nghiệp cho biết vay được vốn rẻ vẫn đang rất khó khăn. Cho nên cần sớm đưa những chính sách này vào thực tiễn và làm sao doanh nghiệp có thể vay vốn được với lãi suất hợp lí để thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh.
TS. Nguyễn Sĩ Dũng cho rằng những chia sẻ của ông Đậu Anh Tuấn cho thấy Chính phủ, Thủ tướng đã “bắt mạch và kê đơn đúng thuốc”.
Các chỉ đạo của Thủ tướng trong thời gian vừa qua phản ứng kịp thời với tình hình của đất nước và rất quyết liệt, chỉ đạo này cũng được Ngân hàng Nhà nước triển khai từ "chặt chẽ, chắc chắn" đến nay sang hướng "linh hoạt" và có lẽ phải làm quyết liệt hơn nữa.
Giảm lãi suất không thể quá nhiều, quá nhanh được
“Với chỉ đạo của Thủ tướng như thế này, khả năng ngân hàng triển khai như thế nào? Thuốc thì kê rồi, bốc và triển khai thực tế có khó khăn gì không?”, ông Nguyễn Sĩ Dũng đặt vấn đề với TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV.
Bày tỏ đồng ý với ông Đậu Anh Tuấn về câu chuyện chính sách tiền tệ, đặc biệt là lãi suất, TS. Cấn Văn Lực dẫn khảo sát dòng vốn cho đầu tư tổng xã hội cho thấy, tín dụng ngân hàng chiếm khoảng 50%, cộng với trái phiếu doanh nghiệp chiếm khoảng 15%.
Từ đó cho thấy, việc giảm mặt bằng lãi suất sẽ là giảm lãi suất cho 65% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Điều này rất quan trọng để lượng hóa và rất quan trọng đối với câu chuyện chi phí hoạt động của doanh nghiệp.
Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cũng đồng ý là phải có độ trễ chính sách nhưng Thủ tướng mong muốn độ trễ đó ngắn hơn, thông thường là 2-3 tháng nhưng giờ chỉ khoảng 1-2 tháng, nhanh nhất có thể thì mới kịp thời.
Nhắc đến việc Thủ tướng và Chính phủ đã ra thông điệp cố gắng giảm mặt bằng giảm lãi suất từ 1,5-2% cho đến cuối năm, ông Lực cho rằng đây là một thông điệp rất mạnh dạn, rất rõ, cụ thể.
Thực tế thời gian qua ngân hàng cũng đã giảm lãi suất, lãi suất huy động đầu vào giảm bình quân khoảng từ 1-1,2%, lãi suất cho vay cũng giảm mức độ tương tự. Bây giờ tiếp tục phấn đấu để giảm tiếp lãi là phù hợp và khả thi trong thời gian tới.
Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng, giảm lãi suất chỉ là 1 vế của vấn đề, điều kiện cần thôi. Điều kiện đủ là khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp mới quan trọng.
“Các chuyên gia ở đây cũng đã ngồi với nhau bàn làm thế nào tăng cả cung và cầu. Phía cầu là chúng ta giảm lãi suất rồi, phía cung là tăng khả năng hấp thụ vốn cho nền kinh tế, cho doanh nghiệp. Tôi nghĩ cần rất nhiều giải pháp đồng bộ”, TS Cấn Văn Lực phân tích.
Ông bày tỏ rất đồng tình là trước hết phải giải quyết được sự trì trệ của bộ máy công chức, viên chức thì mới giải quyết được nhiều vấn đề pháp lý, thủ tục hành chính. Cuối cùng, phải khơi thông cả những kênh dẫn vốn khác, bởi vì kênh dẫn vốn trái phiếu doanh nghiệp rất quan trọng, 2 năm bằng 60% với cùng kỳ năm ngoái.
“Nếu chúng ta khơi thông được chỗ này thì rõ ràng dòng vốn trung và dài hạn sẽ khá nhiều”, ông Lực nhấn mạnh.
Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cũng lưu ý, giảm lãi suất cũng không thể quá nhiều, quá mạnh, quá nhanh được.
“Tôi nghĩ rằng phải đồng bộ chính sách như vậy thì mới đảm bảo mức độ thẩm thấu, việc giảm lãi suất, nới lỏng chính sách tiền tệ mới có hiệu quả”, TS Cấn Văn Lực nói.
TS. Nguyễn Sĩ Dũng nêu câu chuyện thực tế về việc đưa chính sách đi vào đời sống nhưng nhiều người cứ bảo "lên tivi mà vay"…
“Không biết các ngân hàng, lãnh đạo NHNN nên làm gì để chính sách không chỉ đỡ độ trễ mà còn khả thi cho doanh nghiệp?”, ông Dũng đặt vấn đề.
TS. Cấn Văn Lực dẫn con số trong 6 tháng vừa qua, tín dụng chỉ tăng trưởng 4,73% và đến hôm nay chỉ tăng xoay quanh 4%. Điều này có nghĩa là ngân hàng muốn đẩy ra cũng rất khó, chứng tỏ khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế rất thấp.
Ví dụ trong lĩnh vực bất động sản, cho vay đầu tư kinh doanh bất động sản trong 5 tháng đầu năm vẫn tăng khoảng 15% nhưng cho vay để mua nhà, sửa nhà, chữa nhà giảm 1,32%. Rõ ràng người dân không đi vay để mua nhà, sửa nhà, chữa nhà nữa mà thậm chí người ta còn giảm sản xuất.
Từ đó, ông Lực nêu ra 4 chuyện nho nhỏ nhưng rất quan trọng, đòi hỏi nỗ lực từ cả các phía. Thứ nhất là mặt bằng lãi suất, hệ thống ngân hàng sẽ tiếp tục giảm cũng là tăng kích cầu. Thứ hai là linh hoạt hơn điều kiện cho vay.
Thứ ba là bản thân doanh nghiệp cũng cần có những chuyển đổi, tái cơ cấu, hồ sơ minh bạch hơn, và đặc biệt chứng minh có thể trả nợ trong tương lai, chứng minh được nỗ lực của mình.
Cuối cùng là thay đổi sự trì trệ ở bộ phận công chức, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nhất là về pháp lý.