Say nắng
Say nắng là tình trạng cơ thể bị rối loạn điều hòa thân nhiệt do trung tâm điều hòa thân nhiệt bị tổn thương bởi ánh nắng mặt trời chiếu liên tục vào cơ thể trong thời gian dài với cường độ cao. Hậu quả có thể gây tổn thương não và các cơ quan nội tạng do nhiệt độ cao kéo dài, hạ huyết áp, suy tim, suy thận cấp, tổn thương thận, rối loạn điện giải và có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Triệu chứng của say nắng gồm có: nhiệt độ cơ thể tăng cao (thường trên 40 độ C) làm cơ thể mất nước, rối loạn chất điện giải do ra mồ hôi nhiều; da đỏ, nóng và khô (trong trường hợp không còn đổ mồ hôi); Hoa mắt, nhức đầu chóng mặt, khó thở tăng dần, chuột rút. Ngoài ra còn có triệu chứng buồn nôn, nôn mửa; tim đập nhanh, thở nhanh, hồi hộp, mệt mỏi. Thậm chí người bệnh có thể mất ý thức, ngất xỉu hay co giật.
Khi gặp các triệu chứng trên, cần tìm cách hạ nhiệt ngay cho người bị say nắng. Người bệnh cần được chuyển đến nơi thoáng mát, cởi bỏ bớt quần áo; chườm mát cho bệnh nhân ở các vị trí: Trán, bẹn, nách, cổ, đùi, lưng.
Nếu bệnh nhân có biểu hiện hôn mê, đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
Say nóng
Say nóng là tình trạng cơ thể không thích ứng được với điều kiện thời tiết nắng nóng xung quanh dẫn đến tình trạng cơ thể bị mất nước, rối loạn điều hòa thân nhiệt, rối loạn vận mạch.
Say nóng là tình trạng nhẹ hơn say nắng, nhưng vẫn cần được xử lý kịp thời để tránh chuyển biến xấu. Nếu không được điều trị, có thể tiến triển thành say nắng, gây kiệt sức, mất nước, rối loạn điện giải và ảnh hưởng đến khả năng làm việc và sinh hoạt hàng ngày.
Các triệu chứng phổ biến của say nóng gồm có: đổ mồ hôi nhiều; da lạnh, ẩm ướt.
Mệt mỏi, yếu đuối; Chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn; Nhịp tim nhanh, yếu; khát nước.
Với trường hợp say nóng, người bệnh cần được di chuyển vào chỗ mát; cho uống nhiều nước mát (không phải nước đá); nghỉ ngơi, cởi bớt quần áo. Nếu không có sự cải thiện sau 30 phút, cần tìm kiếm sự giúp đỡ y tế.
Phòng ngừa say nắng, say nóng
Khi chỉ số nhiệt lên cao, tốt nhất nên ở trong môi trường có không khí mát mẻ. Trường hợp phải ra ngoài khi trời nắng, chúng ta có thể ngăn ngừa hiện tượng say nắng bằng cách che kín cơ thể nhờ quần áo rộng, nhẹ và sáng màu, đội mũ rộng vành, sử dụng kem chống nắng.
Uống đầy đủ nước khi trời nắng nóng hoặc phải lao động nặng dưới ánh nắng mặt trời gay gắt. Thường xuyên uống nước dù chưa cảm thấy khát. Có thể ống nước có pha một chút muối hoặc uống dung dịch oresol, nước trái cây, tránh xa nước ngọt có ga, đồ uống năng lượng.
Không làm việc quá lâu dưới trời nắng hoặc làm việc trong môi trường nóng bức, tránh các hoạt động thể lực quá sức. Nên nghỉ ngơi định kỳ sau khoảng 45 phút hay 1 tiếng làm việc liên tục ở nơi nắng nóng, nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát từ 10 - 15 phút.
Luôn trang bị đầy đủ các thiết bị chống nắng, chống nóng khi lao động, làm việc dưới trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ bảo hộ, nón rộng vành, kính râm...
Làm thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt ở các công xưởng, hầm, lò... rất có ý nghĩa trong việc phòng chống bị say nắng, say nóng.
Vào mùa nắng nóng, chúng ta cần uống nhiều nước, ăn các loại thức ăn mát, rau củ quả chứa nhiều kali như: rau đay, mồng tơi, rau má, cà chua…
Hiện trên thị trường còn có miếng dán hạ sốt Aikido được thiết kế để chườm mát nơi dán trong trường hợp bị nóng sốt, say nắng, đau răng, đau cơ, ngăn ngừa co giật. Aikido được sử dụng trong các trường hợp trẻ em, hoặc người lớn bị say nắng, bị nóng bức do thời tiết. Dán Aikido cho cảm giác mát lạnh, làm dịu ngay cơn sốt, nóng khó chịu.
Dán Aikido không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Cát Phương Nam (Tổng hợp)
.svg){kind=icon}
