Vì sao chiến đấu cơ Nga khiến NATO phập phồng?

Các chiến đấu cơ Nga đang xuất hiện thường xuyên hơn ở không phận châu Âu để thử phản ứng của NATO và mô phỏng các điều kiện chiến đấu, một chuyên gia Anh nhận định.

TIN BÀI KHÁC:

"Họ đang huấn luyện trong các điều kiện sát với chiến đấu", ông Sutyagin thuộc Viện Các dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (RUSI) mô tả.

Một máy bay Typhoon của Không lực Hoàng gia Anh đang chặn một phi cơ Tu-95 Bear ở phía bắc Anh hồi tháng 9. (Ảnh: EPA)

Quan hệ giữa Nga và NATO vốn đã trở nên căng thẳng vì cuộc khủng hoảng ở Ukraina. Và giờ đây, liên minh quân sự này cho biết, trong tuần đã chứng kiến một sự gia tăng "bất thường" các chuyến bay của Nga.

"Kremlin đang chơi từ một vị trí yếu", ông Sutyagin bình luận. "Giống như trò Poker vậy - cố dọa phương Tây và làm dấy lên lo sợ".

Hôm 30/10, NATO đã ra thông báo tổng kết trong 48 giờ trước đó, các phi cơ của khối đã chặn 8 máy bay quân sự của Nga trên bầu trời biển Bắc/Đại Tây Dương, 4 chiến đấu cơ trên biển Đen và hơn 10 chiến đấu cơ ở vùng Baltic.

Trong tất cả các vụ việc này, máy bay Nga đều bay trong không phận quốc tế. NATO cho biết, các phi công của khối đã bám theo "để xác định rõ máy bay và bảo vệ không phận của liên minh".

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, máy bay Nga không thông báo kế hoạch bay, cũng không dùng hệ thống tiếp sóng hoặc duy trì liên lạc radio với kiểm soát không lưu dân dụng. NATO khẳng định, kiểu hành xử như vậy tạo ra một mối đe dọa cho hàng không dân dụng.

Theo chuyên gia Sutyagin, những chuyến bay cận sát biên giới NATO "không có gì mới", nhưng mật độ dày lên như hiện nay cùng tình trạng không liên lạc đầy đủ "cần được xem xét trong bối cảnh chính sách của Nga - nhằm đối đầu với phương Tây, chứ không phải hợp tác".

Sutyagin lưu ý rằng, Baltic cũng là một khu vực bận rộn với các chuyến bay quốc tế, vì vậy nếu phi công không liên lạc thì có thể bị coi là "vô trách nhiệm".

Trước tình trạng khủng hoảng ở Ukraina, NATO đã tăng cường các hoạt động tuần tra trên không ở các nước Baltic gồm Estonia, Latvia and Lithuania. Phía Kremlin coi việc các nước này gia nhập NATO năm 2004 là một hành động thù địch, vì họ từng là một phần của Liên Xô và vẫn có khoảng một triệu người Nga sinh sống ở đó. 

NATO cho biết, nước này đã hơn 100 lần chặn máy bay Nga kể từ đầu năm đến nay - gấp 3 lần so với năm ngoái. Moscow dùng các máy bay cả mới lẫn cũ, trong đó có loại ném bom Tu-95 Bear - có từ thời Chiến tranh Lạnh - và cả các chiến đấu cơ MiG-31.

Sự hiện diện của Bear là thường thấy ở khu vực biển Bắc trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Máy bay ném bom Nga có thể được trang bị tên lửa hành trình, song chúng cũng có thể dùng tên lửa giả trong những chuyến bay này, theo ông Sutyagin.

"Đây là một sự tập dượt tốt với họ - để xem điều gì xảy ra, kiểm tra thời gian phản ứng, tốc độ và nơi xuất kích và cả các chiến thuật ngăn chặn", vị chuyên gia Anh nhận định.

Theo Sutyagin, Không lực Nga hiện vẫn chưa có các máy bay tàng hình hoàn toàn khỏi màn radar, nhưng họ đang tiến hành 6 thử nghiệm.

Mới đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thông báo các đợt triển khai quân sự mới tới Bắc Cực, nơi Nga đang khai thác các mỏ dầu và khí đốt mới. Một căn cứ hải quân lâu dài cũng đang được thiết lập trên quần đảo New Siberia.

Khu vực này rất thu hút sự quan tâm quốc tế, vì tình trạng băng tan nhiều khả năng sẽ khiến cho Đường biển Bắc thuận tiện hơn, rút ngắn hành trình tới Trung Quốc và các thị trường đang nổi khác ở châu Á.

Nga chưa có năng lực tương đương lực lượng đặc nhiệm Rangers của Canada để phòng thủ Bắc Cực, theo ông Sutyagin. "Vùng Bắc Cực Nga có một khoảng cách 3.400km về phòng không. Một nhóm phá hoại có thể tiếp cận bờ biển ở đó bằng thuyền mà không bị phát hiện", Sutyagin nói và cho rằng đó là lý do Nga tăng cường sự hiện diện quân sự xa hơn về phía bắc.

Thanh Hảo