Báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ cho biết: Dự án này đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1602/QĐ-TTg ngày 23/9/2021 theo phương thức PPP.

Căn cứ mức độ cấp thiết của các dự án và những bất cập trong việc triển khai theo phương thức đối tác công tư thời gian qua, Bộ Chính trị đã đồng ý chủ trương đầu tư dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu bằng vốn đầu tư công từ nguồn ngân sách trung ương và ngân sách địa phương và tính đến phương án nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn.

Thêm dự án cao tốc chuyển từ đối tác công tư sang đầu tư bằng tiền ngân sách.

Theo báo cáo của Chính phủ, việc chuyển đổi dự án sang hình thức đầu tư công để phù hợp với tiến độ triển khai dự án cơ bản hoàn thành năm 2025 nhằm khai thác đồng bộ đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông (đi trùng 12,6 km với đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu), gom, giải tỏa hành khách, hàng hóa cho cảng hàng không quốc tế Long Thành theo các Nghị quyết của Quốc hội.

Chính phủ cho rằng: Theo quy định pháp luật hiện hành, nếu tiến hành đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định sớm nhất tháng 3/2024 mới có thể khởi công dự án. Trường hợp lựa chọn được nhà đầu tư có năng lực tốt (tài chính và kinh nghiệm) và thu xếp tín dụng thành công, đến năm 2026 mới có thể cơ bản hoàn thành trong khi đó dự án cần cơ bản hoàn thành 2025.

Ngoài ra, thực tiễn triển khai các dự án theo phương thức đối tác công tư thời gian qua cho thấy còn một số bất cập, cơ quan nhà nước không thể bảo đảm chắc chắn sự thành công của dự án.

Vì vậy, Chính phủ kiến nghị đầu tư Dự án theo hình thức đầu tư công; sau khi đưa vào khai thác sẽ thu phí để hoàn trả vốn ngân sách nhà nước. Hình thức này bảo đảm tiến độ dự án và vẫn phù hợp với định hướng huy động nguồn lực xã hội vào phát triển kết cấu hạ tầng.

Chính phủ cũng đánh giá tác động của dự án đối với tuyến đường BOT hiện hữu như BOT Quốc lộ 51, BOT Quốc lộ 26, Quốc lộ 91.

Dự án BOT Quốc lộ 51: Do đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu chưa được đầu tư như dự kiến trong hợp đồng  dự án BOT Quốc lộ 51 nên lưu lượng trên tuyến Quốc lộ 51 tăng cao, doanh thu thực tế của dự án BOT đã vượt xa so với phương án tài chính trong hợp đồng và theo tính toán dự kiến đến năm 2026 đã hoàn đủ vốn, sớm hơn so với thời hạn hợp đồng BOT. Như vậy, việc triển khai đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu không ảnh hưởng đến dự án BOT Quốc lộ 51 đang khai thác.

Dự án BOT Quốc lộ 26, Quốc lộ 91: Về mặt tích cực, sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực nói chung và đặc biệt dọc theo các quốc lộ hiện hữu, dẫn đến gia tăng nhu cầu vận tải nội vùng trên tuyến quốc lộ, tăng doanh thu các dự án. Về mặt tiêu cực, một số phương tiện sẽ sử dụng đường cao tốc, làm giảm doanh thu dự án BOT.

Tuy nhiên tác động là không lớn do đường cao tốc thu phí cao hơn so với quốc lộ, các phương tiện di chuyển chặng ngắn sẽ vẫn sử dụng quốc lộ.  

Việc định lượng mức độ ảnh hưởng đến dự án BOT chỉ có thể xác định khi đường cao tốc đưa vào khai thác. Do vậy, trong bước triển khai tiếp theo, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ GTVT phối hợp với các địa phương và các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu, phối hợp với các doanh nghiệp dự án BOT đánh giá cụ thể mức độ ảnh hưởng, doanh thu thực tế và đề xuất giải pháp xử lý phù hợp, bảo đảm tuân thủ các điều kiện hợp đồng, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà đầu tư.

Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu cũng sẽ thực hiện thu phí. Theo báo cáo của Chính phủ, điều kiện nhu cầu đầu tư kết cấu hạ tầng để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội rất lớn, trong khi nguồn ngân sách nhà nước khó khăn, không thể đáp ứng; việc thu phí bảo trì trên đầu phương tiện hằng năm không thể đáp ứng đủ nhu cầu vốn để thực hiện công tác vận hành, bảo trì các công trình đường bộ. Chính vì vậy, việc thu phí dịch vụ sử dụng các tuyến đường bộ cao tốc đầu tư toàn bộ bằng vốn ngân sách nhà nước là cần thiết.

Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GTVT phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng Đề án quản lý, khai thác các đoạn đường bộ cao tốc do nhà nước đầu tư trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông theo các Nghị quyết của Quốc hội.

Lương Bằng

Đầu tư 2.600 tỷ làm đường cao tốc Biên Hòa - Vũng TàuĐồng Nai sẽ bố trí nguồn vốn ngân sách tỉnh với hơn 2,6 ngàn tỷ đồng để thực hiện dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu qua địa bàn.