1. BananaDAO.jpeg

Tỷ phú tiền ảo ăn quả chuối giá 6,2 triệu USD. Ảnh: Gizmodo.

Quả chuối giá 6,2 triệu USD

Năm 2019, một quả chuối dán lên tường được xem như tác phẩm nghệ thuật và bán với giá 120.000 USD đã gây ra nhiều bàn luận. Tuy nhiên, năm nay mọi thứ còn được đẩy lên mức khó tin hơn.

Vào tháng 11, phiên bản gây tranh cãi của Maurizio Cattelan tái xuất tại buổi đấu giá với dự tính thu về 1-1,5 triệu USD. Cuối cùng, tỷ phú tiền ảo Trung Quốc Justin Sun trả 6,2 triệu cho một miếng băng dính, quả chuối (không phải quả chuối năm 2019), giấy xác nhận và tờ hướng dẫn cách dán.

Sun cũng tận hưởng khoảnh khắc gây chú ý ngắn ngủi của “tác phẩm” kỳ lạ này bằng cách tổ chức một cuộc họp báo ở Hồng Kông (Trung Quốc) và ăn quả chuối trước truyền thông. “Tôi muốn ăn nó để trở thành một phần lịch sử của (tác phẩm nghệ thuật)”, ông trả lời phỏng vấn kênh CNN.

Tranh Picasso trong nhà vệ sinh nữ

2. Picasso.jpeg
Những bức tranh Picasso treo trong nhà vệ sinh nữ gây ra nhiều bàn tán. Ảnh: CNN.

Một không gian nghệ thuật chỉ dành cho phụ nữ, khám phá chủ đề sự kỳ thị phụ nữ đã trở thành tâm điểm của 2 cuộc tranh cãi trong năm nay.

Ladies Lounge tại Museum of Old and New Art (MONA) ở Tasmania, Australia nhận được khiếu nại của du khách, một tòa án địa phương ra lệnh cho nơi này ngừng việc từ chối đón "những người không xác định mình là phụ nữ".

Nghệ sĩ kiêm giám tuyển đứng sau công trình sắp đặt này, Kirsha Kaechele, quyết định đóng cửa khu trưng bày và chuyển 3 tác phẩm nghệ thuật của Picasso trong triển lãm sang phòng vệ sinh nữ. Mọi chuyện nên phức tạp hơn khi Kaechele thừa nhận bà tự làm giả 3 tác phẩm vì muốn chúng phù hợp với tông màu gốc của không gian và rèm lụa màu xanh lá cây. 

Đến tháng 9, Tòa án Tối cao Tasmania lật ngược phán quyết phân biệt đối xử và Ladies Lounge mở cửa trở lại vào tháng 12. Một lượng vé hạn chế được cung cấp cho nam giới thông qua rút thăm và chỉ áp dụng vào một số ngày nhất định.

Mona Lisa bị tạt súp

3. Mona Lisa.jpeg
Hai nhà hoạt động môi trường tạt súp vào bức tranh Mona Lisa. Ảnh: Dailymail.

Năm 2024 chứng kiến hàng loạt hành động phá hoại tác phẩm nghệ thuật của một số nhóm hoạt động nhân danh bảo vệ môi trường. Trong đó, Magna Carta, Mona Lisa và Stonehenge nằm trong những tác phẩm nổi tiếng nhất chịu ảnh hưởng.

Hai người phụ nữ gây sốc cho khách tham quan tại bảo tàng Louvre khi tạt súp bí đỏ vào tác phẩm nổi tiếng của danh hoạ Leonardo Da Vinci nhằm kêu gọi cộng đồng sử dụng thực phẩm sạch.

Trước tình trạng xuất hiện hàng loạt hành vi tấn công vào tác phẩm nghệ thuật, chính quyền nhiều nước đã mạnh tay xử lý. Tại Hà Lan, 3 nhà hoạt động người Bỉ nhắm vào bức tranh Cô gái đeo hoa tai ngọc trai của Johannes Vermeer bị giam giữ 23 ngày. Vào tháng 9, thẩm phán người Anh tuyên án tù 2 người biểu tình tấn công bức tranh Hoa hướng dương của Vincent van Gogh bằng súp cà chua với mức án lần lượt là 24 tháng và 20 tháng.

Một số bảo tàng không muốn mạo hiểm với những tác phẩm giá trị. Phòng trưng bày Quốc gia London, mục tiêu của một số vụ tấn công trong những năm gần đây, tăng cường an ninh bằng cách hạn chế khách tham quan mang vào chất lỏng và túi lớn.

Truyện viết bằng AI đoạt giải

4. Rie Kudan (1).jpeg
Tác giả thừa nhận quyển sách vừa đoạt giải có phần đóng góp của ChatGPT. Ảnh: ZumaPress.

Vào tháng 1, một tác giả người Nhật thừa nhận rằng cuốn sách The Tokyo Tower of Sympathy, vừa đoạt giải thưởng, được viết với sự trợ giúp của ChatGPT. Ngay sau khi nhận Giải thưởng Akutagawa, Rie Kudan tiết lộ rằng khoảng 5% tác phẩm được tạo ra, từng chữ một, bởi trí tuệ nhân tạo.

“Tôi sẽ tiếp tục tận dụng lợi thế của AI trong quá trình viết tiểu thuyết, đồng thời để sự sáng tạo của mình được thể hiện trọn vẹn nhất”, tác giả chia sẻ trong một cuộc họp báo. Lời thú nhận của Kudan tiếp tục nhắc nhở về mối đe dọa từ AI đối với các ngành công nghiệp sáng tạo. 

Tuy nhiên, hồi tháng 6, nhiếp ảnh gia Miles Astray đã “trả thù” cho nhà sáng tạo bằng cách lén đưa bức ảnh rất thật của mình về một chú chim hồng hạc vào hạng mục AI của cuộc thi 1839 Awards’ Color Photography Contest và giành giải Bình chọn của Công chúng.

Trong một bài viết trên Instagram, tác giả tuyên bố mình muốn "chứng minh nội dung do con người tạo ra vẫn chưa mất đi ý nghĩa quan trọng" và rằng "Mẹ Thiên nhiên và những người phiên dịch của bà vẫn có thể đánh bại máy móc".

Ranh giới giữa rác và nghệ thuật

5. Lavet.jpeg
Tác phẩm nghệ thuật bị vứt bỏ vì lầm tưởng là rác. Ảnh: LAM.

Đối với một số người, ranh giới giữa nghệ thuật hiện đại và rác thải rất mong manh. Kỹ thuật viên thang máy tại bảo tàng Hà Lan đã vô tình vứt đi một phần tác phẩm nghệ thuật được làm giống như 2 lon bia rỗng.

Theo Bảo tàng LAM, tác phẩm vẽ tay này (có tên là “Tất cả những khoảng thời gian vui vẻ chúng ta dành cho nhau”) tượng trưng cho “những kỷ niệm đáng trân trọng được chia sẻ với những người bạn thân thiết” của nghệ sĩ người Pháp Alexandre Lavet. 

Trong một tuyên bố, bảo tàng khẳng định “không có ác cảm” với người kỹ thuật viên này. Xét đến cùng, những chiếc lon mô phỏng được cố tình trưng bày trong một hố thang máy bằng kính như thể chúng bị công nhân xây dựng bỏ lại. Các vật phẩm được thu hồi nguyên vẹn từ một túi rác sau đó làm sạch và trưng bày trở lại.