Đây là năm đầu tiên Vietnam Report mở rộng nghiên cứu sang lĩnh vực này nhằm ghi nhận và tôn vinh những hạt nhân tạo sự đột phá trong cuộc cách mạng công nghệ cao của ngành nông nghiệp quốc gia.
Top 10 Công ty uy tín ngành Nông nghiệp Công nghệ cao được xây dựng dựa trên nguyên tắc khoa học và khách quan với ba tiêu chí chính: Năng lực tài chính thể hiện trên báo cáo tài chính năm gần nhất; Uy tín truyền thông được đánh giá bằng phương pháp Media Coding; Khảo sát đối tượng nghiên cứu và các bên liên quan.
Cần thiết thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao
Nông nghiệp là ngành kinh tế quan trọng bậc nhất của nước ta, ảnh hưởng trực tiếp và mạnh mẽ đến sự ổn định và phát triển của đất nước, góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Năm 2023, tăng trưởng GDP toàn ngành đạt 3,83%, cao nhất trong nhiều năm gần đây, đóng góp lớn vào mức tăng trưởng 5,05% của nền kinh tế.
Tuy nhiên, nền nông nghiệp trong nước còn khá nhiều vấn đề bất cập, điển hình là phương thức quảng canh - quản trị theo hình thái tiểu nông nên rủi ro cao và hiệu quả thấp, giá trị gia tăng của nông sản hàng hóa còn thấp và tiêu tốn nhiều nguồn lực, ứng dụng khoa học - công nghệ và cơ giới hóa thấp, sức cạnh tranh thấp… Để ngành nông nghiệp Việt Nam có thể “cất cánh” và bắt kịp với thế giới, cần phải thay đổi tư duy, chuyển đổi phương thức truyền thống sang các phương thức hiện đại hay nói cách khác là thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao.
Trong bối cảnh hiện nay, nông nghiệp công nghệ cao đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo an ninh lương thực cho dân số toàn cầu đang gia tăng nhanh chóng, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, giảm thiểu lãng phí và tác động tiêu cực đến môi trường. Ngoài ra, nông nghiệp công nghệ cao góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường quốc tế, mở rộng cơ hội xuất khẩu, tạo ra nhiều việc làm mới và thúc đẩy phát triển kinh tế, nhất là ở các vùng nông thôn.
Gần 90% số doanh nghiệp và chuyên gia trong ngành tham gia khảo sát của Vietnam Report cho rằng nông nghiệp công nghệ cao giúp tăng năng suất cây trồng và sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên như nước, phân bón… Khoảng 78% cho biết nông nghiệp công nghệ cao giúp quản lý sâu bệnh tốt hơn và giảm chi phí lao động. Trong khi đó, 67% nhận thấy rõ những tác động của nông nghiệp tới môi trường đã giảm rõ rệt và 56% ghi nhận chất lượng cây trồng cải thiện đáng kể.
Là nước đi lên từ nông nghiệp, Việt Nam có nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp công nghệ cao, đặc biệt là có nguồn đất đai rộng lớn và màu mỡ. Hơn nữa, nhu cầu ngày càng tăng về nông sản chất lượng cao cũng mang đến cơ hội phát triển ngành này. Ngoài giá cả, người tiêu dùng hiện nay còn chú trọng đến chất lượng, tính an toàn và bền vững của sản phẩm. Nông sản chất lượng cao sẽ giúp nâng cao giá trị gia tăng, từ đó tăng thu nhập cho nông dân và doanh nghiệp. Ngoài ra, thị trường xuất khẩu cũng đòi hỏi nông sản chất lượng cao để đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe từ các nước nhập khẩu. Việc ứng dụng công nghệ cao giúp nông sản Việt Nam cạnh tranh tốt hơn trên thị trường quốc tế, mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao uy tín.
6 giải pháp khuyến nghị giúp phát triển nông nghiệp công nghệ cao bền vững
85,7% số doanh nghiệp và chuyên gia tham gia khảo sát của Vietnam Report cho rằng mức độ ứng dụng thực hành nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam hiện mới dừng ở mức đang phát triển. Một số công nghệ và kỹ thuật nổi bật bao gồm: Phát triển ứng dụng di động và nền tảng kỹ thuật số để kết nối nông dân với thị trường và thông tin; Tăng cường đầu tư vào máy bay không người lái trong nông nghiệp để phun thuốc, theo dõi cây trồng và ứng dụng chính xác; Tăng cường sử dụng các cảm biến cơ bản và công cụ thu thập dữ liệu để theo dõi tình trạng sức khỏe cây trồng và môi trường; Phát triển các giải pháp công nghệ cao phù hợp với địa phương và giá cả phải chăng cho các trang trại vừa và nhỏ; Các dự án thí điểm và trang trại thể hiện tiềm năng của nhiều giải pháp công nghệ cao; Canh tác theo chiều dọc và nông nghiệp có môi trường được kiểm soát đối với cây trồng có giá trị cao…
Dù vậy, nông nghiệp công nghệ cao của Việt Nam vẫn còn khá tụt hậu so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Theo Vietnam Report, những thách thức hàng đầu khi áp dụng nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam hiện nay bao gồm: Sở hữu đất đai manh mún và thách thức từ việc cho thuê đất; Nhận thức và áp dụng giải pháp công nghệ cao của nông dân còn hạn chế; Chi phí đầu tư ban đầu cao; Khả năng tiếp cận công nghệ hạn chế; Cơ sở hạ tầng chưa đầy đủ; Thiếu kiến thức kỹ thuật.
Kết quả phân tích truyền thông của Vietnam Report cho thấy, so với các ngành khác, lượng thông tin về các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao còn khá khiêm tốn và có sự phân hóa rõ ràng. Các doanh nghiệp trong ngành cũng chưa thực sự chủ động trong hoạt động truyền thông khi lượng thông tin có nguồn từ doanh nghiệp chỉ chiếm 19,8% tổng số tin tức mã hóa. Điểm sáng là có đến 42,9% số doanh nghiệp trong nghiên cứu đạt ngưỡng hiệu quả về đa dạng thông tin với lượng thông tin bao phủ đạt 10/24 nhóm chủ đề; 64,3% số doanh nghiệp đạt ngưỡng an toàn thông tin khi tỷ lệ chênh lệch giữa tin tích cực và tiêu cực (so với tổng lượng thông tin được mã hóa) ở mức 10%. Điều này cho thấy thông tin nông nghiệp công nghệ cao có sự ràng buộc, gắn kết của nhiều bên liên quan, phản ánh đa dạng thông tin từ nhiều khía cạnh của nền kinh tế - xã hội, ghi nhận kịp thời những hiệu quả tích cực từ cuộc cách mạng công nghệ trong ngành Nông nghiệp Việt Nam.
Để nông nghiệp công nghệ cao phát triển bền vững và hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan trong việc thúc đẩy nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng công nghệ. Theo Vietnam Report, top 6 giải pháp ưu tiên hiện nay bao gồm: Xây dựng các chính sách, quy định thuận lợi; Cung cấp trợ cấp, ưu đãi tài chính; Cung cấp chương trình đào tạo và giáo dục; Tạo điều kiện tiếp cận công nghệ và thiết bị; Khuyến khích nghiên cứu và phát triển; Đơn giản hoá các quy định, quy trình cấp phép cho dự án nông nghiệp công nghệ cao.
(Nguồn: Vietnam Report)