Ngày 4/9/2015, Nhóm Nghiên cứu Lý thuyết Năng lượng Cao của Đại học Harvard đã phát hành một báo cáo đặc biệt dài duy nhất một câu: "Chúc mừng Doãn Hi đã được thăng chức giáo sư chính thức".
Chàng trai trở thành giáo sư của đại học danh tiếng số 1 thế giới khi chưa đầy 32 tuổi và đồng thời trở thành một trong những giáo sư chính thức người Trung Quốc trẻ nhất trong lịch sử Đại học Harvard, theo thông tin của Quỹ Cựu sinh viên Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc.
Thần đồng ‘khác’ với các thần đồng khác
Doãn Hi sinh năm 1983 trong gia đình có bố và mẹ đều tốt nghiệp Trường Đại học Khoa học Địa chất Trung Quốc. Năm 5 tuổi, cậu đã đọc thuộc 500 bài thơ Đường và lên 7 tuổi, cậu chỉ mất 3 ngày để đọc hết sách giáo khoa tiểu học.
Doãn Hi có niềm đam mê đọc sách đặc biệt. Năm lớp 2, cậu bé vô cùng yêu thích những con số và đã tự học toán học giải tích. Năm 1993, khi chưa đầy 10 tuổi, cậu bé đã được nhận vào lớp thử nghiệm trí tuệ phi thường trường trung học số 8 Bắc Kinh.
Trong những năm đầu đi học, Doãn Hi đã bộc lộ khả năng tiếp thu và lĩnh hội kiến thức ấn tượng. Tuy nhiên, một giáo viên đã từng phàn nàn với mẹ cậu rằng con trai bà không ghi chép trong giờ toán và không chịu thay đổi dù được nhắc nhở nhiều lần. Lời phàn nàn của giáo viên không phải là không có lý bởi một số bài toán hình học có tận 11 lời giải, thậm chí giáo viên còn phải đọc ghi chú của mình để giải thích đầy đủ tất cả các lời giải. Nhưng Doãn Hi khẳng định bản thân đã ghi nhớ tất cả kiến thức đó trong đầu.
Trong số hơn 30 đứa trẻ trong lớp lúc đó, cậu luôn đứa đứng thứ hai, liên tục đạt 90 điểm trong tất cả các môn học và năm nào cũng giành được học bổng. Dù học vượt cấp, nhưng Doãn Hi “khác” với các thần đồng khác bởi cậu phát triển toàn diện cả về mặt vật chất và tinh thần.
Khi chưa đầy 13 tuổi, Doãn Hi được nhận vào lớp Thanh niên của Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc với số điểm thi đại học là 572, trở thành sinh viên nhỏ tuổi nhất trường. Tin tức về cậu thậm chí còn được tờ Nhân dân Nhật báo (Cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc) đăng hẳn một bài viết riêng.
Năm 2001, sau 5 năm hoàn thành chương trình đại học, Doãn Hi nộp đơn vào 10 trường đại học nổi tiếng hàng đầu nước Mỹ và được đồng loạt nhận vào nhiều trường đại học như Đại học Yale, Đại học Columbia, Đại học Chicago, Đại học Harvard với học bổng toàn phần nhưng cuối cùng chàng trai đã chọn Harvard. Cậu trở thành sinh viên trẻ nhất theo học tiến sĩ trong năm đó.
Phá vỡ quy ước của Harvard
“Chỉ cần bạn có hứng thú với thứ gì đó, bạn sẽ nỗ lực hết mình”- đó là châm ngôn sống của Doãn Hi.
Khi học tại Harvard, nam sinh bày tỏ niềm đam mê học thuật sâu sắc với lý thuyết dây. Trong kỳ nghỉ đông, một giáo sư đã giao một đống bài tập về lý thuyết dây và ông cũng không kỳ vọng có sinh viên nào có thể làm hết được. Tuy nhiên, Doãn Hi đã dành cả kỳ nghỉ đông để làm số bài tập dài 80 trang và gây ấn tượng sâu sắc với giáo sư.
Harvard có những “quy tắc ngầm” ngăn chặn “cận huyết học thuật”- tức là những người đã học lấy bằng tiến sĩ tại Harvard thường không ở lại trường để học sau tiến sĩ. Tuy nhiên, Doãn Hi phá vỡ chuẩn mực cố hữu này.
Sau khi nhận bằng Tiến sĩ vật lý năm 2006, Doãn Hi tiếp tục làm nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Harvard với kinh phí nghiên cứu không phải do Trường Vật lý Harvard cấp mà là một quỹ tư nhân. “Vì vậy, nó không giống như khái niệm ‘cận huyết”. Doãn Hi nói.
Cùng năm, chàng trai ở tuổi 22 đã được mời trình bày báo cáo dài 30 phút tại Hội nghị Lý thuyết Dây Quốc tế với sự tham gia của hơn 600 nhà khoa học hàng đầu thế giới. Doãn Hi đã gây ấn tượng sâu sắc với Giáo sư Grice, người đoạt giải Nobel Vật lý và Giáo sư Witten, chuyên gia về lý thuyết dây đồng thời là người hướng dẫn sau tiến sĩ của chàng trai tại Đại học Harvard.
Sau năm 2008, Doãn Hi giữ chức vụ trợ lý giáo sư và phó giáo sư tại Khoa Vật lý của Đại học Harvard. Năm 2013, anh đã giành được Học bổng Nghiên cứu Sloan của Mỹ- một trong những giải thưởng lâu đời nhất ở Mỹ trong các lĩnh vực vật lý, hóa học và toán học. Ngày 4/9/2015, Doãn Hi chính thức trở thành giáo sư trẻ tuổi nhất tại Đại học Harvard.
Hiện tại, Doãn Hi vẫn đang là giáo sư vật lý ở Đại học Harvard, sống hạnh phúc bên gia đình nhỏ của mình, có vợ người Mỹ và 1 người cô con gái hiện đã 16 tuổi. Doãn Hi cho biết anh không áp lực con việc học, cũng không có ý định dạy con thành thiên tài mà chỉ mong cô bé có cuộc sống hạnh phúc.
Dù từng hứa quay trở lại quê hương cống hiến nhưng Doãn Hi đã nhập quốc tịch Mỹ và lập gia đình tại đây. Điều này gây ra không ít tranh cãi trong dư luận Trung Quốc.
Vị giáo sư này luôn chia sẻ, nếu bản thân coi trọng việc gì đó, chỉ cần có hứng thú là sẽ dốc hết sức để đạt được. Đó cũng là thông điệp giáo sư Doãn Hi muốn gửi tới các bạn trẻ. "Khi bạn gặp điều gì đó khiến bạn hứng thú, tất cả tiềm năng của bạn sẽ bị kích thích, thậm chí có khi bạn còn phải ngạc nhiên trước khả năng của bản thân".
Tử Huy