Người có trình độ, làm quản lý có quyền nghỉ hưu muộn 5 tuổi

Sáng nay, Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình dự án Bộ luật Lao động sửa đổi.

Dự thảo Bộ luật được bố cục gồm 17 chương, 221 điều (giảm 21 điều so với hiện hành). Trong đó đã sửa đổi, bổ sung 162 điều, sửa đổi 2 điều của Luật BHXH liên quan đến điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu.

Bộ trưởng LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung. Ảnh: Minh Đạt

Quyền nghỉ hưu sớm và muộn 5 tuổi

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, việc sửa đổi Bộ luật Lao động lần này nhằm thể chế hóa yêu cầu Nghị quyết số 28 của TƯ khóa 12 về cải cách chính sách BHXH.

Nghị quyết TƯ nêu rõ: "Từ năm 2021, thực hiện điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo mục tiêu tăng tuổi nghỉ hưu chung, thu hẹp dần khoảng cách về giới trong quy định tuổi nghỉ hưu; đối với những ngành nghề đặc biệt, người lao động được quyền nghỉ hưu sớm, hoặc muộn hơn 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu chung”.

Ngoài ra, Nghị quyết TƯ cũng nhấn mạnh: “Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu cần có tầm nhìn dài hạn và có lộ trình phù hợp với tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, thất nghiệp; không gây tác động tiêu cực đến thị trường lao động; bảo đảm số lượng, chất lượng và cơ cấu dân số; bình đẳng giới; cân đối Quỹ bảo hiểm xã hội trong dài hạn; xu hướng già hoá dân số; tính chất, loại hình lao động và giữa các ngành nghề, lĩnh vực".

Vì vậy, Chính phủ đã quy định nội dung này trong dự thảo theo 2 phương án trình QH xem xét, cho ý kiến.

Phương án 1, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường: cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

Phương án 2, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường: cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với nam và 6 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

Đồng thời, dự thảo cũng quy định, quyền nghỉ hưu sớm hơn không quá 5 tuổi đối với người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; và một số công việc, nghề nghiệp đặc biệt.

Quyền nghỉ hưu muộn hơn không quá 5 tuổi đối với người lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, người lao động làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt.

Theo Bộ trưởng LĐ-TB&XH, cả hai phương án đều có lộ trình tăng chậm. Với phương án 1, thì tuổi nghỉ hưu của nam giới đạt 62 vào năm 2028 và nữ giới 60 tuổi vào năm 2035 (sau 8 và 15 năm).

Phương án 2 có lộ trình nhanh hơn với nam đạt vào năm 2026 và nữ năm 2030 (sau 6 và 10 năm).

“Chính phủ đề xuất lựa chọn Phương án 1 vì có ưu điểm hơn, phòng tránh cao hơn các rủi ro khi điều chỉnh tuổi đối với thị trường lao động, tránh gây sốc, giữ được ổn định xã hội và phù hợp với thông lệ quốc tế”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.

Làm thêm ngày lễ, Tết hưởng lương 300%

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay, dự thảo Bộ luật quy định mở rộng khung thỏa thuận làm thêm giờ trong các trường hợp đặc biệt tăng thêm 100 giờ/năm so với hiện hành (từ tối đa 300 giờ/năm lên 400 giờ/năm).

Theo lý giải của Chính phủ, việc này nhằm đáp ứng yêu cầu của DN và nhu cầu của một bộ phận người lao động. Mức giờ tăng thêm là tương đối phù hợp xét trên tổng hòa các yếu tố về điều kiện kinh tế-xã hội; tính cạnh tranh của thị trường lao động và thu hút đầu tư; nhu cầu DN; nhu cầu, sức khỏe và yêu cầu bảo vệ tiền lương của người lao động.

Mức tăng giờ làm thêm này cũng chỉ áp dụng đối với một số ngành nghề nhất định và vào các thời điểm nhất định (thời điểm hoàn thành đơn hàng theo mùa, vụ).  

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng việc tăng giờ làm thêmg ảnh hưởng tới sức khỏe và có thể gây ra thiếu việc làm do DN không muốn tuyển lao động mới mà huy động người lao động hiện có làm thêm giờ. Để khắc phục những tác động tiêu cực về làm thêm giờ và bảo đảm sức khỏe trước mắt cũng như lâu dài cho người lao động, dự thảo Bộ luật quy định 4 vấn đề.

Thứ nhất, thực hiện theo nguyên tắc tự nguyện, chỉ khi người lao động đồng ý thì DN mới được huy động làm thêm giờ.

Thứ 2, bảo đảm tổng số giờ làm việc trong một ngày không quá 12 giờ kể cả làm bình thường và làm thêm giờ.

Thứ 3, trả lương cao hơn, ít nhất bằng 150% nếu làm thêm giờ vào ngày thường, 200% vào ngày nghỉ hàng tuần và 300% nếu làm thêm vào ngày nghỉ lễ, Tết.

Ngoài ra, dự thảo bổ sung quy định hai bên thỏa thuận trả lương lũy tiến cao hơn mức trên để bảo đảm ổn định và phát triển của DN cũng như bảo vệ quyền lợi tiền lương của người lao động và thúc đẩy thương lượng về tiền lương phù hợp với điều kiện của từng DN.

Thứ 4, Nghị định quy định chi tiết của Chính phủ sẽ quy định 3 nguyên tắc tổ chức làm thêm quá 200 giờ: DN phải thông báo và được chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh; không được huy động người lao động làm thêm giờ trong thời gian dài liên tục và phải bố trí thời gian nghỉ giải lao hợp lý; quy định rõ các ngành nghề được mở rộng khung thỏa thuận làm thêm và các ngành nghề sản xuất có tính thời vụ.

Tuổi hưu: Có chị dưới 50 đã nghỉ, có anh làm việc đến 67 tuổi

Tuổi nghỉ hưu sẽ được điều chỉnh theo 3 nhóm tùy ngành nghề cụ thể, có người kéo dài đến 67 tuổi nhưng cũng có người chưa đến 50 tuổi đã được nghỉ.

Thu Hằng