Thứ trưởng khẳng định, đến thời điểm này, chuyển đổi số đã không còn là một khái niệm mới, xu thế mới, mà đã trở thành một thực tế, đòi hỏi tất yếu trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống, trong đó có lĩnh vực thông tin đối ngoại.

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng

Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc ứng dụng chuyển đổi số vào công tác thông tin đối ngoại, thời gian qua, Bộ Ngoại giao đã tích cực triển khai nhiều biện pháp, đồng thời xây dựng các kế hoạch cụ thể để phát huy hiệu quả của công tác này trong thời gian tới.  

Lan toả các thông điệp đối ngoại đến nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ

Có thể nói, Bộ Ngoại giao là một trong những cơ quan đi đầu trong việc ứng dụng chuyển đổi số, khai thác và phát huy truyền thông mạng xã hội trong công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại. Từ năm 2015, Bộ Ngoại giao đã tiến hành khởi tạo và sử dụng mạng xã hội trong thông tin tuyên truyền và đến nay, đang vận hành 7 tài khoản trên các nền tảng phổ biến nhất như Facebook (bằng tiếng Việt), Twitter (bằng tiếng Anh), góp phần lan tỏa thông tin tiếp cận được nhiều nhóm đối tượng hơn, ở nhiều địa bàn hơn và nhất là tác động tới giới trẻ.

Trong thời kỳ đại dịch Covid-19, để thích ứng với tình hình mới, biến thách thức thành cơ hội, Bộ Ngoại giao đã chủ động triển khai nền tảng số trong các hoạt động thông tin, tuyên truyền đối ngoại. Kể cả trong giai đoạn giãn cách toàn xã hội, chưa có một cuộc họp báo thường kỳ nào của Bộ Ngoại giao phải hoãn, hủy mà đã được nhanh chóng chuyển sang hình thức trực tuyến. Khi các hoạt động đối ngoại chuyển sang hình thức ngoại giao điện đàm, hội nghị trực tuyến hoặc hình thức nửa trực tiếp nửa trực tuyến, công tác thông tin, tuyên truyền cũng kịp thời thích ứng, đồng hành phục vụ. Tại Đại hội Đảng XIII, Bộ Ngoại giao đã chủ động có sáng kiến thành lập trung tâm báo chí trực tuyến – “trung tâm báo chí ảo” trong bối cảnh phóng viên nước ngoài không vào được Việt Nam đưa tin trực tiếp. 

Các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài ngày càng chú trọng việc triển khai các hoạt động thông tin đối ngoại, quảng bá trực tuyến như họp, họp báo, hội nghị, tọa đàm kết nối doanh nghiệp trong nước và sở tại. Nhiều cơ quan đại diện và Trưởng cơ quan đại diện đã chủ động, tích cực ứng dụng mạng xã hội trong thông tin, tuyên truyền và đạt hiệu quả cao. Trang Page Vietnam Embassy Delhi cuả Đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ cán mốc 1 triệu lượt đọc, đứng đầu bảng tìm kiếm của Google về các thông tin liên quan.

Bộ Ngoại giao cũng tâp trung nghiên cứu chuyên sâu về chuyển đổi số trong thông tin đối ngoại với Đề tài nghiên cứu cấp Bộ về “Chuyển đổi số trong công tác thông tin đối ngoại: thực trạng, vấn đề đặt ra và kiến nghị giải pháp” đã được bảo vệ xuất sắc. Đây là công trình nghiên cứu khoa học có hệ thống đầu tiên của Bộ Ngoại giao về chuyển đổi số trong công tác thông tin đối ngoại với hệ thống lý luận cũng như nhóm các biện pháp thực tiễn giúp tiếp tục phát huy công tác này trong thời gian tới. Bên cạnh công tác nghiên cứu, chúng ta cũng hết sức chú trọng công tác đào tạo, nâng cao năng lực cán bộ để từng bước xây dựng lực lượng nắm vững các kỹ năng chuyển đổi số và triển khai các phương thức truyền thông mới.

Để phát huy hơn nữa những lợi thế của chuyển đổi số trong công tác thông tin đối ngoại, Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục xây dựng, hoàn thiện và đồng bộ triển khai hệ sinh thái mạng xã hội của Bộ. Đây là sáng kiến được xây dựng với mục đích đưa những thông tin, hình ảnh về công tác đối ngoại của đất nước đến với đông đảo hơn các tầng lớp nhân dân trong một “diện mạo” gần gũi, dễ tiếp cận hơn, phù hợp với xu hướng tiếp cận thông tin trên các phương tiện truyền thông mới hiện nay.

“Bộ Ngoại giao cũng sẽ chú trọng việc xây dựng nội dung, cách trình bày thông điệp phù hợp với môi trường mạng xã hội, trong đó hướng tới đẩy mạnh các nội dung bằng hình ảnh, clip ngắn, infographic, phát huy hiệu quả những cán bộ ngoại giao có sức ảnh hưởng nhất định trên các nền tảng mạng xã hội (KOLs) để lan toả các thông điệp đối ngoại đến nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Song song với đầu tư cho chất lượng và hiệu quả thông tin, Bộ Ngoại giao cũng hướng tới tích hợp nhiều hơn các công cụ quản trị, phân tích, đánh giá trên mạng xã hội để kịp thời lắng nghe và điều chỉnh cách thể hiện thông điệp cho phù hợp với nhu cầu tiếp nhận của công chúng”, bà Lê Thị Thu Hằng cho biết.

Nâng cao hiệu quả công tác thông tin đối ngoại

Về định hướng thông tin đối ngoại trong năm nay, Thứ trưởng chia sẻ, khu vực và thế giới sẽ phải đối mặt với những thách thức gay gắt hơn, nhiều rủi ro hơn xuất phát từ các yếu tố như cạnh tranh chiến lược nước lớn, suy giảm kinh tế toàn cầu, dịch bệnh, biến đổi khí hậu… Về truyền thông, “chiến tranh thông tin” sẽ ngày càng quyết liệt. Bối cảnh đó đặt ra những thách thức gay gắt và yêu cầu ngày càng cao đối với công tác thông tin đối ngoại.

Công tác thông tin đối ngoại sẽ tiếp tục được đẩy mạnh và đổi mới, trong đó có đẩy mạnh chuyển đổi số, tìm kiếm các biện pháp, phương thức mới để nâng cao hiệu quả công tác thông tin đối ngoại, đưa các nội dung thông tin đối ngoại của Việt Nam vào các sản phẩm văn hóa đại chúng, phù hợp với thị hiếu, nhu cầu thông tin của từng quốc gia, từng khu vực, từ đó đưa thông tin về Việt Nam lan tỏa hơn nữa. Cụ thể là:

Tích cực triển khai tuyên truyền về các hoạt động đối ngoại cấp cao và các cấp, khẳng định theo đuổi đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy với tất cả các nước trên thế giới, vì sự phát triển, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; nhấn mạnh Việt Nam “chọn công lý và lẽ phải”, “không chọn bên”.

Tích cực triển khai các đề án, kế hoạch về thông tin đối ngoại nhằm nâng cao khả năng chỉ đạo, điều hành và phối hợp giữa Bộ Ngoại giao với các bộ, ban, ngành, địa phương, giữa các đơn vị trong Bộ và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Các cơ quan báo chí cần đẩy mạnh thông tin đối ngoại trên báo chí bằng tiếng nước ngoài, không chỉ dừng lại ở mức cung cấp thông tin, mà cần có những bài viết chuyên sâu, có lập luận, có khả năng tác động tới dư luận quốc tế. Để làm được điều này cần có sự phối hợp, chung tay của các Bộ, Ngành, các Viện  nghiên cứu và quan trọng hơn cả đó là sự đầu tư về nguồn lực.

Và cuối cùng là đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác thông tin đối ngoại nhằm tăng cường liều lượng, mở rộng đối tượng, nâng cao chất lượng, hiệu quả, đưa thông điệp của Việt Nam lan tỏa tới ngày càng nhiều đối tượng hơn nữa trong cộng đồng quốc tế.

Bùi Hoa, Thu Huyền, Hồng Liên