Ngày 24/2, Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Ngọc Thiện đã ký báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về công tác xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” và “Giải thưởng Nhà nước” về Văn học Nghệ thuật năm 2016 trong đó bổ sung lại 2 trường hợp là nhà thơ Xuân Quỳnh và nhà thơ Thu Bồn.

Báo cáo gửi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc của Bộ VHTT&DL ghi rõ: "Nguyễn Thị Xuân Quỳnh và Hà Đức Trọng (Thu Bồn) có hồ sơ đủ điều kiện và tỷ lệ phiếu bầu đồng ý từ 90% trở lên của Hội đồng cấp Nhà nước. Tuy thiếu giải thưởng theo quy định tại khoản 3 điều 9 Nghị định số 90/2014/NĐ-CP của Chính phủ, các tác phẩm này được Hội đồng đánh giá rất cao về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật, có tác dụng to lớn phục vụ sự nghiệp cách mạng, ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài trong đời sống xã hội, có tác dụng giáo dục và định hướng thẩm mỹ cao cho thanh, thiếu niên, góp phần quan trọng vào việc thay đổi nhận thức của nhân dân trong sự nghiệp phát triển văn học, nghệ thuật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc".

{keywords}
Nhà thơ Xuân Quỳnh và chồng - nhà viết kịch Lưu Quang Vũ lúc còn sống

Đây là 2 trường hợp hiếm hoi trong số hơn 30 tác giả không được xét giải thưởng ở hội đồng cấp Nhà nước lần này. Tuy nhiên, khi được hỏi: Số tác giả bị trượt lên tới hơn 30 người nhưng vì sao Bộ VHTT&DL chỉ báo cáo với Chính phủ xem xét lại 2 trường hợp của nhà thơ Xuân Quỳnh và nhà thơ Thu Bồn? có phải họ được báo chí nêu vấn đề trước đó còn các tác giả kia thì không?

Ông Phùng Huy Cẩn, Vụ trưởng Vụ Thi đua & Khen thưởng cho biết: "Có nhiều người bị trượt nhưng chỉ có kiến nghị hai trường hợp vì đây là chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ yêu cầu Bộ VHTT&DL làm tờ trình để Thủ tướng Chính phủ xem xét hai trường hợp của hai nhà thơ Xuân Quỳnh và Thu Bồn".

Cũng theo ông Cẩn, đến giờ phút này Bộ VHTT&DL là cơ quan giúp việc cho Hội đồng Nhà nước không có bất cứ sai phạm nào. Bộ VHTT&DL không có quyền thêm ai bớt ai. Ngoài ra, đại diện của Bộ VHTT&DL cũng khẳng định hoàn toàn không có sự cứng nhắc trong việc xét chọn giải thưởng. Bởi trước hết Bộ phải tuân thủ pháp luật nhưng cũng là cơ quan bảo vệ quyền lợi chính đáng của văn nghệ sĩ. 

Trước đó, ngày 31/8/2016, Bộ VHTT&DL đã có Tờ trình số 168/TTr-HĐGT trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước tặng "Giải thưởng Hồ Chí Minh" về văn học, nghệ thuật cho 18 tác giả, đồng tác giả (trong đó có hồ sơ của tác giả Nguyên Thị Xuân Quỳnh và Hà Đức Trọng (Thu Bồn); Tờ trình số 169/TTr-HĐGT trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước tặng "Giải thưởng Nhà nước" về văn học, nghệ thuật cho 95 tác giả (đồng tác giả) có tác phẩm, cụm tác phẩm đủ điều kiện và tiêu chuẩn.

Ngày 5/1/2017, Chủ tịch nước đã có Quyết định số 41/QĐ- CTN và Quyết định số 42/QĐ-CTN tặng "Giải thưởng Hồ Chí Minh" cho 10 tác giả (đồng tác giả) có cụm tác phẩm đặc biệt xuất sắc về văn học, nghệ thuật, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc (trong đó không có tên tác giả Nguyễn Thị Xuân Quỳnh và Hà Đức Trọng (Thu Bồn).

Ngày 23/2/2017, bà Lưu Khánh Thơ - đại diện gia đình của cố tác giả Nguyễn Thị Xuân Quỳnh đã có Đơn đề nghị Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan liên quan xem xét hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho tác giả Nguyễn Thị Xuân Quỳnh. Lý do là gia đình đã xin được Giấy xác nhận của “Hội Nhà văn Việt Nam về việc tập thơ thiếu nhi “Bầu trời trong quả trứng” của tác giả Xuân Quỳnh được Giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1982- 1983.

Ông Phùng Huy Cẩn cho hay mặc dù cho tới thời điểm Bộ VHTT&DL gửi báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ thì nhà thơ Thu Bồn cũng vẫn chưa bổ sung giải thưởng vào hồ sơ.

Dự kiện ngày 11/3, Lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước năm 2016 sẽ được tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội.

T.Lê