Theo báo StraisTimes, trong bài phát biểu đầu tiên tại hội nghị Đối thoại Shangri-La, ông Austin cam kết sẽ củng cố các mối quan hệ đối tác của Washington ở châu Á, ngay cả khi cuộc chiến ở Ukraine báo trước sự hỗn loạn có thể xảy ra nếu một trật tự quốc tế bắt nguồn từ các quy tắc và sự tôn trọng bị coi thường.
Phát biểu trước các bộ trưởng quốc phòng và quan chức hàng đầu của châu Á và châu Âu, ông Austin nhấn mạnh vai trò chủ chốt của ASEAN trong việc giải quyết các vấn đề an ninh và đề cập tới lập trường lâu dài của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long rằng các quốc gia ASEAN không nên cảm thấy áp lực phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc khi sự cạnh tranh giữa hai nước nóng lên.
Quan chức quốc phòng Mỹ nói, Mỹ vẫn tiếp tục theo đuổi cách tiếp cận của mình, mở rộng hợp tác với các đồng minh và đối tác, đồng thời làm việc với các thể chế khu vực đã tồn tại và mới xuất hiện.
"Chúng tôi tìm kiếm sự hòa nhập, không chia rẽ. Chúng tôi tìm kiếm sự hợp tác chứ không phải xung đột. Và như vậy, chúng tôi đang tuân theo lời khuyên khôn ngoan của Thủ tướng Lý Hiển Long, người lập luận rằng không một ai nên buộc phải lựa chọn đứng về phía nào. Ông ấy nói đúng. Các quốc gia bạn bè của chúng tôi ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương nên được tự do lựa chọn, tự do phát triển thịnh vượng và tự do lập lộ trình của riêng họ".
Bài phát biểu dài cả tiếng của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ chứa đựng những tuyên bố chỉ trích mạnh Trung Quốc khiến Bắc Kinh phản bác gay gắt.
Ông Austin nêu rõ các hành động của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông - nơi Bắc Kinh có tranh chấp lãnh thổ với Nhật, ở Biển Đông - nơi các tuyên bố về chủ quyền biển của Bắc Kinh xung đột với một số quốc gia ASEAN, gồm Philippines, Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Brunei, và Ấn Độ - nơi hàng chục nghìn binh sĩ có vũ trang của cả Ấn Độ lẫn Trung Quốc đang rơi vào thế bí trên một biên giới chưa được phân định rõ ràng.
Ông Austin cam kết Mỹ sẽ duy trì sự hiện diện tích cực khắp khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, và Mỹ sẽ ủng hộ phán quyết năm 2016 của Tòa án trọng tài quốc tế.
Quan chức quốc phòng hàng đầu của Mỹ cũng đề cập tới Đài Loan (Trung Quốc) - chủ đề gây chia rẽ trong cuộc gặp trực tiếp đầu tiên diễn ra vào hôm qua giữa ông và người đồng nhiệm Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa.
Ông Austin nói: "Chúng tôi không ủng hộ Đài Loan độc lập và chúng tôi kiên quyết ủng hộ nguyên tắc rằng các khác biệt xuyên eo biển phải được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình. Chính sách của Mỹ không thay đổi nhưng dường như điều đó không đúng với Trung Quốc...Chúng tôi đang chứng kiến sự cưỡng ép ngày càng tăng của Bắc Kinh... Các hành động của Trung Quốc có nguy cơ làm suy yếu an ninh, ổn định và sự thịnh vượng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Điều đó rất quan trọng với khu vực này và cả thế giới rộng lớn hơn".
Trung Quốc đã phản bác bài phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, nói rằng nó chứa đầy những cáo buộc vô căn cứ.
Hoài Linh