Cục Đăng kiểm Việt Nam đang đề xuất sửa đổi Nghị định 139/2018 quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới với nhiều điểm mới nhằm xoá những điểm nghẽn trong lĩnh vực đăng kiểm đang tồn tại hiện nay.
Trong đó, cơ quan soạn thảo đề xuất cho phép người có trình độ trung cấp, cao đẳng kỹ thuật cơ khí, có kinh nghiệm làm việc trong các xưởng sửa chữa, bảo dưỡng ô tô, có thời gian thực tập nghiệp vụ được thi sát hạch và cấp chứng chỉ đăng kiểm viên.
Quy định hiện hành bắt buộc đăng kiểm viên có trình độ chuyên môn đại học chuyên ngành kỹ thuật cơ khí. Ngoài ra, để được công nhận đăng kiểm viên bậc thường những nhân sự này phải trải qua 12 tháng thực tập nghiệp vụ đăng kiểm, vượt qua kỳ thi sát hạch.
Đối với đăng kiểm viên bậc cao ngoài trình độ trên còn phải có kinh nghiệm là đăng kiểm viên tối thiểu 36 tháng, đạt yêu cầu nghiệp vụ đăng kiểm viên xe cơ giới bậc cao.
Dự thảo nghị định cho phép các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng chính hãng của nhà sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu ô tô (3S, 4S) có trang thiết bị, nhân lực đáp ứng quy chuẩn được phép kiểm định ô tô.
Trước đề xuất “hạ chuẩn” đăng kiểm viên và mở rộng các cơ sở đăng kiểm, một số ý kiến bày tỏ băn khoăn lo ngại đề xuất này nếu được phê duyệt sẽ kéo theo loạt nguy cơ khủng hoảng trong thời gian tới.
Theo đó, với việc miễn chu kỳ kiểm định với xe mới, giãn chu kỳ kiểm định cho một số loại phương tiện thì chỉ 6 tháng - 1 năm sau có thể nhiều trung tâm đăng kiểm không có việc làm.
Ngoài ra, nếu thêm các trạm 3S, 4S được tham gia đăng kiểm thì sự cạnh tranh giữa các trạm càng trở nên gay gắt. Trong khi đó, tiêu chuẩn đăng kiểm viên lại được nới lỏng. Tất cả những yếu tố này sẽ dẫn đến chất lượng kiểm định phương tiện khó đảm bảo.
Hạ chuẩn đăng kiểm viên không có gì đáng ngại
Trước những băn khoăn này, TS. Nguyễn Hữu Đức - chuyên gia giao thông cho rằng, bản chất đăng kiểm đòi hỏi tay nghề nhiều hơn mà không cần đến trình độ đại học.
“Người có trình độ đại học trở lên thì năng lực sáng tạo của họ phải cao hơn người không học đại học. Nhưng bản chất đăng kiểm cần lặp đi lặp lại một số công việc nhất định. Hiện nay với trang thiết bị máy móc hiện đại, sự phán đoán, nhận xét, đánh giá chất lượng xe gần như máy làm hết.
Tất nhiên đăng kiểm viên cũng cần phải có trình độ nhất định nhưng theo tôi cũng không nhất thiết phải có trình độ đại học. Công việc của đăng kiểm viên thiên về tính chất tay nghề”, TS. Nguyễn Hữu Đức nói.
Ủng hộ đề xuất trên, chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thanh - nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam phân tích, đăng kiểm là ngành dịch vụ kỹ thuật, thợ có chuyên môn, kinh nghiệm làm việc có thể thao tác trên máy móc kiểm định, kiểm tra các chi tiết, phụ tùng xe, không cần người có trình độ đại học.
“Riêng đăng kiểm viên cấp cao thì cần có trình độ đại học vì có trách nhiệm ký giấy chứng nhận và các hoạt động của trung tâm. Mỗi đơn vị chỉ cần tối thiểu một đăng kiểm viên cấp cao”, ông Thanh nói.
Đồng quan điểm này, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cũng nhấn mạnh, hiện các trung tâm đăng kiểm sử dụng nhiều máy móc, thiết bị khá hiện đại. Đăng kiểm viên không còn như trước phải dùng kinh nghiệm để làm việc. Trong khi đó, có những việc như đối chiếu hồ sơ xe, rà soát số khung, số máy, màu sơn, nhận diện xe thì những thợ cơ khí cũng có thể làm tốt, không cần người tốt nghiệp đại học.
Trước lo ngại cho rằng việc hạ chuẩn đăng kiểm viên sẽ ảnh hưởng chất lượng kiểm định xe, ông Đức cho rằng, những người được tuyển làm đăng kiểm viên dù không có bằng đại học nhưng vẫn phải trải qua các lớp đào tạo về đăng kiểm, kỳ thi sát hạch… Họ phải đủ điều kiện mới được cấp chứng chỉ hành nghề.
“Do đó, tôi cho rằng việc hạ chuẩn không có gì đáng ngại. Thậm chí khi các cơ sở 3S, 4S với trang thiết bị tốt, những người ở đó là lành nghề thì tăng tính cạnh tranh sẽ càng tốt cho người dân, xã hội. Chủ phương tiện có nhiều sự lựa chọn hơn. Đứng về mặt quản lý nhà nước, việc cạnh tranh giữa các trung tâm đăng kiểm sẽ giúp tốt lên nên chúng ta không nên lo việc ấy”, ông Đức nhấn mạnh.
Hơn 5 tháng qua, công an 32 địa phương đã khởi tố 64 vụ án với 506 bị can về 7 tội danh khác nhau liên quan tiêu cực đăng kiểm khiến cho lĩnh vực này rơi vào khủng hoảng trầm trọng. Hàng loạt trung tâm buộc phải đóng cửa phục vụ công tác điều tra hoặc không thể vận hành do thiếu nhân lực. Tình trạng này dẫn đến ùn ứ, quá tải tại các trung tâm đăng kiểm, người dân phải xếp hàng nhiều ngày chờ kiểm định xe ô tô.
Trước thực tế này, Bộ GTVT đã gấp rút sửa đổi Thông tư 16, thay thế bằng Thông tư 02 cho phép miễn đăng kiểm lần đầu với xe mới và giãn chu kỳ với một số loại phương tiện cơ giới khác. Tuy nhiên, trên thực tế tình trạng ùn ứ vẫn diễn ra do nhân sự đăng kiểm viên đang thiếu trầm trọng.
.svg){kind=icon}
