Hạn chế lừa đảo, nội dung xấu độc trên không gian mạng

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm cho biết, thời gian tới, cơ quan chức năng sẽ yêu cầu tất cả chủ tài khoản mạng xã hội là cá nhân hay tổ chức phải thực hiện việc định danh - áp dụng cho cả mạng xã hội nước ngoài như Facebook, YouTube, TikTok… 

Theo ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc kỹ thuật Công ty Công nghệ An ninh mạng Quốc gia Việt Nam (NCS), việc định danh các tài khoản số bao gồm các tài khoản mạng xã hội, mạng chia sẻ, OTT và các dịch vụ online khác là rất cần thiết vì một môi trường mạng lành mạnh, văn minh. Đặc biệt, khi ngày càng có nhiều hoạt động của người dân đang từng bước chuyển dịch từ môi trường thực sang môi trường số, thậm chí có rất nhiều những hoạt động, tương tác của người dân đã biến mất trong cuộc sống ngoài đời thực và chỉ còn xuất hiện trên môi trường số. 

Việc định danh tài khoản mạng xã hội sẽ hạn chế được tình trạng lừa đảo trên không gian mạng. Ảnh: Trọng Đạt

Theo ông, việc quản lý, định danh các tài khoản số sẽ giúp hệ thống luật pháp được áp dụng một cách thống nhất, bình đẳng, không phân biệt đời thực hay trên mạng. Góp phần loại bỏ các nội dung xấu, sai trái, vi phạm pháp luật như lừa đảo hoặc gây hại cho xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức khi tham gia vào không gian mạng.

Đồng quan điểm với ông Nguyễn Minh Đức, sáng lập và CEO của CyRadar cũng cho rằng, việc yêu cầu các mạng xã hội trong đó có Facebook, YouTube hay TikTok định danh tài khoản người dùng là một điều cần làm. Bởi khi người dùng tài khoản thật, họ sẽ có trách nhiệm với những phát ngôn của mình đưa ra, không phải thích nói gì thì nói, hay chửi bới, xúc phạm tổ chức, doanh nghiệp một cách thoải mái…

Ngoài ra, việc định danh này cũng sẽ góp phần quan trọng trong việc hạn chế được tình trạng lừa đảo trên không gian mạng đang diễn ra một cách tràn lan như hiện nay. Bởi lúc ấy cơ quan chức năng cũng như nền tảng dễ dàng phát hiện và xử lý các cá nhân vi phạm một cách nhanh chóng. 

Bà Quyên Phạm, Phó Chủ tịch Liên minh Sáng tạo Nội dung số Việt Nam, cũng chia sẻ, việc xác thực được các tài khoản mạng xã hội là một biện pháp rất cần thiết góp phần để hạn chế được những tiêu cực trên mạng xã hội như lừa đảo, “bóc phốt”, đăng tải những nội dung xấu, độc, vi phạm các chuẩn mực văn hóa, thuần phong mỹ tục. Ở góc độ phát triển kinh tế số, thì việc định danh được tài khoản cũng sẽ giảm bớt được nạn vi phạm bản quyền nội dung số đang rất nhức nhối trên mạng xã hội.

Cần có sự đồng bộ và vẫn khó xử lý triệt để

Theo ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc kỹ thuật NCS, việc định danh tài khoản là điều cần làm, nhưng cần lưu ý là nhiều nền tảng số hiện nay sử dụng định danh thông qua tài khoản của một dịch vụ khác. Chẳng hạn như tài khoản mạng xã hội Facebook được lập thông qua email của Google, tài khoản mua bán trực tuyến được lập thông qua tích hợp từ tài khoản Facebook… Việc chồng chéo này sẽ rất khó khăn khi chỉ cần một trong chuỗi các nền tảng liên quan không tuân thủ yêu thì cầu tính định danh sẽ bị phá vỡ. Do đó, ở đây cần đòi hỏi tính đồng bộ, thống nhất cao của tất cả các nền tảng.

Ông Hồ Minh Đức, CEO của Vbee, cũng cho rằng, để định danh được các tài khoản trên các nền tảng số như mạng xã hội, đòi hỏi cần phải thực hiện đồng bộ nhiều bước, trong đó: Nền tảng SIM số phải được định danh đầu tiên. Vì hầu hết các nền tảng số đều định danh và ưu tiên định danh qua SIM điện thoại; Các công cụ và công nghệ định danh phải quy định bắt buộc đối với các nền tảng xã hội; Các công cụ báo cáo, phản ánh phải xuyên suốt và thời gian thực với cơ quan quản lý. Bởi nếu không có sự đồng bộ thì định danh trên mạng xã hội còn khó hơn cả SIM số, vì còn có các công dân không phải là người Việt Nam.

Bà Quyên Phạm, Phó Chủ tịch Liên minh Sáng tạo Nội dung số Việt Nam cũng phân tích, ở một mặt nào đó, dù có ban hành các quy định quản lý chặt chẽ đến đâu thì cũng khó có thể ngăn chặn triệt để các tiêu cực phát sinh. Trong xã hội thực cũng vậy, pháp luật thì rất nghiêm minh nhưng tệ nạn xã hội, tội phạm vẫn tồn tại, vậy thì trong xã hội ảo mỗi người phải học cách tự tạo “bộ lọc” cho riêng mình để tránh bị lợi dụng.

Đưa nhận định tương tự, ông Nguyễn Minh Đức, CEO CyRadar chia sẻ, thực tế rất khó ngăn chặn triệt để các hành vi vi phạm, chẳng hạn như tình trạng lừa đảo vẫn có thể xảy ra khi hacker tiến hành hack tài khoản người dùng và sử dụng tài khoản đã được định danh đó vào mục đích xấu. 

Còn ông Ngô Trần Vũ, Giám đốc điều hành Công ty TNHH Bảo mật Nam Trường Sơn (NTS Security) cũng đưa ra cảnh báo, cần làm chặt chẽ việc định danh để tránh hiệu ứng ngược. Cụ thể, ở đây là việc bảo mật thông tin của người dùng trong quá trình khai báo thông tin cá nhân. Bởi hacker cũng có thể lợi dụng việc này để tạo ra các trang khai báo giả mạo mạng xã hội, nhằm lừa đảo và đánh cắp thông tin người dùng, lúc đó thành ra lại tạo hiệu ứng ngược.

 Người dùng không phải lo ngại việc bảo mật thông tin cá nhân

Rất nhiều ý kiến lo ngại việc khi người dùng cung cấp thông tin cá nhân của mình cho các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, TikTok, YouTube, liệu thông tin của họ có được bảo mật hay không, bởi đây là các mạng xã hội của nước ngoài. Tuy nhiên, theo các chuyên gia bảo mật, người dùng không cần phải lo lắng về việc này, bởi theo Luật An ninh mạng, các thông tin cá nhân liên quan đến dữ liệu của người dùng đều bắt buộc các nền tảng phải lưu trữ tại Việt Nam. 

Theo đó Nghị định 53 quy định chi tiết một số điều của Luật An ninh mạng, trong đó có quy định các loại dữ liệu Internet như dữ liệu về thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam; dữ liệu do người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam tạo ra (tên tài khoản sử dụng dịch vụ, thời gian sử dụng dịch vụ, thông tin thẻ tín dụng, địa chỉ thư điện tử, địa chỉ mạng đăng nhập, đăng xuất gần nhất, số điện thoại đăng ký được gắn với tài khoản hoặc dữ liệu; dữ liệu về mối quan hệ của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam: Bạn bè, nhóm mà người sử dụng kết nối hoặc tương tác; phải được lưu trữ tại Việt Nam, chính thức có hiệu lực thi hành từ 1/10/2022.