- "Họ đã không kịp hỏi nhau liệu có ai là gốc ở Sài Gòn hay không, quê quán ở đâu. Họ không kịp dành thời gian để phân biệt đứa Sài Gòn, đứa không Sài Gòn, đứa nào chất, đứa nào gốc. Chất gốc là một thứ gì đó xa lạ và đầy khoe mẽ, tuyệt không phải do con người ở vùng đất này nghĩ ra" – tác giả Khải Đơn đã viết như vậy trong cuốn sách vừa ra mắt "Sài gòn - thị thành hoang dại".

"Sài Gòn – Thị thành hoang dại" là quyển sách viết về Sài Gòn, về những người nhập cư đã rời xa quê hương để đi tìm một "miền đất hứa". Họ thắp lửa trong tim, mang vào thành phố. Có người tìm thấy tổ ấm, tình yêu và sức mạnh của mình giữa Sài Gòn. Nhưng cũng có người đã gục ngã, tổn thương và đánh mất chính mình. Tập tản văn “Sài Gòn – Thị thành hoang dại” của Khải Đơn được chia thành 4 phần: Thị thành hoang dại, Sài Gòn - tại sao để yêu, Chợ giấc mơ, kỷ niệm đóng đinh vào phố.

{keywords}
Tác giả Khải Đơn ký tặng sách độc giả.

Sài Gòn trong mắt Khải Đơn là một thế giới như "miền Viễn Tây", với đủ những hỗn loạn, nỗi sợ, sự bất an, cả những mất mát khi một người nhập cư sống ở Sài Gòn. Đó là một Sài Gòn ngập ngụa kênh đen, nơi trở thành điển hình của những mỏi mệt trong cuộc sống hàng ngày, là gương mặt của những người trẻ ẩn nấp trong quán cafe - hay thực ra là một giờ khắc bình an hiếm hoi giữa cuộc sống mưu sinh hàng ngày vất vả.

Sài Gòn được vẽ nguệch ngoạc lại bằng những bất an không giấu giếm. Thành phố triệu dân và quá tải phải chịu đựng những phần xấu xí nào nó, rồi ám ảnh lên con người, làm người đến mưu sinh vất vả hơn bao giờ hết. Họ sống với Sài Gòn nhưng không thể yêu nó, bởi trái tim để ở quê nhà, họ đợi chờ ngày tháng để rời bỏ nó, về lại với yêu thương quê mùa. Sài Gòn hỗn loạn đó, khủng khiếp đó, dữ dội đó, nhưng cô đơn biết bao.

Không bi quan đến thế vì những bất an của thành phố, "Sài Gòn - tại sao để yêu" và "Kỷ niệm đóng đinh vào phố" là những nốt trầm mềm mỏng, như thể tác giả tự nhắc nhở mình vì sao Sài Gòn vẫn đáng yêu, dù nó khói bụi, kẹt xe, nhức nhối, mỏi mệt...

Sài Gòn hiện ra với những tiệm sách cũ đầy ắp bí mật, hàng hoa bán vỉa hè chỉ 2000đ/cành và cánh hoa đã cũ, dập nát, đó là bình trà đá miễn phí căng mình ra giữa mùa hè ngột ngạt. Người bán vé số, phát tờ rơi, dân làm ve chai ở Sài Gòn phơi mình dưới nắng mùa hè hẳn thấm thía cái khốn khổ của thiếu miếng nước uống, thiếu bóng râm mát nghỉ chân. Những người tốt lành đâu đó đã xuất hiện, ẩn danh và tự nhiên, họ "gieo" những bình trà đá miễn phí trên cung đường, treo cả cốc giấy, bỏ trà tươi... tiếp sức cho người lao động nghèo. Sự lương thiện đó làm giảm đi áp lực của hỗn loạn, làm người xa xứ bớt sợ, khiến họ được nâng đỡ bước chân để sinh tồn được giữa thành phố lạ. 

Khải Đơn đã viết về những mảnh đáng yêu đó, để thuyết phục người đọc tin rằng tại sao Sài Gòn đáng sống đến vậy!

Một phần những bài viết trong tập "Thị thành hoang dại" được viết lại từ những phỏng vấn Khải Đơn thực hiện với những người tình nguyện để cô ghi lại câu chuyện. Bằng cách đối thoại, Khải Đơn gặp những người bạn xa lạ ở quán cafe, họ kể cho cô nghe những tâm sự, tình cảm hay cả những kỉ niệm đắng với thành phố. Ghi lại, ẩn danh, hay viết lại hoàn toàn thành một chuyện hư cấu, Khải Đơn cố gắng chuyển tải những tâm sự mà cô bắt gặp từ người nhập cư đến Sài Gòn sinh sống và cuộc chiến mưu sinh họ phải đối mặt hàng ngày.

Khi được hỏi về cảm giác khi viết về Sài Gòn, tác giả chia sẻ: “Ở thành phố này, mọi người không nhìn vào mặt nạ của nhau bởi vì có ai biết nhau từ đâu tới đâu thì làm sao có thể nhìn vào mặt nạ của nhau được, thì phải như cách đơn thuần nhất con người chúng ta tìm được nhau, đó là ngồi xuống uống một cốc café, nói chuyện với nhau. Đó là cách mà những con người tìm đến với nhau.

Tôi nghĩ đó chính là lý do mà tôi rất là yêu Sài Gòn và tôi viết mọi thứ vào. Có người hỏi tôi là tại sao lại đặt tên luôn là Sài Gòn như vậy thì những người ở tỉnh khác không nên đọc? Tôi bảo không, câu chuyện này là về người nhập có nhân vật trong đây là người Quảng Ngãi, họ chỉ đến đây để sống thôi. Và bởi vì, tôi với tư cách cá nhân là người yêu thành phố này nên tôi phải đặt cái tên lên, tôi vẫn muốn nó là như vậy…”

T.Lê