Tôi không biết điều gì ẩn sau câu chuyện lát vỉa hè, nên đành nhắc lại những lý do được các quan chức Hà Nội trả lời trên báo chí: do cần thi công cải tạo, do ô tô xe máy đi lên làm hỏng vỉa hè, do hàng quán chiếm dụng vỉa hè…

Vỉa hè ở Hà Nội thường xuyên bị nát tươm.

Thực tế, vỉa hè ở Hà Nội có “tuổi thọ” rất thấp, dù có đợt lát đá tự nhiên được quảng cáo là bền 70 năm. Vỉa hè đường Nguyễn Trãi, Trần Phú, Nguyễn Chí Thanh, Huỳnh Thúc Kháng, Trần Phú (Hà Đông)… sau thời gian ngắn lát đá tự nhiên này đã nát tươm. Vỉa hè đường Nguyễn Chí Thanh năm nay cũng đang được lát lại.

Vỉa hè làm xong nhanh hỏng, chắn chắn do công tác quản lý vỉa hè chưa tốt. Không vỉa hè nào chịu được nếu ô tô, xe cộ chèn lên, hay vừa lát xong thì đơn vị thi công đường ống nước, cống, cáp điện thoại, internet… lại đào xới.

Đó là chưa kể, thi công ẩu tả thì công trình không thể bền. Báo chí đưa tin, mới đây Chi cục giám định xây dựng, Sở Xây dựng Hà Nội, đi kiểm tra công tác thi công lát vỉa hè tại địa bàn quận Long Biên. Đoàn kiểm tra đã thấy rằng vật liệu lát vỉa hè chỉ là gạch giả đá, có giá thành rẻ hơn đá tự nhiên khoảng gần 1/5 lần. Lớp vữa không đều, dày hơn 3 phân, trong khi theo quy định lớp này không quá 3 phân.

Cho nên, Hà Nội cần tìm cách để bảo vệ vỉa hè, thay vì “đánh trống bỏ dùi”. Còn nhớ năm 2017, Hà Nội noi theo TP.HCM rầm rộ phát động chiến dịch “giành lại vỉa hè cho người đi bộ”. Nhưng đến nay, chiến dịch này cơ bản là thất bại. Từng mét vuông vỉa hè vẫn được tận dụng làm mọi việc, ngoại trừ dành cho người đi bộ!

Vậy nên, quản lý vỉa hè phải quản từ khâu thi công. Nếu thi công kém chất lượng thì xử lý đơn vị thi công. Lấn chiếm vỉa hè thì xử việc lấn chiếm, nếu cần thiết có có thể quy hoạch và cho thuê những đoạn vỉa hè rộng rãi để bán hàng. Đào xới vỉa hè làm công trình nọ kia không hoàn trả nguyên vẹn phải bị phạt nặng.

Các cơ quan giám sát cũng có thể tiến hành soi xét kỹ lưỡng và công khai việc chi tiêu cho lát vỉa hè, bởi rất khó tìm thấy trên các website chính thức của sở ban ngành Hà Nội số liệu này. Biết đâu, sau đó mỗi viên gạch lại bỗng dưng ‘biết kể nhiều câu chuyện’.

Và tất nhiên, vốn đầu tư công cần tập trung cho các lĩnh vực khác để phục vụ phát triển, chứ không chỉ tập trung lát vỉa hè dịp cuối năm.