{keywords}
 

Theo hãng tin Reuters, cuối tháng 1, các quan chức y tế Hàn Quốc đã triệu tập đại diện của hơn 20 công ty y tế đang trong kỳ nghỉ Tết tới một phòng họp nằm sâu trong một ga tàu nhộn nhịp ở Seoul. Một trong các quan chức về bệnh lây nhiễm hàng đầu của Hàn Quốc đưa ra một thông điệp khẩn cấp: Hàn Quốc cần bộ xét nghiệm để phát hiện virus corona chủng mới ngay lập tức khi mà bệnh dịch này đang lan khắp Trung Quốc. Quan chức này cam kết các công ty sẽ nhận được sự phê chuẩn nhanh chóng.  

“Vào thời điểm đó, ở Hàn Quốc mới có 4 ca nhiễm Covid-19. Song, chúng tôi vô cùng lo lắng. Chúng tôi tin rằng bệnh đó sẽ phát triển thành đại dịch”, Reuters dẫn lời ông Lee Sang-won, chuyên gia về bệnh lây thuộc Trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh (CDC) Hàn Quốc, cũng tham dự cuộc họp nói. “Chúng tôi hành động như quân đội”.

Một tuần sau cuộc họp ngày 27/1, CDC Hàn Quốc phê chuẩn bộ xét nghiệm chẩn đoán virus corona chủng mới của một công ty. Tiếp đó, bộ kit thử của một một công ty nữa cũng được phê chuẩn.

Tới cuối tháng 2, Hàn Quốc là trở thành tiêu đề các bài báo trên khắp thế giới vì có các trung tâm xét nghiệm Covid-19 phục vụ theo kiểu tạt xe qua, có khả năng kiểm tra cho hàng nghìn người mỗi ngày.

{keywords}
 

Phản ứng nhanh chóng của Hàn Quốc trái ngược với những gì diễn ra ở Mỹ. 7 tuần sau cuộc họp ở ga tàu, Hàn Quốc đã xét nghiệm cho hơn 290.000 người và phát hiện hơn 8.000 ca nhiễm Covid-19. Các ca nhiễm mới đã giảm xuống: ngày 18/3, có 93 ca nhiễm mới được phát hiện, giảm mạnh so với thời kỳ đỉnh điểm là 909 ca hai tuần trước đó.

Mỹ cũng phát hiện ca nhiễm Covid-19 cùng ngày với Hàn Quốc song tới giờ vẫn chưa đáp ứng được các nhu cầu về xét nghiệm. Khoảng 60.000 ca xét nghiệm đã được tiến hành tại các phòng thí nghiệm công và tư trên toàn nước Mỹ (có 330 triệu dân), giới chức liên bang Mỹ cho biết hôm 17/3.

Kết quả là, giới chức Mỹ không biết có bao nhiêu người dân nước này bị nhiễm virus và những khu vực nào có nhiều người nhiễm bệnh tập trung, dù đây là các thông tin vô cùng quan trọng đối với các nỗ lực ngăn chặn dịch bệnh lây lan.

Tới ngày 18/3, có hơn 7.000 trường hợp nhiễm Covid-19 được phát hiện ở Mỹ và trong vài tháng tới có thể có tới 96 triệu người nhiễm và 480.000 người có thể chết vì virus corona chủng mới, báo cáo do Bác sĩ James Lawler, một chuyên gia về bệnh lây tại trung tâm y tế trường đại học Nebraska soạn thảo để trình lên Hiệp hội các bệnh viện Mỹ cho thấy.

{keywords}
 

“Bạn không thể chiến đấu với thứ bạn không thấy”, Roger Klein, cựu giám đốc phòng thí nghiệm y tế tại Cleveland đồng thời là cố vấn của Bộ Y tế và các dịch vụ con người Mỹ về các vấn đề thí nghiệm y tế cho hay. 

Làm thế nào Mỹ lại tụt quá xa so với Hàn Quốc chính là câu chuyện về hàng loạt sự đối lập giữa hệ thống y tế công của hai quốc gia, các chuyên gia về bệnh lây, giới chức địa phương và thầy thuốc lâm sàng nhận xét.

Sự đối lập ở đây là một bộ máy được tổ chức hợp lý so với bộ máy rườm rà, cách lãnh đạo táo bạo so với cẩn trọng và sự nhạy bén với tình huống khẩn cấp so với việc dựa vào các quy định, nghi thức.

Theo các cựu quan chức và chuyên gia y tế công, chính quyền của Tổng thống Donald Trump bị nhiều quy định và các thủ tục ngáng chân. Thay vì yêu cầu ngành tư nhân phát triển và chế tạo các bộ xét nghiệm từ sớm như Hàn Quốc thì giới chức Mỹ lại dựa vào các bộ kit thử do Trung tâm ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh (CDC) chuẩn bị - như thông lệ, dù một số bộ đưa ra các kết quả không chuẩn.

Tiếp đó, vì dính tới các thủ tục kiểm tra tốn thời gian, Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ lại không phê chuẩn bất cứ bộ kit thử nào ngoài bộ kiểm tra của CDC. Mãi tới 29/2 – hơn năm tuần sau khi các cuộc thảo luận ngoài phòng thí nghiệm được tiến hành, bộ thử mới được phê chuẩn.

Trong khi đó, do thiếu các bộ xét nghiệm, CDC khăng khăng giữ ý kiến trong suốt nhiều tuần về việc thu hẹp các tiêu chí làm xét nghiệm. CDC cho rằng chỉ xét nghiệm khi một người từng tới Trung Quốc hoặc những điểm nóng khác về dịch, hay có tiếp xúc với người nào đó đã nhiễm bệnh. Kết quả là, chính phủ liên bang đã không thể kiểm tra hàng loạt người Mỹ và bỏ lỡ cơ hội kiềm chế dịch lây lan, các chuyên gia y tế công cho hay.

Về phần Hàn Quốc, quốc gia châu Á này sẵn sàng chấp nhận rủi ro, đưa ra các bộ kit thử nhanh sau đó quay lại kiểm tra tính hiệu quả của nó. Đối lập với Hàn Quốc, Cơ quan quản lý dược phẩm và thực phẩm (FDA) Mỹ lại cho rằng họ muốn đảm bảo rằng các xét nghiệm phải chính xác trước khi nó tới tay hàng triệu người Mỹ.

Bị dội bom chỉ trích giữa lúc tái tranh cử, Tổng thống Donald Trump cuối tuần trước cam kết sẽ đẩy nhanh việc sản xuất các bộ kit xét nghiệm bằng cách hợp tác với các công ty tư nhân. Ông cũng hứa rằng việc xét nghiệm sẽ được phổ biến tại các bệnh viện ở cửa hàng.

Trong tuần này, FDA cho hay, có hơn 35 trường đại học, bệnh viện và các công ty thí nghiệm đã bắt đầu phát triển bộ kiểm tra riêng của mình theo chính sách mới sửa đổi của FDA. Tuy nhiên, sẽ mất nhiều tuần nước Mỹ mới có đủ các bộ xét nghiệm để lấp đầy nhu cầu.

Hoài Linh