Tại tọa đàm “Giảm phát thải ngành ô tô: Nhiều lối đi, một đích đến” do Báo Đầu tư tổ chức vào sáng nay 29/8, ông Võ Minh Lực, Giám đốc Điều hành BYD Việt Nam cho biết, giao thông hiện nay đang là một trong những nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất, đóng góp đáng kể vào biến đổi khí hậu.
Các phương tiện giao thông truyền thống sử dụng nhiên liệu hóa thạch không chỉ gây ô nhiễm không khí mà còn là nguồn gốc của nhiều bệnh tật cho con người. Ngoài ra, việc gia tăng dân số và đô thị hóa nhanh chóng khiến hệ thống giao thông hiện tại trở nên quá tải, dẫn đến tắc nghẽn giao thông và gia tăng ô nhiễm.
Ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư cho biết, nếu mỗi chiếc xe hơi lưu thông trên đường được ví như một trạm phát thải di động, thì Việt Nam đang có gần 6,5 triệu trạm phát thải như vậy. Những chiếc xe hơi này được coi là tác nhân chính gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng tiêu cực trực tiếp đến sức khỏe người dân.
Theo phân tích từ Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường, phương tiện giao thông là nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm không khí ở các đô thị, đóng góp đến 70% lượng bụi và khí thải vào không khí. Điều này dẫn đến khoảng 3,8 triệu ca tử vong sớm mỗi năm.
Trước tình hình này, ông Minh cho rằng việc chuyển đổi hoặc thậm chí “đóng cửa” các nguồn phát thải này là cần thiết và cấp bách. Điều này không chỉ phù hợp với xu hướng toàn cầu mà còn là một nhiệm vụ quan trọng nếu Việt Nam muốn đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050 như Chính phủ đã cam kết.
Đặc biệt, với dân số lớn và đang gia tăng, cùng với nền kinh tế đang phát triển ổn định, nếu không có những giải pháp kịp thời để làm “xanh hóa” ngành ô tô, các nguồn phát thải từ phương tiện giao thông có thể trở thành vấn đề nghiêm trọng trong việc phát triển bền vững của đất nước.
Giao thông xanh gặp nhiều thách thức
Hiện Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã đề xuất nhiều chính sách ưu đãi và hỗ trợ để thúc đẩy phát triển xe điện nhằm giảm phát thải môi trường.
Cụ thể, Bộ GTVT đã kiến nghị ba loại xe điện được hưởng ưu đãi, gồm xe điện chạy bằng pin, xe điện sử dụng pin nhiên liệu, và ô tô năng lượng mặt trời. Bộ cũng đề xuất miễn, giảm lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số cho người sử dụng xe ô tô điện; khuyến khích tiếp cận tín dụng và trợ giá trực tiếp cho người mua xe; ưu tiên phát triển xe ô tô điện trong lĩnh vực vận tải; và cung cấp ưu đãi vốn vay cho các doanh nghiệp vận tải chuyển đổi sang xe ô tô điện, cùng với trợ giá cao hơn cho xe buýt điện.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, dù những chính sách này mang lại nhiều lợi ích, việc phát triển giao thông xanh vẫn gặp nhiều khó khăn. Các vấn đề bao gồm quy hoạch trạm sạc tại các đô thị chưa hợp lý, làm khó cho nhà đầu tư; cơ sở hạ tầng giao thông chưa đáp ứng đủ nhu cầu chuyển đổi của người dân; và chính sách hỗ trợ chuyển đổi từ xe động cơ truyền thống sang xe năng lượng mới chưa được triển khai mạnh mẽ, với lộ trình còn chưa rõ ràng.
Ông Võ Minh Lực, Giám đốc Điều hành BYD Việt Nam cho rằng, để phát triển giao thông xanh tại Việt Nam, cần xây dựng chương trình chuyển đổi sang sử dụng điện và năng lượng xanh cho nhiều loại phương tiện khác nhau. Điều này đòi hỏi việc khuyến khích và hỗ trợ người dân cũng như doanh nghiệp sử dụng các phương tiện thân thiện với môi trường hơn.
Đặc biệt, sự hợp tác giữa nhiều đơn vị là rất quan trọng để tiến xa hơn trong việc này. Sự đồng hành này sẽ giúp người dân dần thay đổi thói quen và thúc đẩy xu hướng di chuyển xanh ngày càng bền vững. Hơn nữa, việc xây dựng hệ thống hạ tầng phù hợp cũng sẽ giúp người dân dễ dàng tiếp cận và sử dụng giao thông xanh hơn.