Về việc chủ đầu tư đường bộ cao tốc yêu cầu chủ xe duy trì số dư tài khoản, ông Nguyễn Văn Nhi, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, đây chỉ là phương án áp dụng tạm thời. Cách này nhằm đảm bảo nguyên tắc, người điều khiển phương tiện phải duy trì số dư tài khoản để đi vào cao tốc; thứ hai là đảm bảo nguyên tắc tối ưu thời gian xử lý sự cố, không để ùn tắc kéo dài tại các điểm ra cao tốc.
Theo ông Nhi, hiện nay lượng phương tiện qua các trạm thu phí trên các tuyến do VEC quản lý chưa nạp tiền vào tài khoản hoặc số dư không đủ còn rất lớn. Trong tình huống bình thường, một xe qua trạm ETC mất khoảng 2-4 giây, trường hợp tài khoản không đủ tiền, thì thời gian xử lý tại điểm ra sẽ mất trên 5 phút vì phải tiến hành kiểm tra, xác minh thông tin điểm vào, hướng dẫn nạp tiền, thu tiền mặt…Nếu nhiều phương tiện phải xử lý thì có thể dẫn đến ùn tắc kéo dài, gây cản trở mất an toàn giao thông và không đảm bảo hiệu quả của thu phí ETC.
Mặc dù đã có chế tài xử phạt đối với các lái xe cố tình vi phạm, nhưng đây là quãng thời gian để tất cả người tham gia giao thông thay đổi nhận thức và thói quen, nên việc áp dụng xử phạt theo luật định không phải là phương án tối ưu.
Thống kê của VEC cho thấy, số lưu lượng xe đi lộ trình ngắn nhất (mức phí thấp nhất) trên các tuyến đường của VEC chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 3% trên tổng số xe di chuyển trên tuyến. Do vậy VEC và nhà cung cấp dịch vụ ETC rất cân nhắc đến lợi ích, tiện lợi của đại đa số phương tiện để đề xuất hạn mức phù hợp.
Đối với vấn đề nạp tiền vào tài khoản phải mất phí, đại diện hai nhà cung cấp dịch vụ là VETC và VDTC cho biết, hai đơn vị này không thu bất cứ loại phí nạp tiền nào của người dân, phí này là do phía ngân hàng hoặc đơn vị trung gian thanh toán quy định.
Hiện nay, có khoảng 10 kênh để nạp tiền vào tài khoản giao thông, hai nhà cung cấp dịch vụ đang tiếp tục đàm phán với các tổ chức tín dụng để xem xét liên kết dịch vụ và miễn phí khi nạp tiền vào tài khoản giao thông.
Người dân nên sử dụng dịch vụ chuyển khoản miễn phí vào tài khoản ngân hàng của VETC hoặc VDTC bằng hình thức internet banking. Nội dung chuyển khoản chỉ cần điền thông tin biển số xe hoặc số TK giao thông là có thể đảm bảo thành công; số tiền trong tài khoản này thuộc quyền sở hữu và quản lý của khách hàng, khi xe đi qua trạm thì số tiền bị trừ sẽ thuộc quyền sở hữu của đơn vị cung cấp dịch vụ, và số dư còn lại khách hàng có thể rút ra tùy ý.
Về việc nhiều ý kiến cho rằng, hình thức trả sau sẽ giải quyết được hết tất cả tình huống trên, tuy nhiên để thực hiện được cơ quan quản lý nhà nước phải xây dựng hành lang pháp lý để áp dụng trong giai đoạn 2 của lộ trình thu phí ETC.
Chấm dứt tình trạng dán thẻ chồng lấn
Thứ trưởng GTVT Lê Đình Thọ cho hay, việc khuyến nghị số dư trong tài khoản giao thông chỉ là phương án tạm thời, phải tính toán kỹ lưỡng mọi tình huống thật phù hợp và phải giải thích rõ để người dân hiểu và chia sẻ.
Ông cũng yêu cầu các đơn vị cung cấp dịch vụ phải kết nối, đàm phán với các tổ chức tín dụng để việc nạp tiền không phải qua nhiều kênh mà phải có phương án nhanh nhất, tiện lợi nhất.
Thứ trưởng Thọ cũng yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ ETC phải đẩy mạnh thêm nữa công tác thông tin, tuyên truyền cho người dân. Duy trì lực lượng chuyên nghiệp để vận hành hệ thống, tăng cường thêm các hình thức hỗ trợ dán thẻ; trên nguyên tắc các nhà cung cấp dịch vụ phải liên thông thông suốt với nhau, dứt điểm về tình trạng dán thẻ chồng lấn.
Việc tổ chức giao thông, tổ chức dán thẻ phải phù hợp với điều kiện thực tế, rà lại các điểm tổ chức dán thẻ, chỉ dẫn… trên nguyên tắc phải có dự báo, thông báo từ xa, khoa học, tránh hiện tượng dồn toa gây cản trở lưu thông trên tuyến. Kiên quyết giám sát để các tuyến còn lại chỉ duy trì 1 làn hỗn hợp.
Để giải quyết căn cơ các vấn đề đang tồn tại, Thứ trưởng Thọ cho biết, Bộ GTVT sẽ kiến nghị Chính phủ ban hành một khuôn khổ pháp lý cao hơn Quyết định số 19 để đảm bảo các nguyên tắc vận hành hệ thống thu phí không dừng một cách lâu dài và quy định rõ quy trình, tiêu chuẩn và trách nhiệm của các chủ thể liên quan.