Tham mưu trưởng IDF Aviv Kochavi đã quyết định vào giữa tháng 10/2019 rằng, các sĩ quan “sẽ được yêu cầu đọc sách chuyên môn”. Một quyết định quan trọng và cũng là bằng chứng đáng buồn cho việc quân nhân Israel thiếu thói quen đọc, kể cả sách thuộc lĩnh vực mình phụ trách, theo báo Israel The Jerusalem Post.

Đọc sách trợ giúp giành chiến thắng

Các sĩ quan Israel nổi tiếng là những người không đọc nhiều. Đó thường không phải là lỗi của họ vì có rất nhiều việc phải làm và say mê đọc sách không phải là một trong số đó. 

Quân nhân Israel có những ưu tiên khác, khẩn cấp hơn nhiều. Họ làm việc chăm chỉ và đôi khi mạo hiểm mạng sống trong quá trình này. Cấp trên cũng chưa khuyến khích đầu tư thời gian vào đọc sách.

Binh sĩ Israel ở Jerusalem. Ảnh: Linh Nhi

Giáo sư Avi Kober nhận định: “Suốt nhiều năm, quân đội Israel thiếu quan tâm đến các khía cạnh lý thuyết của nghề quân sự và đánh giá thấp đóng góp của nó”. Đọc sách có thể giúp giải quyết vấn đề này. 

Cách tiếp cận truyền thống của IDF có xu hướng rất thực tế, tức là các sĩ quan được đào tạo để chứng minh khả năng của họ bằng hành động, chứ không phải bằng văn bản hay đọc sách. Có hàng chục sĩ quan Israel đăng bài báo trong thời gian tại ngũ, nhưng rất ít người viết sách. 

Rõ ràng là quân đội tập trung vào điều quan trọng nhất: thực hiện các nhiệm vụ chính của mình. IDF không phải là trường đại học hay viện nghiên cứu. Tuy nhiên, IDF nên tiếp tục thúc giục các sĩ quan đọc sách.

Theo ông Ehud Eilam, thành viên cấp cao của Viện Gold về chiến lược quốc tế, từng phục vụ trong IDF và đã xuất bản 5 cuốn sách, IDF không thể giành chiến thắng trong một cuộc chiến bằng cách tập trung vào việc đọc, bất kể các sĩ quan của họ đọc gì, nhưng đọc sách có thể giúp đạt được chiến thắng. Việc này cải thiện kỹ năng của những người chỉ huy. 

Trước hết, nó mở ra cho người đọc thế giới lịch sử quân sự, từ thời cổ đại đến ngày nay. Một cuốn sách đưa độc giả quay ngược thời gian, cho họ thấy nhiều bài học quân sự về chiến đấu trên bộ, trên không và trên biển. Hơn nữa, người đọc sẽ không bị tổn hại gì cả, không giống như trong quá trình huấn luyện, đặc biệt là khi bắn đạn thật. 

Quân nhân tranh thủ đọc sách những lúc rảnh rỗi. Ảnh: Reuters

Một lợi thế lớn khác là chi phí của một cuốn sách. Ngay cả khi hàng nghìn bản được trao cho các sĩ quan, chi phí đầu tư là khá thấp so với việc mua và bảo trì các thiết bị quân sự, chưa nói đến hệ thống vũ khí như xe tăng.

Ông Eilam cho rằng, đầu sách ở Israel rất nhiều nhưng cần tìm những cuốn phù hợp nhất với quân nhân. IDF không nhất thiết phải chọn các tác phẩm cổ điển, ưu tiên chọn sách phù hợp với điều kiện cụ thể mà IDF chiến đấu cũng như chiến lược tổng thể của Israel. Danh sách cũng nên có những cuốn đủ hấp dẫn để các sĩ quan tìm đọc. 

IDF đã học được nhiều điều từ quân đội các nước khác. Trước đây, IDF dịch và xuất bản một số cuốn sách về trận chiến ở Bắc Phi trong Thế chiến thứ hai vì chúng giống với những cuộc đối đầu giữa IDF và lực lượng Ai Cập ở Bán đảo Sinai từ những năm 1950 đến những năm 1970. 

Điểm mấu chốt là, với những cuốn sách và hướng dẫn phù hợp, IDF có thể nâng cấp lực lượng của mình một cách hiệu quả mà không tốn tiền.

Hơn 40% người dân đọc sách ít nhất 1 lần/tuần

Ở Israel, 40,1% người trong độ tuổi 16-65 đọc sách ít nhất một lần một tuần; trong mảng phi hư cấu, người dân nước này đặc biệt thích đọc sách tiểu sử, theo thông tin đăng trên website của Đại sứ quán Israel ở Trung Quốc.

Thể loại sách phổ biến nhất là văn xuôi (khoảng 25%), theo sau là sách thiếu nhi (16-20%), sách thanh niên (15%), nấu ăn (6-7%), phi hư cấu (6-7%). 

Ở Israel, phụ nữ đọc nhiều hơn nam giới. 47% phụ nữ đọc sách ít nhất một lần một tuần, so với chỉ 34% nam giới làm điều tương tự. 

Một trong những tiểu thuyết gia nổi tiếng nhất của Israel là ông Meir Shalev (sinh năm 1948). Sách của ông đã được dịch ra ít nhất 25 thứ tiếng và là sách bán chạy nhất ở Israel, Hà Lan và Đức. 

Ông Shalev cũng là người phụ trách chuyên mục cho nhật báo Yedioth Ahronoth của Israel. Những danh hiệu, giải thưởng mà ông đã đạt được bao gồm Giải thưởng Sách Do Thái Quốc gia và Giải thưởng Brenner - một trong những giải thưởng văn học hàng đầu của Israel. Hai giải thưởng này được trao cho tiểu thuyết “A Pigeon and a Boy” (Chim bồ câu và cậu bé).

Một số cuốn sách nổi tiếng nhất của ông đã được dịch sang tiếng Trung bao gồm: The Love of Judith (Tình yêu của Judith), The Blue Mountain (Thanh Sơn) và A Pigeon and a Boy.

Thư viện miễn phí sát bãi biển ở thủ đô Tel Aviv của Israel. Ảnh: Linh Nhi

Ở Israel, dọc các con đường dài sát bãi biển, người ta thường đặt các thư viện lưu động. Đơn giản là một chiếc xe nhỏ xinh với hai mặt thùng xe được chia thành nhiều ngăn xếp sách, truyện bằng tiếng Do Thái, tiếng Anh, tiếng Pháp… Thể loại sách rất đa dạng, từ tiểu thuyết kinh điển đến truyện tranh cho trẻ em. Người dân Israel hay du khách quốc tế có thể thoải mái lấy sách đọc miễn phí, xong trả lại chỗ cũ, thậm chí mang về nhà.

Linh Nhi