Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, ứng cử viên của đảng Cộng hòa đang có chiến dịch tranh cử rầm rộ nhằm một lần nữa quay trở lại vị trí chủ nhân Nhà trắng trong nhiệm kỳ tới, là một người không thích xe điện và có nhiều phát ngôn chỉ trích về chính sách đầu tư xe điện quá tốn kém của chính phủ hiện nay. 

Theo ông Trump, quá trình chuyển đổi điện khí hóa ngành công nghiệp ô tô Mỹ của chính quyền Tổng thống Joe Biden là một quá trình chuyển đổi “xuống địa ngục”, nơi mà người lao động sẽ mất đi cuộc sống tươi đẹp của mình khi họ bị cắt giảm việc làm, bởi dây chuyền sản xuất xe điện tốn ít nhân lực hơn so với dây chuyền sản xuất ô tô đốt trong truyền thống. 

Trên thực tế, đúng là khâu vận hành dây chuyền sản xuất xe điện cần ít nhân lực hơn, dẫn đến về lâu dài, ngành công nghiệp ô tô sẽ có ít việc làm hơn bởi tính tự động hóa cao nhưng đây không phải là vấn đề riêng của ngành ô tô mà tự động hóa đang là xu thế ứng dụng trong mọi ngành khoa học kỹ thuật, khi sức người dần được thay thế bằng máy móc điện tử. 

Bên cạnh đó, xu thế điện khí hóa ngành ô tô là xu thế chung của toàn cầu nhằm hạn chế biến đổi khí hậu, giảm thiểu phát thải khí CO2 ra môi trường từ các loại phương tiện động cơ đốt trong. Trong đó, chính phủ Mỹ hiện nay chỉ đang cố gắng để đưa ngành công nghiệp ô tô quốc gia bắt kịp xu thế thế giới, khi Mỹ là thị trường ô tô phát triển có tốc độ điện khí hóa chậm hơn đáng kể so với các thị trường lớn khác như EU hay Trung Quốc. 

Trump michigan ev rally.webp
Cựu Tổng thống Donald Trump phát biểu trước các cử tri là công nhân nhà máy sản xuất ô tô tại Michigan hồi tháng 9/2024. Ảnh: Getty Image. 

Để giải quyết vấn đề về việc làm, chính quyền của Tổng thống Joe Biden cũng đã hỗ trợ chương trình đào tạo công nhân ngành ô tô chuyển đổi sang công việc mới và bảo đảm mức thu nhập cao hơn cho những lao động vẫn tiếp tục gắn bó với ngành. 

Mặt khác, cựu Tổng thống Trump lại cho rằng, xe điện là quá tốn kém, đắt đỏ và không hiệu quả, khả năng vận hành không đủ xa cũng như hạ tầng lưới điện, trạm sạc không đảm bảo. Luận điểm này của ông được nhiều cử tri ủng hộ, đặc biệt là cử tri tại những địa phương có điều kiện thời tiết khắc nghiệt như Iowa hay Texas.

Theo tờ E&E News, việc Đảng Cộng hòa của ông Trump chỉ trích chính sách xe điện và phủ nhận sự thực tiễn của loại hình phương tiện xanh mới chủ yếu xoay quanh vấn đề đả kích sự đầu tư mạnh mẽ của chính phủ Tổng thống Joe Biden cho công cuộc điện khí hóa ngành ô tô đi kèm theo đó là bảo vệ môi trường. Tất nhiên, để có thể thực sự nhận được hiệu quả từ quá trình chuyển đổi một ngành công nghiệp trăm năm tuổi sang một loại hình mới không phải chuyện dễ dàng và nhanh chóng, mà nó bắt buộc cần phải có một quá trình tuần tự. 

Những chỉ trích của ông Trump được đánh giá là thiếu tính xây dựng, tập trung khoét sâu vào các hạn chế của chính sách hiện hành về ngành xe điện nhưng lại không đưa ra những giải pháp thay thế hữu hiệu nào cho tình hình, đặc biệt là về vấn đề cải thiện môi trường, làm giảm quá trình biến đổi khí hậu tiêu cực. 

Cuộc thăm dò mới nhất được tổ chức Third Way tổ chức tại Mỹ cho biết, có tới 77% người Mỹ được hỏi ủng hộ sự đầu tư vào năng lượng sạch và 49% ủng hộ chính phủ tiếp tục phát triển ngành xe điện. Liên minh Đổi mới Ô tô cũng cho biết, ở các tiểu bang ủng hộ Đảng Dân chủ, xe điện chiếm tới 12% thị phần bán xe mới vào quý III/2023, so với chỉ 3,5% thị phần ở các bang có xu hướng ủng hộ Đảng Cộng hòa của ông Trump. 

Nói cách khác, vấn đề xe điện đang dần bị chính trị hóa sâu sắc để trở thành chủ đề mà 2 đảng đối lập tại Mỹ đưa ra nhằm chỉ trích nhau thay vì chỉ là một xu hướng phát triển thông thường của ngành công nghiệp ô tô hiện đại.