Chiều 29/2, tại trụ sở Trung ương Đảng, lãnh đạo Đảng, Nhà nước gặp mặt đại biểu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ nhân dịp Xuân Giáp Thìn 2024. 

Tại phần ý kiến, kiến nghị tới lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ, có một số người lên tiếng về con số 350.000 tỷ đồng mà Bộ VH-TT&DL đưa ra cho việc chấn hưng văn hóa và cho rằng tiêu quá nhiều tiền trong lúc nhân dân còn khó khăn.

Nêu quan điểm của các nhà văn, ông Nguyễn Quang Thiều cho rằng: "350.000 tỷ vẫn là con số rất ít, để đầu tư văn hóa vô cùng lớn. Đầu tư văn hóa không phải chúng ta trồng khoai tây, khoai lang mà trồng tháng 1 đến tháng 4 có thể dỡ được khoai, mà phải mất hàng trăm năm".

cnt05923.jpg
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều. Ảnh: Ngọc Thắng

Ông dẫn so sánh: "Một người đi qua nơi công cộng ném một bọc rác xuống đường chỉ mất 10 giây, nhưng phải mất hàng trăm năm để một người đi qua nhìn thấy bọc rác và tự động nhặt bỏ vào thùng rác". Bởi theo ông, thời gian đó là thời gian để hình thành vẻ đẹp, hành vi văn hóa.

Theo Chủ tịch Hội Nhà văn, đầu tư cho văn hóa là điều vô cùng cần thiết.

Ông dẫn lại ý kiến của nhà thơ Hữu Thỉnh khi là Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Đại biểu Quốc hội từng phát biểu trên Quốc hội: "Nếu chúng ta tiết kiệm hay bớt một đồng chi cho văn hóa thì phải bỏ ra 1.000 đồng xây nhà tù".

Ông Thiều giải thích câu nói này không mang tinh thần thi ca mà là chân lý, chứa đựng tầm quan trọng của văn hóa, đồng thời cảnh báo: "Nếu chúng ta bỏ rơi văn hóa, nếu tiết kiệm hay bớt đi một đồng chi cho văn hóa thì một trăm năm sau, con cháu chúng ta phải cùng nhau bỏ tiền xây nhà tù cho những vấn đề về đạo đức, về nhân cách".

Từ đây, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam kiến nghị Nhà nước cần có chính sách đầu tư hợp lý, chính xác cho văn hóa.

"Từ khi làm Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, tôi trở thành 'người ăn xin' đầy kiên nhẫn, đầy cảm hứng", ông tâm sự và cho biết rất nhiều dự án, công việc của Hội Nhà văn Việt Nam, như sách miễn phí cho trẻ em vùng sâu vùng xa sau 2 năm Hội đã chuyển giao 7 vạn sách cho trẻ em ở vùng sâu, vùng xa.

Ông nhấn mạnh, khi có chính trị bền vững, có vị thế trên toàn thế giới cộng với nền văn hóa tốt thì quốc gia đó là quốc gia lớn mạnh, không sợ đe dọa sự tồn vong của dân tộc.
Một số văn nghệ sĩ tham dự cuộc gặp. Ảnh: Ngọc Thắng

Ông cho biết sang năm, nước ta bước vào nửa thế kỷ kể từ ngày thống nhất đất nước, câu hỏi rất lớn phải trả lời: "Chúng ta sẽ đưa dân tộc đi thế nào trong con đường sắp tới? Chúng ta đã làm được quá nhiều việc ngoài sức tưởng tượng nhưng trong văn hóa vẫn có những lỗ hổng chưa được hàn gắn".

Còn nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam kiến nghị Đảng, Nhà nước chăm lo phát triển toàn diện cả vật chất, tinh thần để đội ngũ văn nghệ sĩ có điều kiện sáng tạo, cống hiến nhiều nhất, các tài năng nghệ thuật trẻ cần được phát hiện sớm, đào tạo bồi dưỡng bài bản, được tôn vinh và được trọng dụng.

Theo ông, cần đổi mới chế độ đãi ngộ, sử dụng, tôn vinh tài năng đối với văn nghệ sĩ; thu hút nhân tài người Việt trên thế giới để phục vụ, cống hiến cho nhân dân nước nhà. Việc khen thưởng tài năng, tôn vinh sự nghiệp sáng tạo xuất sắc của văn nghệ sĩ cần được xem xét toàn diện, chặt chẽ, khoa học, công tâm, minh bạch và kịp thời; tạo phấn khởi tin tưởng trong xã hội, đồng thuận, đoàn kết trong toàn giới.

Về cơ chế, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho rằng, cần đặt sự nghiệp phát triển văn học nghệ thuật Việt Nam trong chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa quốc gia, và là thành phần quan trọng của Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ mới. Cần xây dựng đề án cụ thể về phát triển văn học, nghệ thuật trong chương trình mục tiêu quốc gia này.

cnt05612.jpg
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân. Ảnh: Ngọc Thắng

Đảng, Nhà nước cần có chính sách để quảng quảng bá tinh hoa nền văn học nghệ thuật dân tộc Việt Nam như văn học, lý luận phê bình, sân khấu dân tộc, nhiếp ảnh, điện ảnh, âm nhạc. Tập trung hỗ trợ, đầu tư tối đa để để đảm bảo có tác phẩm chất lượng cao về tư tưởng, nghệ thuật; có sức sống lâu bền, sự lan tỏa rộng khắp trong xã hội.

Ông Quân cũng cho biết cần đưa tác phẩm nghệ thuật về với người dân, thiếu niên, nhi đồng, học sinh vùng sâu vùng xa, nông thôn, biên giới, hải đảo. Ông cũng dẫn chứng về việc 2 năm qua, Hội Nhà văn Việt Nam đã trực tiếp đưa hàng vạn cuốn sách về vùng sâu, vùng xa, đặc biệt trao tận tay các em học sinh miền núi, trở thành tài sản cá nhân của các em.